دنیای اقتصاد: امضای قرارداد ۵ میلیارد دلاری میان شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی به ریاست شرکت نفتی توتال فرانسه، این روزها به موضوع دیگری برای تنش‌های لفظی داخلی میان دولت و برخی از منتقدان بدل شده است. تهران و فرانسه چند روز پیش قراردادی را در زمینه انرژی و برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی در تهران امضا کردند که به باور کارشناسان پر‌ارزش‌ترین قرارداد انرژی بعد از توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی است.

این کنسرسیوم متشکل از شرکت‌های توتال، سى‌ان‌پى‌سى چین و پتروپارس ایران به امضا رسیده و ارزش این قرارداد نزدیک به ۵ میلیارد دلار اعلام شده است. همچنین براساس گزارش‌ها این قرارداد براساس الگوی جدید قراردادهاى نفتى امضا شده است. در این الگو هر شرکت نفتی خارجی ملزم است یک شریک ایرانی داشته باشد و به همین دلیل شرکت پتروپارس هم به این کنسرسیوم پیوسته است. شرکت توتال پیش از این نیز فازهای ۲ و ۳ طرح توسعه میدان گازی پارس‌جنوبی را اجرا کرده بود. با تمام اینها این قرارداد موافقان و مخالفانی در داخل کشور دارد.

در همین راستا سردار عبادالله عبداللهی، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء پنج‌شنبه شب در گفت‌وگوی ویژه خبری در شبکه دو سیما با بیان اینکه وزارت نفت گفته است می‌خواهد قراردادها به سمت مناقصه برود، تاکید کرد: اما واگذاری فاز ۱۱ به توتال بدون تشریفات مناقصه بوده است. او همچنین گفت: قرارگاه خاتم‌الانبیاء در عین ارتباطی که با وزارت نفت دارد، از این قرارداد خبری نداشت.به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، وی افزود: می‌گویند شرکت توتال در قرارداد باید از شرکت‌های داخلی استفاده کند، اما ما هیچ وقت نباید عزت خود را زیر سوال ببریم و در حالی که توانایی داریم، پیمانکار دست دو شویم.سردار عبداللهی با بیان اینکه تنها کسی هستم که در ارتباط قرارگاه سازندگی با دولت‌ها بیشترین تعامل را با آنها داشته‌ام، افزود: زمانی که در سال ۹۵ بالاترین رکورد کاری را برای دولت داشتیم آیا سزاوار است دولت با تفنگ و بی‌تفنگ مطرح شود.وی در پاسخ به این سوال که گفته می‌شود قرارگاه عرصه را بر خارجی‌ها تنگ کرده است، افزود: قرارگاه طرح‌های نیمه‌کاره‌ای را به ثمر رسانده است که خارجی‌ها در ابتدای تحریم‌ها آنها را رها کردند و رفتند. وی در ادامه گفت: در دولت‌های پس از جنگ تاکنون هر طرحی که سپاه به آن وارد شد بنا به درخواست و نیاز دولت‌ها بود و سپاه هیچ اصراری برای ورود به این طرح‌ها نداشته است.سردار عبدالهی افزود: هیچ‌گاه قرارگاه نگفته است که این طرح را به ما بدهید البته براساس وظیفه باید به سازندگی کشور کمک کند.وی با بیان اینکه شبهه‌ها درباره فعالیت‌های سازندگی سپاه از طرف مسوولان ایجاد می‌شود، افزود: سزاوار نیست عرصه بر مجموعه‌ای که با تمام توان و قدرت در شرایط سخت تحریم این‌گونه کار می‌کند، تنگ شود.عبدالهی با بیان اینکه فاز ۱۵ و ۱۶ پارس‌جنوبی در دولت یازدهم به بهره‌برداری رسید و از این فازها ۴۰ میلیارد مترمکعب استخراج و شیرین‌سازی گاز انجام و وارد شبکه شده است، گفت: این کار ۱۶ میلیارد دلار برای کشور منفعت داشته است.

وی افزود: به جای تشویق سپاه سزاوار نیست جوسازی علیه این نهاد انجام شود.فرمانده قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء سپاه گفت: در حالی که ۲۴هزار میلیارد تومان از دولت طلبکاریم این را قبول نداریم که می‌گویند سپاه با بخش خصوصی در رقابت است.عبدالهی در ادامه برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: اگر به سپاه طرح‌هایی با ترک تشریفات مناقصه واگذار شده این طرح‌ها ضررده بوده است.وی با بیان اینکه بخش خصوصی در زمینه کارهایی که سپاه انجام می‌دهد توان انجام آن کارها را ندارد، گفت: کسانی که می‌گویند سپاه با بخش خصوصی در رقابت است یا ناآگاهند یا مغرض.وی گفت: مسوولان می‌گویند باید خارجی‌ها بیایند و سرمایه‌گذاری کنند در حالی که سپاه بارها اعلام آمادگی کرده است که می‌تواند بخش مالی را نیز تامین کند.البته او تنها منتقد قرارداد اخیر توتال نیست. پیش از او علیرضا زاکانی، نماینده سابق مجلس و سید‌احمد علم‌الهدی نماینده ولی فقیه در استان خراسان رضوی از این قرارداد انتقاد کرده بودند. علم‌الهدی شامگاه چهارشنبه هم ضمن انتقاد از قرارداد توتال، آن را نمونه‌ای از نتایج سیاست عدم مقاومت در برابر دشمنان توصیف کرده بود. به گزارش خبرآنلاین او روز گذشته در خطبه‌های نماز جمعه مشهد هم از سهم ایران در این قرارداد انتقاد کرد. براساس گزارش‌ها سهم شرکت پتروپارس از قراردتوتال برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس‌جنوبی ۹/ ۱۹ درصد، شرکت سی‌ان‌پی‌سی چین ۳۰ درصد و توتال ۱/ ۵۰ درصد است.

موافقان قرارداد

موافقان این طرح اما نظر دیگری دارند. به گفته آنها قرارداد با توتال بر مبنای الگوی جدید قراردادهای نفتی امضا شده است. این سخنی است که روز گذشته از سوی اسدالله قره‌خانی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس مطرح شد. او همچنین در گفت‌وگو با «ایسنا» ضمن خوب توصیف کردن این قرارداد گفت: در شرایطی که تهدیدها و تحریم‌های دولت آمریکا و سنا وجود دارد، حضور توتال برای سرمایه‌گذاری تضمینی برای فروش محصولات ما خواهد بود. همزمان علی مطهری نایب رئیس مجلس قرارداد توتال را یک اقدام بسیار خوب در شرایطی که آمریکا به‌دنبال تحریم‌های جدید ایران است، توصیف کرد و گفت: این همکاری باعث شد که اعتماد کشورهای خارجی به ایران بیشتر شود. پیش از این بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز از قرارداد مذکور دفاع کرده و امضای قرارداد با دو شرکت بزرگ نفتی دنیا-‌شرکت توتال فرانسه و شرکت ملی نفت چین (سی‌ان‌پی‌سی آی)- را راهگشایی برای بقیه کارها چه در بخش نفت و چه در دیگر بخش‌ها توصیف کرده بود. به گفته زنگنه پتروشیمی مقصد بعدی توتال برای سرمایه‌گذاری در ایران است.در همین حال در پی انتشار برخی اخبار در رسانه‌ها، مبنی‌بر حضور علی‌اکبر ولایتی در مراسم امضای قرارداد توتال دفتر او در اطلاعیه‌ای خبر مذکور را تکذیب کرد.به هر ترتیب به باور ناظران امضای نخستین و بزرگ‌ترین قرارداد سرمایه‌گذاری خارجی به ارزش ۵ میلیارد دلار با مشارکت توتال فرانسه از زمان رفع تحریم‌ها تاکنون، گام بلندی در انعقاد قراردادهای نفتی محسوب می‌شود. از سوی دیگر هرچند امضای قراردادهای نفتی بدون نقصان نیست، اما به گفته موافقان امضای قراردادتوتال، قراردادهای نفتی جدید می‌توانند شرکت‌های خارجی را برای سرمایه‌گذاری در ایران جذب کند و تولید نفت و گاز را پس از سال‌ها سرمایه‌گذاری اندک افزایش دهد.