فرمان‌آرا: تصویر نادرست از ایران را اصلاح کنیم

نگاه سوم- بهمن فرمان‌آرا که در حال حاضر مشغول گذراندن مراحل پیش تولید فیلمی درباره فرش ایرانی است، سه‌شنبه در برنامه «یک روز یک فیلمساز» در دانشگاه هنرهای زیبا به سخنرانی پرداخت. بهمن فرمان آرا و رضا کیانیان در برنامه حمایت از پیشکسوتان ۸۲

او در ابتدای این برنامه به نقش رسانه‌ها اشاره کرد و یکی از اصلی‌ترین دلایل فیلمسازی‌اش را در سال‌های اخیر نشان دادن چهره واقعی ملت ایران دانست. کارگردان «خانه‌ای روی آب» در این باره گفت: در دورانی هستیم که تمام رسانه‌های جمعی جهان علیه ایران بسیج شده‌اند و تصویری سیاه و نومید از زندگی ما می‌سازند و من امیدوارم فیلم‌های ما بتواند تصویر نادرست این رسانه‌ها را اصلاح کنند.

فرمان‌آرا هدف خود را از فیلمسازی ارتباط با مردم کشورش دانست و ادامه داد: زمانی خود را موفق می‌دانم که توانسته باشم با تماشاگران ایرانی ارتباط برقرار کنم و اهمیتی ندارد که منتقدان خارجی درباره آثار من چه بگویند و یا مرا با فلان فیلمساز خارجی، مقایسه کنند.

این کارگردان درباره نقش مرگ و مضمون آن در سه فیلم اخیرش گفت: اعتقاد دارند این فیلم‌ها درباره مرگ هستند اما من در این فیلم‌ها درباره زندگی حرفی زده باشم و مرگ باعث می‌شود که لحظاتی زندگی را ارج بگذاریم بنابراین هرگز تصور نکرده‌ام مرگ، اتفاق بدی است. مرگ آسان است چون پایان قاطعی است، اما زندگی کردن خیلی مشکل است.

وی درباره قربانی کردن زن در فیلم‌هایش گفت: هرگز چنین قصه‌ای نداشته‌ام چون به اعتقاد من، زن‌ها از ما باهوش‌تر و قوی‌تر هستند و آنها را به عنوان قربانی نمی‌بینم.

فیلم‌های من آیینه‌ای در مقابل اجتماع کنونی ما با تمام تناقص‌هایش هستند.

این کارگردان تئاتر درباره عدم اقتباس فیلمنامه‌های سینمایی از آثار ادبی گفت: یکی از مشکلات ما در این زمینه این است که ادبیات معاصر در دانشگاه‌های ما تدریس نمی‌شود، ضمن اینکه تهیه‌کنندگان ما معتقد نیستند باید حقوق یک رمان یا داستان را بخرند. علاوه بر این، تعداد زیادی از نویسندگان ما بدون در نظر گرفتن ویژگی‌های هر مدیوم، تصور می‌کنند فیلمنامه سینمایی باید کاملا به اثر آنها وفادار بماند.

کارگردان «شازده احتجاب» در ادامه از «اینگمار برگمان» به عنوان فیلمسازی یاد کرد که بیشترین تاثیر را بر فیلم‌های او داشته و توضیح داد: یکی از مسائل اصلی در فیلم‌های «برگمان»، روابط خانوادگی است که برای من هم بسیار مهم است. چون اگر خانواده را به عنوان واحد کوچکی از جامعه در نظر بگیریم، می‌توانیم روابط درون خانواده را به کل جامعه تسری دهیم.

این فیلمساز درباره حضور بازیگران حرفه‌ای در آثارش گفت: بازی نابازیگران در فیلم‌ها، یکدست نیست ضمن اینکه کاراکترهای فیلم‌های من به گونه‌ای هستند که حتما باید توسط بازیگران حرفه‌ای، بازی شوند.

وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر انتقاد فیلم «یک بوس کوچولو» از قشر روشنفکر جامعه، گفت: در این فیلم به قشری نگریسته‌ایم که شبیه من هستند، اگر از آنها انتقاد شده، از خود من هم انتقاد شده است چرا که هر موقعیتی در اجتماع، مسوولیت خاصی دارد.

در این جلسه رضا کیانیان نیز حضور داشت. او درباره علاقه‌اش و حضور در فیلم‌های بهمن فرمان‌آرا گفت: بازی در فیلم‌های فرمان‌آرا برای هر بازیگری، خیلی خوب است، چرا که آدم‌های فیلم‌های او برخلاف بسیاری از فیلم‌های ما، پر از شخصیت‌پردازی و ریزه‌کاری هستند. علاوه بر این، تمام توجه او حتی هنگام مونتاژ فیلم، به بازی بازیگران است و گاه اتفاق می‌افتد یک کادر خوب را فدای بازی بازیگر کند.

کیانیان درباره بازی در فیلم «یک بوس کوچولو» گفت: بعد از خواندن فیلمنامه دیدم جایی برای من وجود ندارد، اما فرمان‌آرا خواست نقش «سعدی» را بازی کنم و این انتخاب جسورانه‌ای بود چون کارگردان‌ها، در سینما نقشی را به بازیگر می‌دهند که از نظر سنی به آن نقش نزدیک باشد، اما من باید نقش کسی را بازی می‌کردم که ۲۵ سال از من بزرگ‌تر بود.

اعضای فرهنگی دانشجویان دانشکده هنرهای زیبا با برگزاری برنامه یک روز با یک فیلمساز که در تالار شهید آوینی دانشکده هنرهای زیبا برگزار شد، سه فیلم «بوی کافور، عطر یاس»، «خانه‌ای روی آب» و «یک بوس کوچولو» را به نمایش درآوردند و سپس جلسه نقد و بررسی با حضور امیر پوریا برگزار شد.