ضرورت رشد علم به جای هراس در جوامع مسلمان

دنیای اقتصاد: رئیس‌جمهوری که دو روز پیش برای حضور در اجلاس سران سازمان همکاری‌های اسلامی در حوزه علم و فناوری به آستانه قزاقستان سفر کرده بود، دیروز در این اجلاس به سخنرانی پرداخت. بر اساس گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی ریاست‌جمهوری از این اجلاس، حسن روحانی در سخنرانی خود تاکید کرد که باید به جای هراس از رشد روزافزون علم و فناوری و گریز از آن، قدرت انتخاب و انطباق جوامع مسلمان را بالا برد.

روحانی با تاکید بر اینکه همه ما بر این مساله اتفاق نظر داریم که «جهان اسلام» بخشی مهم و موثر، در منظومه جهانی است و توانمندی، پیشرفت و ثبات آن، مایه توانمندی، پیشرفت و ثبات جهان خواهد بود، گفت: روشن است که در ضعف، عقب‌ماندگی و از هم‌گسیختگی جهان اسلام نیز، صلح پایدار، توسعه همه‌جانبه و همگرایی موثر جهانی ناممکن می‌شود، پس همرایی و همراهی و همکاری ما اعضای جهان بزرگ اسلام برای ورود به جهان توسعه یافته در واقع تلاشی مشترک، برای ساختن جهانی به دور از جهل، فقر، جنگ و خشونت است. روحانی در ادامه اظهارات خود، همکاری در حوزه علم و فناوری را از آن حیث که نقش پیشران در توسعه بخش‌های مختلف اقتصادی دارد، برای رشد و همگرایی کشورهای اسلامی تعیین‌کننده دانست و تاکید کرد: این همکاری‌ها با ایجاد فضای امید و سازندگی و اشتغال‌زایی، ریشه‌های گرایش به افراط و تروریسم را می‌خشکاند و از اهمیت سیاسی و اجتماعی راهبردی برخوردار است.

رئیس‌جمهوری با ابراز تاسف از اینکه امروز بحران‌های متعددی جهان اسلام را به چالش کشیده است، نیاز به همبستگی و اتحاد امت اسلامی را از هر زمان دیگر بیشتر دانست و تاکید کرد: «هم‌اندیشی سران کشورهای اسلامی در این موضوع و در این مقطع زمانی، به جهت تحول عظیمی که در دسترسی‌های علمی و همکاری‌های فناورانه بدون محدودیت‌های مرزی به‌وجود آمده و نیز به جهت آنکه هدایت و مدیریت «انقلاب چهارم صنعتی» نیازمند فرهنگی است که از قدرت جذب عناصر متغیر فناوری و محیط برخوردار باشد و همچون تمدن اسلامی با کسب علم و تجربه از تمدن‌های دیگر بشری، همگرایی و هم‌افزایی را در میان خانواده بزرگ بشری سامان دهد، حائز اهمیت است.» رئیس‌جمهوری با اشاره به دوران شکوفایی علمی، فرهنگی و تمدنی جهان اسلام تاکید کرد: «واقعیت تلخ آن است که این دوره شکوفایی و پیشرفت، تداوم نیافت و جامعه اسلامی در چند قرن اخیر از حرکت و زایندگی باز ایستاد و در مواجهه با فرهنگ غربی در مسابقه علم و فناوری عقب ماند.»

روحانی با بیان اینکه تمدن اسلامی از وقتی به رکود و انحطاط دچار شد که در دل آن، تعصبات قومی و محلی پدید آمد و وحدت و تسامحی که در آن بود از بین رفت، گفت: امروز، بار دیگر امت اسلامی در مواجهه با مرحله نوینی از جهش در تمدن بشری و در آستانه تحولات عظیم اقتصاد دانش بنیان، با یک انتخاب تاریخی روبه‌رو است و باید به جای هراس از رشد روزافزون علم و فناوری و گریز از آن، قدرت انتخاب و انطباق جوامع مسلمان را بالا برد. او مهم‌ترین ضرورت‌های توسعه علوم و فنون جدید را ایجاد شرایط مطمئن سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصاد برای جذب و هضم آنها خواند و تاکید کرد: به علم و فناوری اکتفا نکنیم، راهبردها و راهکارهای دستیابی به آنها را بیابیم. روحانی همچنین تاکید کرد که ما کشورهای اسلامی، برای اینکه صاحب علم و فن شویم باید هم جوامع خود را در درون برای این کار توانمند کنیم و هم در منظومه کشورهای اسلامی تحرکی نو در این زمینه به وجود آوریم.

او با بیان اینکه جمهوری اسلامی در ۱۰ سال اخیر، شاهد دستاوردهای مهمی در حوزه علم، فناوری و نوآوری بوده است، توضیح داد: در ۵ سال اخیر، رتبه ایران در تولید مقالات علمی از ۳۴ به ۱۶ ارتقا یافته است. ۱۱۰۰ دانشگاه در ایران تعداد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی را از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار نفر به ۴ میلیون و ۸۰۰ هزار نفر رسانده و ایران را درمیان ۵ کشور دارای بیشترین دانش‌آموخته مهندسی قرار داده است. رئیس‌جمهوری با بیان اینکه مشارکت ایران در توسعه فناوری‌های جدید به‌طور شایان توجهی افزایش یافته است، گفت: سیاست فعال دولت در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان به تکوین و رشد هزاران شرکت در حوزه فناوری‌های جدید انجامیده و صادرات محصولات با فناوری متوسط و بالا در ایران از ۵/ ۱ میلیارد دلار به ۱/ ۱۲ میلیارد دلار جهش پیدا کرده که تاثیر مهمی در مثبت شدن تراز تجاری کشور ایفا کرده است. سیاست ما برآن است که با وجود وسیع‌ترین منابع غنی نفت و گاز در کشور، از اقتصاد مبتنی بر منابع طبیعی، به سمت اقتصاد مبتنی بر بهره‌وری و نوآوری حرکت کنیم. روحانی تاکید کرد: آمده‌ایم که بگوییم می‌توانیم و باید به نام علم و فناوری و به اتکای دیپلماسی علمی، زمینه‌های مشترک برای توانمندی هرچه بیشتر و ایجاد ظرفیت‌های مکمل در جهان اسلام را دنبال کنیم.

رایزنی‌ها درباره مسلمانان میانمار

حسن روحانی طی سفر خود به آستانه، در دیدار با روسای‌جمهوری ترکیه، ونزوئلا، آذربایجان، قزاقستان و ازبکستان بر ضرورت توجه جدی جهان اسلام به وضعیت آسیب‌دیدگان مسلمان و آوارگان منطقه روهینگیایی میانمار تاکید کرد. بیانیه سران کشورهای اسلامی حاضر در اجلاس علم و فناوری سازمان همکاری‌های اسلامی، ضمن ابراز نگرانی شدید از جنایت و خشونت علیه مسلمانان منطقه روهینگیایی در میانمار، خواستار توقف فوری حمله به مسلمانان در این منطقه شده است.

سران حاضر در اجلاس آستانه، همچنین بر ضرورت سازماندهی جمعی و همکاری کشورهای اسلامی برای ارسال کمک‌های انسان دوستانه به آسیب‌دیدگان و آوارگان تاکید کردند. در حاشیه این اجلاس همچنین روسای‌جمهوری اسلامی ایران و جمهوری ترکیه، با تاکید بر اراده دو کشور بر توسعه و تعمیق همکاری‌های مشترک در همه حوزه‌ها، برای کمک به مسلمانان میانمار رایزنی کردند. حسن روحانی در دیدار رجب طیب اردوغان با تاکید بر اینکه باید در روابط ایران و ترکیه به‌ویژه در حوزه اقتصادی با توجه به توانمندی‌های دو کشور، یک جهش ایجاد کرد، روابط دو کشور را در بهترین وضعیت سال‌های اخیر توصیف کرد وگفت: حل مشکلات و تسهیل همکاری‌های بانکی، پایه مهمی در گسترش روابط و همکاری‌های دو کشور برای رسیدن به هدف ۳۰ میلیارد تجارت سالانه است. روحانی در ادامه با اشاره به وضعیت غم‌بار مسلمانان میانمار تاکید کرد: ایران ، ترکیه و دیگر کشورهای اسلامی باید در کنار کمک‌های انسانی به مسلمانان در میانمار، به‌دنبال ایجاد فشار بین‌المللی بر دولت میانمار برای توقف خشونت‌ها علیه مسلمانان باشند. امیدوارم نشست درباره میانمار پیام بسیار روشن و قوی به کسانی بدهد که در میانمار علیه مسلمانان اعمال خشونت می‌کنند.

رئیس‌جمهوری همچنین در دیدار نیکلاس مادورو، رئیس‌جمهور ونزوئلا تداوم رایزنی میان کشورهای صادر‌کننده نفت را ضروری خواند و اظهار کرد: تلاش‌های اعضای اوپک و غیراوپک به‌ویژه ونزوئلا برای کاهش تولید و پایداری و تعادل بهای نفت دستاوردهای مثبتی داشته است که تداوم این تلاش‌ها ضروری است. روحانی روابط ایران و ونزوئلا را نیز روابطی رو به توسعه خواند و اظهار کرد: تشکیل کمیسیون مشترک اقتصادی دو کشور، گامی مهم در جهت تقویت همکاری‌های مشترک است.