نگاه - بانک‌ها در اروپای مرکزی
مسابقه‌ای با سه اسب
منبع: اکونومیست
چه بانکی بیش از همه از بهبود اروپای مرکزی سود خواهد برد؟
منبع: اکونومیست
چه بانکی بیش از همه از بهبود اروپای مرکزی سود خواهد برد؟
هربرت استپیک را می‌توان کار‌کشته بانکداری در اروپای مرکزی دانست؛ البته نه فقط به خاطر ریش‌های جو‌گندمی‌اش. او از دهه ۱۹۷۰ اعتبار بانک رایفیسن اتریش (که اکنون آر‌بی‌آی نامیده می‌شود) در کسب‌و‌کار خارجی بوده است. شعبه‌های آر‌بی‌آی اکنون در ۱۶ کشور جدا‌شده از اتحاد جماهیر شوروی سابق از جمله روسیه پراکنده شده‌اند و سال گذشته نزدیک به ۹۳۰ میلیون یورو (۳/۱ میلیارد دلار) سود پیش از کسر مالیات را برای آن به بار آوردند. او که همین تازگی‌ها بانک تجاری پل‌بانک لهستان را خریده و می‌گوید که «آخرین جای خالی» را در سبد دارایی‌های متنوع او پر می‌کند، نسبت به توان نظام بانکی منطقه خوش‌بین است.
تنها یونی‌کردیت ایتالیا (اگر بانک‌هایش در کشور‌های حوزه بالتیک و ترکیه را هم در نظر بگیریم) گستره‌ای قابل‌قیاس با آر‌بی‌آی دارد. برآورد یونی‌کردیت این است که به لحاظ دارایی‌هایش بزرگ‌ترین بازیگر منطقه‌ای است. ارست‌بانک که مثل آر‌بی‌آی اتریشی است، قدرت بیشتری در بازار دارد. این بانک از طریق شعبه‌هایش نزدیک به یک‌چهارم از بازار‌های جمهوری چک، اسلواکی و رومانی را تحت سیطره خود در‌آورده است.
اروپای مرکزی بی‌تردید آینده‌ای روشن دارد. آر‌بی‌آی نرخ ۹/۳ در‌صد را برای رشد جی‌دی‌پی منطقه در سال ۲۰۱۱ پیش‌بینی کرده که بیش از دو برابر نرخ ۸/۱ در‌صدی منطقه یورو است. هر گروهی عقیده دارد که به خوبی می‌تواند از این بهبود سود ببرد. یونی‌کردیت به گشودگی بازار‌های روسیه، ترکیه و لهستان در برابر خود اشاره می‌کند و اعتقاد دارد که این سه کشور هم اندازه‌ای مناسب دارند و هم نا‌پایداری بخش بانکی در آنها اندک است. این سه کشور ۵۷ در‌صد از در‌آمد‌های منطقه‌ای این بانک ایتالیایی را تامین می‌کنند.
چند بانک خارجی انگشت‌شمار دیگر نیز در یک یا دو کشور اروپای مرکزی حاضرند، اما راهبرد منطقه‌ای جامعی ندارند. مثلا اینتنسا سن پائولوی ایتالیا، بزرگ‌ترین بانک صربستان و دومین بانک بزرگ در کرواسی و اسلواکی را در مالکیت خود دارد. کی‌بی‌سی که یک گروه بانک و بیمه‌ای بلژیکی است، مالک بزرگ‌ترین بانک جمهوری چک و دومین بانک بزرگ مجارستان است. انتظار می‌رود که کی‌بی‌سی همچنان این بانک‌ها را در مالکیت خود نگه دارد، اما در حال برنامه‌ریزی برای فروش سهام بانکی خود در روسیه، صربستان و اسلونی است.
دو دهه بعد از فرو‌پاشی دیوار برلین، ارست، آر‌بی‌آی و یونی‌کردیت از فعالیت‌های زود‌‌هنگام خود سود می‌برند. رهبری هر کدام از اینها را کسی بر دوش داشته که شور و اشتیاقی برای دستیابی به این پست داشته است. در اتریش، آندریاس تریشل که هنوز ریاست ارست را بر عهده دارد و استپیک در آر‌بی‌آی، خیلی زود بانک‌های کشور‌های همسایه را تصاحب کردند و وضع‌شان روز به روز بهتر شد. الساندرو پروفومو، رییس وقت یونی‌کردیت بی‌درنگ به لهستان رفت و بعد هیپو‌ورینش‌بانک آلمان را که کردیتانستالت، پیشتاز بازار اتریش را در مالکیت خود داشت، خرید.
این افراد در طول بحران بانکی دنیا این فراست را داشتند که بدون در‌یافت کمک‌های زیاد از دولت‌های خود، کمیسیون اروپا یا بانک باز‌سازی و توسعه اروپا، بانک‌هایشان را در منطقه فعال نگه دارند. آنها پیمانی داو‌طلبانه را که با نام ابتکار وین شناخته می‌شود، شکل دادند تا وجوه خود را همچنان در کشور‌های شرقی اتحادیه اروپا در گردش نگه دارند. این کار امروز در حال سود‌دهی است.
البته ابهاماتی در این میان وجود دارد. ممکن است بهبود‌های رخ‌داده در مجارستان و رومانی فرو‌خوابند و اقتصاد لهستان زیادی داغ شود. استپیک بر این گمان است که بزرگ‌ترین مایه ناراحتی در این میان، مالیات‌های بار‌شده بر سود اضافی بانک‌ها از سوی اتریش و مجارستان است که بر پایه تراز‌نامه آنها تعیین می‌شوند، اما ظاهرا کهنه‌کار‌هایی مثل استپیک از دوی با مانع لذت می‌برند.
ارسال نظر