تماس‌های اولیه برای مذاکرات جدید

استقبال ایران از حضور میانجی تازه در گفت‌وگوهای هسته‌ای

دنیای اقتصاد- پس از انتشار اخبار مربوط به از سرگیری مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه ۱+۵، دفتر معاون کاترین اشتون قدم اول را برداشت و با دفتر علی باقری، معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی تماس گرفت تا در روزهای آینده گفت‌و‌گوی تلفنی اولیه برای هماهنگی‌های لازم جهت از سر گیری مذاکرات بین این دو مقام انجام شود. این خبر را علی باقری اعلام کرد و از تماس دفتر معاون کاترین اشتون با وی برای برخی گفت‌وگوها و هماهنگی‌ها خبر داد و گفت: دیروز دوشنبه از دفتر خانم اشمیت تماس گرفتند که صحبت کنیم و قرار شد ظرف امروز گفت‌وگوی تلفنی اولیه صورت گیرد.

این اولین اقدام دیپلماتیک از سوی ۱+۵ محسوب می‌شود؛ آن هم پس از آنکه طی روزهای گذشته خبر ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای بین ایران و شش قدرت جهانی در ماه نوامبر (آبان و آذر) منتشر شده بود. ابتدا روسیه از این موضوع خبر داد و به تازگی هم وزیر امور خارجه کشورمان خبر را تایید کرد و گفت که مذاکرات در ماه نوامبر صورت خواهد گرفت. تنها یک روز پس از تایید خبر از سوی صالحی، معاون سعید جلیلی هم از تماس معاون اشتون یعنی هیلگا اشمیت برای هماهنگی‌های مقدمات مذاکرات خبر داد. به گزارش ایسنا، علی باقری، در سخنانی در نشستی تحت عنوان «تحریم‌ها و چالش هسته‌ای» که بعدازظهر دیروز در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران برگزار شد، افزود: اینکه گفته می‌شود ایران به میز مذاکره برگشته است یا تحریم‌ها را افزایش و گسترش می‌دهیم تا ایران به میز مذاکره برگردد، کاملا اشتباه است. ما همواره برای گفت‌وگو آماده بوده و هستیم. آنها (۱+۵) بودند که برای گفت‌وگو آمادگی نداشتند. ما پیشنهادهایمان را به آنها ارائه کرده‌ایم؛ اما آنها هنوز پاسخی نداده‌اند.

او گفت: روند گفت‌وگوهایی که تاکنون صورت گرفته است، براساس منطق مذاکراتی جدی و سازنده بوده است. پیشنهادهای ما صرفا مبتنی بر مواضع خودمان نبوده است؛ بلکه بر مبنای پایه‌های حقوقی معاهدات بین‌المللی پذیرفته شده از سوی دو طرف بوده است و به همین دلیل آنها نمی‌توانند پیشنهادهای ما را نقض کنند. معاون جلیلی تاکید کرد: اگر آنها آمادگی جدی داشته باشند، ما آماده‌ایم درباره پاسخشان به پیشنهادمان گفت‌وگو کنیم.

وی گفت: اینکه آنها می‌گویند تحریم‌ها را ادامه می‌دهیم تا ایران به میز مذاکره برگردد، یعنی آنچه راکه آنها می‌گویند ما بپذیریم، اما این درباره ایران مصداق ندارد. ایران هر جا مورد فشار و تهدید قرار گرفته است، آن را به فرصتی برای خود تبدیل کرده است.

عراقچی: از نقش‌آفرینی هر کشوری استقبال می‌کنیم

در همین حال عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران، تلویحا از میانجیگری هند در مذاکرات پیرامون برنامه هسته‌ای کشورمان استقبال کرد. عباس عراقچی،‌ معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه که اتفاقا به تازگی از سفر دهلی نو به تهران بازگشته است، گفت که «ایران از نقش آفرینی هر کشوری که به یک حل و فصل مسالمت آمیز و دیپلماتیک و برون رفت از فضای کنونی در مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ کمک کند و بتواند طرف مقابل را با دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران آشنا کند، استقبال می‌کند.»

این‌گونه استقبال تلویحی از نقش آفرینی میانجی جدید در جریان پرونده هسته‌ای، به نوعی واکنش ایران است به پیشنهادی که ایالات‌متحده به تازگی به هند داده است تا نقش بیشتری در زمینه برنامه اتمی ایران بازی کند. هرچند عراقچی در طول گفت‌و‌گوی خود با ایرنا سعی کرده است تا پاسخ صریحی درباره میانجیگری هند ندهد و پاسخ را معطوف به این نکته کند که ایران از نقش مثبت هر کشوری در حل و فصل برنامه هسته‌ای استقبال می‌کند.

چندی پیش یک روزنامه هندی خبر داده بود که آمریکا از هند خواسته ایران را به بازگشت به میز مذاکرات درباره برنامه هسته‌ای متقاعد کند. ویلیام برنز، معاون وزیر امور خارجه آمریکا در جریان دیدارش با مشاور امنیت ملی هند در دهلی‌نو گفته بود که آمریکا امیدوار است هند این پیام را به ایران برساند. بنا به ادعای برنز، آمریکا معتقد است که هند از نفوذ در ایران برخوردار است و واشنگتن از هند می‌خواهد به بازگرداندن تهران به میز مذاکرات کمک کند.

طرح پیشنهاد میانجیگری هند آن هم از سوی ایالات‌متحده در شرایطی مطرح شد که پیش‌تر برخی کشورها ازجمله برزیل و ترکیه همچنین نقشی را در برنامه هسته‌ای ایران ایفا کرده بودند. هرچند آن تلاش‌ها منتج به نتیجه دلخواه دو کشور میانجی نشد؛ چرا که برزیل و ترکیه در تلاش بودند تا بتوانند مانع از تصویب قطعنامه تحریمی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران شوند. ایران در توافقی سه جانبه که حاصل آن در بیانیه تهران مندرج شد توافق کرده بود تا اورانیوم با غنای ۵/۳ درصدش را به ترکیه تحویل دهد و آن را با غنای ۲۰ درصد دریافت کند. موضوعی که عملا با تصویب قطعنامه ارزش خود را از دست داد و ایران هم چندی بعد اعلام کرد که خود اورانیوم را تا مرز ۲۰ درصد غنی خواهد کرد. موضوعی که محل مناقشه جدید ایران وغرب است.

در چنین شرایطی ایالات‌متحده پیشنهاد میانجی را مطرح کرد و اکنون ایران هم بدون آنکه نامی از هند ببرد آن را پذیرفته است. هرچند به گفته عراقچی، نفس این درخواست حاکی از استیصال آمریکایی‌ها در پاسخ به پیشنهادهای منطقی و سازنده جمهوری اسلامی ایران است.

پاسخ به پیشنهادهای ایران کار سختی نیست

«عباس عراقچی» در گفت‌و‌گو با ایرنا در واکنش به اظهارات «ویلیام برنز» اما باز هم با اشاره به پیشنهادهای ایران به ۱+۵ که در مذاکرات مسکو مطرح شد، اظهار کرد: منتظر پاسخ گروه ۱+۵ به پیشنهادهای جمهوری اسلامی ایران هستیم که می‌تواند راه‌حلی معقول و عادلانه برای برون رفت از این مساله باشد. عضو تیم مذاکره‌کننده ایران با گروه ۱+۵ گفت: فکر نمی‌کنم درک وضعیت موجود و پاسخ به پیشنهادهای منطقی جمهوری اسلامی ایران کار چندان سختی باشد که آمریکایی‌ها عاجز از انجام آن باشند.

وی تصریح کرد: راه برای انجام مذاکرات باز است و ما پیشنهادهای منطقی و سازنده به طرف مقابل پیشنهاد کرده‌ایم و این طرف مقابل است که باید تصمیماتی سازنده و راهگشا بگیرد.

معاون وزیر امور خارجه به سفر «ویلیام برنز» به دهلی نو اشاره کرد و گفت: گویا این عادت دیپلماتیک آمریکایی‌ها شده است که تحرکات جمهوری اسلامی ایران را رصد کرده و بلافاصله بعد از سفر مقامات ایرانی به هر کشوری، به آنجا می‌روند و اقداماتشان را توجیه می‌کنند.

عراقچی همچنین در پاسخ به سوالی درباره مذاکرات و نتایج سفرش به دهلی نو و گفت‌و‌گو با مقامات هندی گفت: سفر بنده، سفر مهمی بود که در مقطع زمانی مهمی انجام شد.

معاون آسیا و اقیانوسیه وزیر امور خارجه با بیان اینکه روابط دوجانبه و مسائل منطقه‌ای در دستور کار مذاکراتش در سفر به هند قرار داشته است،‌ افزود: در راس مسائل مورد مذاکره موضوع افغانستان و تحولاتی که قرار است پس از سال ۲۰۱۴ - خروج نیروهای خارجی از افغانستان- در این کشور شکل بگیرد، بود.