رییس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران:
باور واقعی به جایگاه مهندسی مشاور وجود ندارد
گروه تشکل‌ها- یوسف بهمن‌آبادی: جامعه مهندسان مشاور ایران در سال ۱۳۵۲، در حالی شکل گرفت که پیش از آن دو تشکل مهندسی با نام‌های انجمن مهندسان مشاور ایران و سندیکای مهندسان مشاور معمار در کشور فعالیت می‌کردند. در حال حاضر بیش از ۶۰۰شرکت مهندس مشاور بخش خصوصی در این تشکل عضو هستند. پروانه فعالیت این تشکل، توسط وزارت کشور با تایید کمیسیون ماده ۱۰ قانون احزاب صادر شده و هر دوره انتخابات جامعه توسط کمیسیون بررسی و با تایید شدن آن پروانه تمدید می‌شود.
عطاءا... آیت‌اللهی، رییس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران، در خصوص اهداف این تشکل گفت: درصدد بوده‌ایم با ایجاد یک نظام حرفهای استوار بر اصول دموکراتیک برای احقاق حقوق صنفی اعضای جامعه و اعتلای حرفه مهندسان مشاور، به استقلال فنی و فناوری پیشرفته منطبق با شرایط فرهنگی، اجتماعی، اقلیمی و اقتصادی کشور دست پیدا کنیم. ازاین‌رو احراز صلاحیت به عنوان یکی از مراکز فنی - حرفهای و ذی‌صلاح در مسائل حقوق حرفهای در تمامی زمینه‌های خدمات مشاوره فنی و نیز دستیابی به شرایط مبتنی بر عدالت و تقوای حرفهای برای برقراری شرایط دموکراتیک از طریق مشارکت در تصمیم‌گیری و توزیع عادلانه دستاوردهای مادی و معنوی در واحدهای مهندسان مشاور را مورد توجه قرار داده ایم.
آیت‌اللهی، به ویژگی‌های جامعه مهندسان مشاور اشاره کرد و گفت: یکی از ویژگی‌های این تشکل، غیرسیاسی بودن آن است که در اساسنامه آن هم به صراحت اعلام شده است. دوم اینکه همه مهندسان مشاور عضو این تشکل از بخش خصوصی هستند. همچنین جامعه مهندسان مشاور، به لحاظ رشته‌های تخصصی یک تشکل فراگیر و جامع به شمار می‌آید. درواقع تنها تشکلی است که همه رشته‌های مهندسی مشاور شامل ۲۴گروه رشته تخصصی را در بردارد.
وی در خصوص فعالیت‌های انجام شده جامعه افزود: یکی از فعالیت‌های جامعه مهندسان مشاور، رتبه‌بندی و تشخیص صلاحیت مهندسان مشاور است. در حال حاضر، ۱۱۰۰ پرونده رتبه‌بندی و تشخیص صلاحیت در واحد مربوطه تشکیل شده است. علاوه بر کارکنان موظف واحد مربوط، صد نفر از کارشناسان عالی‌رتبه بخش مهندس مشاور، در قالب ۱۹ کمیته تخصصی بر این بخش نظارت کرده و پرونده‌ها را به سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی ارسال می‌کنند. این روند به جز تهران در ۱۳ استان دیگر نیز پیگیری می‌شود. از دیگر فعالیت‌های این تشکل، ایجاد مرکز آموزش و برگزاری دوره‌های آموزشی، همایش‌های داخلی و بین‌المللی برای ارتقای دانش و توانمندی مهندسان مشاور است. علاوه‌بر فعالیت‌های یاد شده، این مرکز در زمینه انتشار نشریه و ترجمه کتاب و مقاله اقدامات عمده‌ای انجام داده است. تدوین و انتشار منشور اخلاق حرفهای، از دیگر فعالیت‌های انجام‌شده در این جامعه است تا از طریق فرهنگسازی در حوزه، مهندسان مشاور قابل وثوق صادق و امانت‌دار جذب برنامه‌های توسعه‌ای کشور شوند.
وی خاطرنشان ساخت: جامعه مهندسان مشاور برای رسیدن به اهدافی نظیر ایجاد انگیزه در مدیران و مهندسان جوان برای مشارکت در فعالیت‌های جمعی و بهره‌گیری بیشتر از استعدادهای آنان، شاخه مدیران جوان را تاسیس کرده است. بیش از ۱۰۰مدیر جوان در این شاخه عضویت دارند. آیت‌اللهی، در خصوص چگونگی تامین منابع مالی این تشکل اذعان داشت: مسائل مالی جامعه به صورت صد در صد داخلی از طریق دریافت حق عضویت اعضا و نیز، فعالیت‌های جانبی تامین می‌شود.
رییس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران، درخصوص مشکلات جامعه مهندسان مشاور ایران گفت: یکی از مشکلات عمده‌ای که جامعه مهندسی با آن مواجه است، نبود یک باور واقعی به مهندسی پیشرفته و جایگاه مهندسی مشاور و پیمانکار متخصص در مجموعه مدیریت کشور است. تا زمانی که نگاه دولت به این طیف، حاشیه‌ای است و به عنوان اولویت اول و شاخص مطرح نیست و در سطحی کلان تر تا زمانی که نقش نیروی انسانی در توسعه، تعیین‌کننده قلمداد نمی‌شود، نمی‌توان در انتظار پیشرفت و توسعه پایدار نشست.
در کشور ژاپن به‌رغم تمامی پیشرفت‌ها همچنان بر این اعتقادند که نیروی انسانی، ۸۰درصد سرمایه ملی را تشکیل می‌دهد، ۱۸درصد دیگر فناوری و تنها ۲درصد منابع طبیعی.
در واقع حمایت نیروی انسانی، گام محوری توسعه محسوب می‌شود. چراکه در صورت گسترده شدن فعالیت این طیف در عرصه‌های بین‌المللی و مشارکت آنها در صدور خدمات مهندسی، جایگاه والایی برای کشور به ارمغان خواهند آورند. وی افزود: کمبود نقدینگی از دیگر مشکلات عمده‌ای است که مهندسان مشاور و پیمانکاران متخصص با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. اعضای جامعه به لحاظ نیروی فنی و تخصصی و تجهیزاتی مشکل چندانی ندارند، اما آنچه باعث تصمیم‌گیری‌های نیمه کاره در پروژه‌ها، توقف مطالعات و تحقیقات یا به طول انجامیدن پروژه‌ها می‌شود، به نبود منابع مالی بر می‌گردد.
آیت‌اللهی حضور رقابت‌گونه دولت در فعالیت‌های مهندسی مشاور و پیمانکاری را یکی از چالش‌های حوزه مهندسی مشاور دانست و تصریح کرد: با توجه به اینکه بخش‌خصوصی مهندسی توان رقابت پایاپای با دولت را ندارد، انگیزه حضور فعال برای مهندسان ایجاد نمی‌شود. با این حال فعالان عرصه مهندسی مشاور توانستند در یک سال گذشته یک‌میلیارد و ۴۰۰میلیون دلار خدمات فنی صادر کنند و پیش‌بینی می‌شود این رقم در سال‌جاری به ۲میلیارد دلار برسد. آیت‌اللهی، گفت: برای حل مشکلات، پیش از هر اقدامی باید نوع نگاه به مهندسی مشاور را تغییر داد تا این باور ایجاد شود که کشور بدون یک مهندسی قوی ساخته نخواهد شد. این امر هم بدون تقویت و حمایت‌های مالی- اقتصادی صورت نخواهد گرفت. مساله دیگر این است که دولت باید با فراهم کردن عرصه برای بخش‌خصوصی، قدم در راه توسعه بگذارد. دولت به جای رقابت غیرعادلانه با جامعه مهندسان مشاور و پیمانکار، فعالیت‌های خود را در حوزه ستادی و برنامه‌ریزی محدود کند. وی با تاکید بر ضرورت تقویت رویکرد تشکل‌گرایی گفت: با وجودی که از تشکل‌گرایی به معنای نوین آن، یکصد سال می‌گذرد اما تشکل‌گرایی در ایران به خاطر سیطره روحیه اقتدارگرایی دولتی رشد چندانی پیدا نکرد. وی افزود: در سال‌های اخیر تشکل‌های فراوانی تاسیس شده و پروانه آنها صادر می‌شود اما به خاطر نداشتن اختیارات لازم و درآمد به مرور غیرفعال می‌شوند. رییس شورای مدیریت جامعه مهندسان مشاور ایران، در خصوص نهادینه شدن تشکل‌گرایی در ایران خاطرنشان کرد: اگر قیمومیت دولت بر تشکل‌ها برداشته شود و آنها احساس استقلال کنند، می‌توانند از طریق به کارگیری ظرفیت، کمک شایان توجهی به توسعه کشور کنند. به نظر می‌رسد با توجه به توان اندک تشکل‌های نوپا، در صورتی که دولت امکانات اولیه را برای آنها تهیه کرده و موانع را از سر راهشان بردارد، می‌توان به برطرف شدن بسیاری از مشکلات امیدوار بود. در این صورت نمی‌توان انتظار زیادی در خصوص استقلال تشکل‌ها داشت. زیرا به طور طبیعی دولت در صدد دخالت در امور آنها برخواهد آمد. وی به نقش تشکل‌ها در فرآیند توسعه اشاره کرد و گفت: وقتی فکرهای منفرد با هم جمع می‌شوند، این تجمیع افکار نه تنها به چند برابر شدن قدرت آنها می‌انجامد، بلکه ضریب دیگری نیز به آنها اضافه می‌شود. آن مولفه هم افزایی است.
واقعیت این است که تشکل‌ها هیچ گاه رقیب دولت نیستند و هیچ گاه قصد تقابل با دولت را نداشته و ندارند.
آیت‌اللهی، در مورد چگونگی تعامل جامعه مهندسان مشاور با دولت گفت: جامعه مهندسان مشاور با دولت تعامل خوبی دارد. سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از جمله سازمان‌هایی است که ما را باور کرده و به ما مسوولیت داده است. اما واقعیت این است که متاسفانه تعامل با دولت محدود به سازمان مدیریت است و سازمان‌های دولتی دیگر با ما ارتباط ندارند و تا به حال، سعی نشده از ظرفیتی که در این تشکل و اعضای آن وجود دارد، استفاده شود. وی افزود: آماده ارائه هرگونه همکاری برای شتاب‌بخشیدن به سازندگی کشور هستیم. اما متاسفانه از ظرفیت و توانایی ما به نحو مطلوب استفاده نمی‌شود.
آیت‌اللهی، درخصوص نقش تشکل‌ها در اجرای ابلاغیه اصل ۴۴ قانون اساسی اظهار داشت: تشکل‌های غیردولتی، می‌توانند نقشی اساسی در هدایت و اجرایی‌شدن اصل ۴۴ داشته باشند. گله ما این است که هیچ‌گونه تماس و درخواستی برای ارائه نظرات و دیدگاه‌های ما برای پیشبرد بهتر اصل ۴۴ قانون اساسی صورت نگرفته است. در گذشته اقدامات قابل ملاحظه‌ای برای مشارکت جامعه مهندسان مشاور و سایر تشکل‌ها در تدوین تصویب‌نامه‌ها و تصمیم‌گیری‌ها صورت گرفته بود اما متاسفانه توجه به تشکل‌ها نیز در محاق رفت. آیت‌اللهی گفت: امیدواریم اجرای اصل ۴۴ به عنوان یک اصل مهم در مسیر واقعی خود پیش رود. تشکل ما نیز آماده هرگونه همکاری و همیاری بدون توقع برای اجرای بهتر آن است. وی در مورد چگونگی ارتباط جامعه مهندسان مشاور ایران با تشکل‌های مشابه خارجی گفت: جامعه ما نماینده انحصاری فدراسیون بین‌المللی مهندسان مشاور (فیدیک) در ایران است.
بیش از ۸۰کشور مطرح دنیا در این فدراسیون عضو هستند. ارتباط ما با آنها بسیار خوب بوده و توانسته‌ایم از ظرفیت‌های کارشناسی آنها بهره ببریم. همچنین سعی کرده‌ایم با حضور در مجامع و اجلاس فیدیک از تجربه‌های سایر کشورها استفاده کنیم. چندی پیش هم این توفیق را پیدا کرده‌ایم که یکی از اعضای هیات اجرایی مدیران جوان به عضویت کمیته راهبردی فیدیک انتخاب شود و این موفقیت بسیار بزرگی برای جوانان و مهندسان ایرانی به شمار می‌آید. با تشکل‌های دیگر نیز از طریق شورای سیاست‌گذاری تشکل‌ها و شورای هماهنگی در ارتباط هستیم.
ارسال نظر