جعبه ۱. رژیمهای انتخابی نرخ ارز:
انتخاب نرخ ارز را میتوان در یک طیف وسیع که از نرخهای ارز صرف ثابت تا انعطافپذیر با روی هم افتادگیهایی در انعطافپذیری مدیریت شده، حاشیه مجاز نوسان و حمایت ارزی خزنده طبقهبندی کرد. مهمترین ویژگیهای رژیمهای مختلف را به طور خلاصه در ذیل شرح میدهیم. ترتیبات شورای ارزی (CBA):
در CBA ارزش پول رایج داخلی در برابر ارز منتخب خارجی یا سبدی از ارز خارجی در یک سطح مشخصی، معین میشود، با حمایت آشکار و صریح قانونی (در صورتی) که از تطبیق با این سطح ثابت ممانعت ورزد متعهد به آن گردد که با بخشی از پایه پولی داخلی سطح نرخ ارز را با ذخایر خارجی حفظ کند. (به عنوان مثال، لیتاس لیتوانی در برابردلار آمریکا از آوریل ۱۹۹۴ تا فوریه ۲۰۰۲). ممکن است این پشتوانه پایه پولی کامل بوده یا تا حدی بخشی باشد. البته با توجه به سختی ترتیبات، حوزه استقلال سیاست پولی بهطور کامل یا بخشی از دست میرود. در CBA با یک پشتوانه کامل پایه پولی، تغییرات پایه پولی در تطابق با تراز پرداختها که در کشورهای صادرکننده کالا میتواند نوسان کند، پوشیده میشود.
نظام حمایتی ارزی ثابت ولی قابل تعدیل:
همانند CBA نظام حمایتی ملایم، دوام بر تابعیت سیاست پولی از حفظ و پایداری تثبیت نرخ ارز دلالت دارد. آزادی بیشتر در جریانهای سرمایه مستلزم تابعیت بیشتر از سیاست پولی میباشد، همانگونه که سعی در برگشت به پایه پولی با موجودی دارایی داخلی طی زمانی خروج سرمایه بیشتر (به خارج) را رهنمون میشود (برای مثال مکزیک در سال ۱۹۹۴). درجه انعطافپذیری مسیر نرخ ارز و به تبع آن درجه استقلال سیاست پولی همان طور که در زیر توضیح داده میشود، متفاوت است:
۱ - حمایت ثابت نرخ ارز در برابر یک ارز (به موجب قانون): ارزش پول داخلی در یک سطح مشخص در برابر یک پول خارجی معین ثابت میباشد (مثلا یوان چین در برابردلار آمریکا).
۲ - حمایت ثابت در برابر یک سبد ارز: ارزش ارز در یک سطح معین در برابر سبد برخی ارزهای معمول به گونهای که سبد با توجه به سهم شرکای تجاری (در تجارت) تشکیل شده است، تعیین میگردد (برای مثال بث تایلند در برابر سبد باز تا جولای ۱۹۹۲).
۳ - حمایت ارزی خزنده: نرخ ارز در برابر یک ارز واحد یا سبدی از ارزها طی فواصل معین خواه در یک نرخ از پیش اعلام شده (برای مثال لیره ترکیه در مقابل دلار آمریکا و سبد یورو از ژانویه ۲۰۰۰ تا مارس ۲۰۰۱)، خواه در پاسخ به شاخصهای کلیدی از قبیل اختلاف تورم با شرکای تجاری اصلی و در یک قانون نرخ ارز حقیقی، قابل تعدیل میباشد (برای مثال دینار تونس طی ۲۰۰۰-۱۹۹۲).
۴ - نوار یا حاشیه مجاز نوسان نرخ ارز: نرخ ارز صرفا در یک افق با حدود ثابت فوقانی و تحتانی نوسان میکند (مثل کرون دانمارک در برابر یورو از ژانویه ۱۹۹۹)، یا در یک محدوده خزنده با میزانی که در فواصل معین کاهش ارزش مییابد، متغیر میباشد (مثل فورینت مجارستان در برابر سبد ارز از مارس ۱۹۹۵ تا ژانویه ۲۰۰۰ و در برابر یورو تا آخر سپتامبر ۲۰۰۱).
رژیمهای شناور:
در یک رژیم نرخ ارز شناور مستقل، نرخ ارز به طور آزاد در یک بازار نرخ ارز خارجی تعیین میشود. (مثلا ین ژاپن). هرگونه مداخله بانک مرکزی در بازار نرخ ارز به منظور جلوگیری از بیثباتی غیرضروری در نرخ ارز، یا جلوگیری از تغییر مسیر آن میباشد. بازارهای ارز خارجی عمیق و نقد که تحت تسلط چند بنگاه نیست و قادرند تا ارزش تهاتری بازار نرخ ارز را تصفیه کنند، برای عملکرد این نظام ضروری به نظر میرسند. در رژیمهای شناور مدیریت شده، مداخلات زیاد، بدون هیچگونه تعهد نسبت به مسیر ویژهای در نرخ ارز، متداول میباشد (برای مثال روبل روسیه از آگوست ۱۹۹۸).
ارسال نظر