وزیر امورخارجه در امارات

عکس: AFP وزیر خارجه ایران پس از سفر به کشورهای عمان و قطر، دیروز به امارات رفت

تنش‌زدایی با کشورهای حوزه خلیج‌فارس

صالحی در دیدار با نخست‌وزیر امارات: دخالت نیروهای خارجی در بحرین وضعیت را پیچیده‌تر کرده و تداوم آن به تشدید بحران می‌انجامد

مجید اعزازی- علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه دیروز به امارات متحده عربی سفر کرد و درباره مناسبات دوجانبه و تحولات منطقه با مقامات ارشد این کشور به گفت‌وگو نشست. این سومین سفر صالحی به یکی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس طی هفت روز گذشته است. وزیر خارجه کشورمان در روزهای دوشنبه و چهارشنبه هفته گذشته به کشورهای قطر و عمان - دو عضو دیگر شورای همکاری خلیج‌فارس- سفر کرده و با مقامات بلند پایه این کشورها درباره تحولات منطقه و روابط فی‌مابین رایزنی کرده بود.

دیروز اما صالحی با محمد بن راشد آل مکتوم، نخست‌وزیر امارات و وزیر دفاع امارات در مقر نخست‌وزیری دیدار و گفت‌وگو کرد. آن چنان که ایسنا گزارش داده است، در این دیدار که شیخ‌سیف بن زاید، وزیر کشور و شیخ عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات نیز حضور داشتند، مسائل منطقه‌ای، روابط دو جانبه و برنامه هسته‌ای کشورمان مورد بررسی قرار گرفت.

صالحی در این دیدار با اشاره به تحولات جاری در خاورمیانه عربی و شمال آفریقا، مساله بحرین را مورد توجه قرار داد و گفت: مطالبات مردم بحرین از راه‌های مسالمت‌آمیز مطرح شد که پاسخ مسالمت‌آمیز را نیز می‌طلبد. ورود و دخالت نیروهای خارجی به بحرین وضعیت را پیچیده‌تر ساخته و تداوم این سیاست و استمرار نظامی‌گری صرفا به تشدید بحران می‌انجامد.

وزیر خارجه کشورمان تصریح کرد: راه برون‌رفت از این بحران تلاش دسته‌جمعی با رویکرد سیاست حکیمانه، مساعی حمیده، خروج نیروهای خارجی و پاسخ مناسب به مطالبات مشروع مردم بحرین با حفظ استقلال و حاکمیت این کشور است.

در این دیدار، شیخ محمد بن راشد نیز اظهار کرد: ایران و امارات همسایه‌اند و تا ابد همسایه خواهند بود و ما هرگونه دخالت دیگران را در امور خود مردود می‌دانیم.

وی تاکید کرد: منافع و نگرانی ما و شما مشترک هستند و هرگونه فشار علیه ایران را به ضرر خود می‌دانیم. نخست‌وزیر امارات با اشاره به تحولات منطقه ضمن رد وجود اختلافات میان شیعه و سنی، اینگونه زمزمه‌ها را القائات بیگانگان توصیف کرد.

وی پاسخ مثبت مسوولان کشورهای منطقه به مطالبات و خواسته‌های مردم را مورد تاکید قرار داد.

بن راشد با اشاره به برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران اظهار کرد: ما از هرگونه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای در کشورهای منطقه حمایت می‌کنیم و آن را حق همه کشورها می‌دانیم. وی در پایان تحریم اعمال شده علیه ایران را در این خصوص به ضرر منطقه دانست.

اقدام عملی ایران برای حل اختلافات

به اعتقاد برخی کارشناسان امور بین‌الملل، اگرچه طی هفته‌های گذشته و در پی بروز بحران در بحرین ،شورای همکاری خلیج فارس مواضع شدیدی علیه ایران اتخاذ و کشورمان را به دخالت در امور داخلی این کشورمتهم کرده است،اما از آنجا که دو کشور عمان و قطر طی سال‌های گذشته روابط بسیار نزدیکی با ایران داشته اند، سفرهفته گذشته صالحی به این کشورها ، در چارچوب مناسبات دوجانبه و طبیعی ارزیابی می‌شود. در این میان، سومین سفر وزیرخارجه ایران به امارات ، رییس کنونی شورای همکاری خلیج‌فارس و کشوری که به مناسبت‌های مختلف مواضع تندی علیه کشورمان اتخاذ می‌کند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، به گونه‌ای که در برخی گمانه‌زنی‌ها، این سفر، اقدام عملی ایران برای حل اختلافات با کشورهای حوزه خلیج فارس تفسیر شده است. در همین حال، برگزاری نشست سران کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در روز سه‌شنبه هفته جاری، اهمیت سفر دیروز وزیر خارجه ایران به امارات را دو چندان می‌کند. به ویژه آنکه برخی رسانه‌های منطقه خبر داده‌اند که شرکت‌کنندگان در این نشست، روابط کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس و ایران را بررسی خواهند کرد.

دلیل اختلافات ایران و اعراب خلیج‌فارس

اگر از هدف اولیه تشکیل شورای همکاری خلیج‌فارس در اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۶۰ بگذریم، طی چند سال گذشته موضوع هسته‌ای کشورمان و ادعای مالکیت جزایر سه‌گانه ایرانی در خلیج‌فارس موجب شده است تا این شورا علیه ایران موضع بگیرد. در این میان، باید موضوع جعل نام برای «خلیج‌فارس» و حمایت از این جعل از سوی شورای همکاری خلیج‌فارس را به این مواضع تند علیه کشورمان افزود. اما آنچه طی دو ماهه گذشته مواضع شدید شورای یادشده را علیه ایران برانگیخته، متاثر از تحولات منطقه و به ویژه ناآرامی‌های بحرین است. مردم بحرین در پی موج دیکتاتورستیزی کشورهای خاورمیانه که از تونس و مصر آغاز شد، بر حاکمان خود شوریدند، اما با سرکوب شدید نیروهای نظامی بحرینی، سعودی و اماراتی مواجه شدند. در این میان، گسیل نیروهای نظامی عربستان سعودی و امارات متحده عربی به بحرین با هدف سرکوب مخالفان حکومت این کشور و حمایت آمریکا از این اقدام، اعتراض شدید و یکپارچه مقامات و شخصیت‌های ایران را در پی داشته است. در همین رابطه‌، در ۲۵ اسفند ۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی در یک جلسه غیرعلنی تحولات منطقه و اعزام نیروهای نظامی عربستان به بحرین را به بحث و بررسی گذاشت. در همان روز، محمود احمدی‌نژاد‌، رییس‌جمهور نیز درباره این موضوع هشدار داد و از گسیل‌کنندگان نیروی نظامی به بحرین خواست تا از سرنوشت صدام عبرت بگیرند. افزون بر این، همزمان با صدور بیانیه با امضای ۲۵۷ نماینده مجلس در محکومیت اعزام نیروهای نظامی عربستان و امارات به بحرین، وزارت خارجه ایران سفیران سوئیس( حافظ منافع آمریکا در ایران) و عربستان و کاردار بحرین را احضار کرد و درباره این موضوع به آنان تذکر داد. شخصیت‌های مذهبی همچون آیت‌ا... صافی گلپایگانی و آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی از مراجع تقلید شیعیان نیز اقدام عربستان سعودی و امارات در اعزام نیرو به کشور بحرین را محکوم کردند.

اما وزیران خارجه کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس در ۲۸ فروردین ۱۳۹۰ در نشست فوق العاده خود، تهران را به دخالت در امور داخلی این کشورها از جمله بحرین متهم کردند. این اقدام اما با واکنش شدید مقامات ارشد ایران از جمله رامین مهمان پرست، سخنگوی وزارت خارجه و علاءالدین بروجردی رییس کمیسیون سیاست خارجی مجلس مواجه شد. شورای همکاری خلیج‌فارس، طی هفته گذشته نیز بار دیگر اتهامات خود علیه ایران را تکرار و بر استفاده از نام جعلی برای «خلیج‌فارس» تاکید کردند. این اتهامات نیز با واکنش مقامات ایران مواجه شده است. اما در تازه‌ترین واکنش، دیروز مصطفی محمد نجار، وزیر کشور ایران در واکنش به اظهارات واهی و بی‌اساس وزیران کشور شورای همکاری خلیج فارس مبنی بر دخالت ایران در امور بحرین تصریح کرد: این اظهارات، اکاذیبی است که آنها از قبل نیز به ایران نسبت می‌دادند و اکنون که مشکلات بسیاری با مردم خود پیدا کرده اند به دنبال فرافکنی هستند.

وزیر کشور در گفت‌وگویی با ایرنا با بیان اینکه ایران در قبال تحولات منطقه موضع خود را دارد، اضافه کرد: همانگونه که رهبر معظم انقلاب فرمودند هنگامی که شاهد کشتار ملتی توسط دولت آن کشور هستیم که مردم خود را به گلوله بسته‌اند، جمهوری اسلامی ایران موضع فرهنگی و رسانه‌ای خود را خواهد داشت.

همچنین محمدنجار درباره ادعای بی‌اساس وزیران کشور شورای همکاری خلیج فارس که در بیانیه خود خلیج فارس را عربی دانسته‌اند، در پاسخ به اقدام این کشورها در تحریف عامدانه و خصمانه نام تاریخی و بین‌المللی «خلیج‌فارس» و جعل نامی بی‌مسما یادآور شد: خلیج فارس همیشه خلیج فارس بوده و خواهد ماند و اسناد آن از هزاران سال قبل موجود است. وی اینگونه اظهارات را «آب در هاون کوبیدن» توصیف کرد و متذکر شد: این رفتار تحت تاثیر نظام سلطه است به گونه‌ای که عده‌ای می‌خواهند این موضوع را بزرگنمایی کرده و بین کشورهای منطقه اختلاف به وجود آورند.

ایران و مصر مصمم به از سرگیری روابط هستند

علی‌اکبر صالحی، وزیر خارجه با تاکید بر اینکه ایران و مصر مصمم به از سرگیری روابط هستند و اراده‌ای قوی از سوی هر دو طرف در این خصوص وجود دارد، گفت: در سفر به اندونزی برای شرکت در اجلاس وزیران خارجه غیرمتعهدها با وزیر خارجه مصر دیدار خواهم کرد. صالحی در گفت‌وگو با ایرنا اظهار کرد: دو کشور علاقه‌مندی و تمایل صریح خود را برای از سرگیری روابط اعلام کرده‌اند. وی افزود: ایران و مصر از ظرفیت‌های فراوانی در زمینه‌های مختلف برخوردار هستند که شرایط را برای از سرگیری روابط مشترک دوستانه در حوزه‌های سیاسی، فرهنگی و اقتصادی فراهم می‌آورد. صالحی تاکید کرد: مسوولان دو کشور در سطوح رسمی در حال تبادل نظر و رایزنی برای گشایش صفحه جدید روابط فی‌مابین هستند. وی توضیح داد: در حال حاضر پیام‌های کتبی و شفاهی فراوانی بین دو طرف مبادله می‌شود و تماس‌های تلفنی متعددی بین مسوولان ایران و مصر انجام گرفته است.

صالحی همچنین از سفر معاون وزیر امور خارجه ایران در آینده نزدیک به قاهره به منظور تنظیم دستور جلسه این دیدار خبر داد. وی از ایران و مصر به عنوان دو کشور مکمل یکدیگر یاد کرد و گفت: هر دو کشور جایگاه منطقه‌ای مهمی دارند و همکاری آنها به نفع منطقه و جهان اسلام خواهد بود.