همگرایی منطقه‌ای ایران، روسیه و ترکیه دستاورد مذاکرات ظریف و دهقان در مسکو
دیپلماسی سه‌جانبه بدون آمریکا
دنیای اقتصاد: وزرای خارجه و دفاع ایران مذاکرات فشرده مسکو را با دستاورد همگرایی ایران، روسیه و ترکیه برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه و همچنین ارتقای روابط دوجانبه پایان دادند. این مذاکرات که برای سر و سامان دادن به اوضاع حلب پس از آزادسازی از چنگال معارضین و تروریست‌ها بود، به تعبیر روزنامه نیویورک‌تایمز، پیگیری یک دیپلماسی غیرآمریکایی بود تا ستیز سوریه را به مسیری هدایت کنند که تامین‌کننده منافع آنها باشد. پس از پایان این نشست که با یک بیانیه ۸ ماده‌ای، فضای همکاری‌ها بر سر حلب و دیگر مناطق را به تصویر می‌کشید، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه از بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه استقبال کرد.
دنیای اقتصاد: وزرای خارجه و دفاع ایران مذاکرات فشرده مسکو را با دستاورد همگرایی ایران، روسیه و ترکیه برای حل و فصل سیاسی بحران سوریه و همچنین ارتقای روابط دوجانبه پایان دادند. این مذاکرات که برای سر و سامان دادن به اوضاع حلب پس از آزادسازی از چنگال معارضین و تروریست‌ها بود، به تعبیر روزنامه نیویورک‌تایمز، پیگیری یک دیپلماسی غیرآمریکایی بود تا ستیز سوریه را به مسیری هدایت کنند که تامین‌کننده منافع آنها باشد. پس از پایان این نشست که با یک بیانیه ۸ ماده‌ای، فضای همکاری‌ها بر سر حلب و دیگر مناطق را به تصویر می‌کشید، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه از بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه استقبال کرد. همزمان وزارت خارجه آمریکا تاکید کرد که عدم حضور این کشور در نشست مسکو را به هیچ‌وجه کنار گذاشته شدن از روند تصمیم‌گیری‌ها درباره سوریه نمی‌بیند، بلکه آن را یک تلاش چندجانبه دیگر برای رسیدن به صلح پایدار در سوریه می‌داند و از هرگونه پیشرفتی در این مسیر استقبال می‌کند.
به گزارش «ایرنا» در این مذاکرات که روز سه‌شنبه در شهر مسکو انجام گرفت، ایران، روسیه و ترکیه سیاست‌های منطقه‌ای هماهنگی را در زمینه سوریه اتخاذ کردند تا بحران کنونی این کشور همزمان با مبارزه علیه تروریسم از راهکارهای سیاسی حل شود. محورهای مختلفی از همکاری‌های دوجانبه و منطقه‌ای ایران و روسیه و راهکارهای گسترش آن نیز در این نشست بررسی شد. در ادامه نشست سه‌جانبه با حضور مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه برگزار شد که دستاورد آن صدور بیانیه مشترک با تاکید بر همگرایی و هماهنگی مواضع تهران، مسکو و آنکارا برای حل سیاسی بحران سوریه بود.مبارزه با داعش و جبهه النصره، فراخوان جامعه جهانی برای همکاری علیه تروریسم، حفظ تمامیت ارضی و یکپارچگی سوریه، رد راهکار نظامی برای حل بحران کنونی، اجرای قطعنامه ۲۲۵۴ سازمان ملل، کمک‌رسانی فراگیر به سوری‌ها و لزوم برقراری نظام خروج آزادانه مردم از مناطق درگیری و تحت سلطه تروریست‌ها و همچنین پشتیبانی از مذاکرات سوری-سوری که قزاقستان میزبانی آن را در آستانه پذیرفته، از جمله محورهای بیانیه مشترک ایران، ترکیه و روسیه است. سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه در نشست خبری پایان مذاکرات سه‌جانبه با محمدجواد ظریف و مولود چاووش اوغلو همتایان ایرانی و ترکیه‌ای خود در باره سوریه که منجر به صدور بیانیه مشترک در این زمینه شد، گفت: «تهران، مسکو و آنکارا پشتیبان از سرگیری مذاکرات حل سیاسی بحران سوریه در قزاقستان هستند که رئیس‌جمهوری این کشور هم برای میزبانی آن اعلام آمادگی کرده است.» محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران نیز گفت: «شرایط در سوریه نیازمند همکاری جدی بین‌المللی برای مبارزه با تروریسم و رساندن کمک‌های انسان دوستانه با همکاری همه طرف‌های دارای نفوذ و توانمند است.»
واکنش آمریکا به نشست سه‌جانبه
در واکنش به این نشست، جان کربی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست خبری روز سه‌شنبه در پاسخ به سوالی مبنی براینکه آیا برگزاری این نشست سه‌جانبه به معنی کنار گذاشتن جان کری وزیر امور خارجه آمریکا از روند تصمیم‌گیری‌ها درباره سوریه است، گفت: «من می‌دانم که ما دعوت نشدیم و این میان روسیه، ترکیه و ایران بوده است. من فکر می‌کنم که وزیر خارجه اولین کسی است که به شما خواهد گفت اگر حضور نداشتن ما در این رایزنی‌ها می‌تواند سرانجام به توافق آتش‌بس طولانی‌تر و مشتمل بر مساحت جغرافیایی بیشتر (در سوریه) نسبت به گذشته و رساندن کمک‌های بشردوستانه به مردم و از سرگیری گفت‌وگوهای سیاسی منجر شود، هیچ مشکلی با عدم حضور در این مذاکرات ندارد.» به گزارش «ایسنا» براساس گزارش پایگاه اینترنتی وزارت امور خارجه آمریکا، کربی ادامه داد: «در صورتی که رایزنی‌های آنها در مسکو بتواند موجب حصول نتایج واقعی و ملموس شود، آن را کاملا مثبت می‌دانیم و اگر در راستای بهبود اوضاع مردم سوریه و ثبات منطقه باشد از آن استقبال می‌کنیم.» او تاکید کرد که وزیر امور خارجه آمریکا عدم حضور در نشست مسکو را به هیچ‌وجه کنار گذاشته شدن از روند تصمیم‌گیری‌ها درباره سوریه نمی‌بیند، بلکه آن را یک تلاش چندجانبه دیگر برای رسیدن به صلح پایدار در سوریه می‌داند و از هرگونه پیشرفتی در این مسیر استقبال می‌کند.
استقبال دی‌میستورا
همزمان نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه نیز از بیانیه مشترک ایران، روسیه و ترکیه استقبال کرد. استفان دی‌میستورا روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری اسپوتنیک گفت که این بیانیه برای از سرگیری مذاکرات داخلی در سوریه که هشتم فوریه در ژنو برگزار می‌شود، سودمند خواهد بود. دی‌میستورا اظهار کرد: «من از این بیانیه مشترک استقبال می‌کنم و آن را برای از سر گرفتن مذاکرات داخلی سوریه مفید می‌دانم.» سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه در پایان نشست سه‌جانبه روز سه‌شنبه اعلام کرد: مسکو، تهران و آنکارا بر سر یک «بیانیه مشترک» باهدف یافتن راه‌حلی برای پایان بحران در سوریه توافق کردند. این نشست یک روز پس از آن برگزار شد که سفیر روسیه در ترکیه در یک اقدام تروریستی در آنکارا به ضرب گلوله کشته شد.
دیپلماسی منهای آمریکا
پس از برگزاری نشست سه‌جانبه موسوم به «گروه سه»، روزنامه نیویورک‌تایمز در این خصوص نوشت: «وزیران امور خارجه سه کشور روسیه، ایران و ترکیه سه‌شنبه با هم در مسکو دیدار کردند تا در مورد رسیدن به یک توافق سیاسی برای خاتمه دادن به جنگ حدودا شش ساله سوریه با هم کار کنند، اما آمریکا در حاشیه نگاه داشته شد، چون هدف سه کشور یادشده این است که ستیز سوریه را به مسیری هدایت کنند که تامین‌کننده منافع آنها باشد.»
نیویورک‌تایمز در تفسیری در این باره به قلم بن هوبارد و دیوید سانجر افزود: «نه جان کری وزیر امور خارجه آمریکا به این نشست دعوت شده بود و نه با سازمان ملل در مورد آن مشورت شده بود.» در نشست مسکو روسیه، ایران و ترکیه موافقت خود را با اعلامیه مسکو اعلام کردند. این اعلامیه چارچوبی است برای خاتمه دادن به ستیز سوریه. سه کشور نه با آمریکا مشورت کردند و نه «استفان دی میستورا» فرستاده ویژه سازمان ملل به سوریه را به نشست‌شان دعوت کردند. دی میستورا موضوع انجام گفت‌وگوهای جدید صلح در ژنو در تاریخ ۸فوریه (۲۰ بهمن) در ژنو را مطرح کرده است.
در مجموع با توجه به موفقیت‌های مهمی که نیروهای طرفدار حکومت سوریه در بعد میدانی به دست آورده‌اند، این صف بندی جدید که بدون حضور قدرت‌های غربی تشکیل شده است، تضمین می‌دهد که در هر توافقی که از این نشست بیرون آید، «بشار اسد» رئیس‌جمهوری سوریه همچنان به حکومتش بر سوریه ادامه خواهد داد. این نتیجه برخلاف اعلانی است که «اوباما» رئیس‌جمهوری آمریکا بیش از پنج سال پیش مطرح کرد و گفت که اسد مشروعیت خود را از دست داده است و باید از میان برداشته شود.
نقش نشست در صلح و همزیستی
از سوی دیگر، رئیس مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه نشست سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه می‌تواند به صلح و همزیستی در منطقه منجر شود تا مردم سوریه به حق خود برسند، گفت: برای اولین بار است که نشستی در این سطح میان وزرای خارجه و دفاع سه کشور برگزار می‌شود. علی‌اکبر ولایتی شامگاه سه‌شنبه ابراز امیدواری کرد با برگزاری این نشست تمامیت ارضی سوریه حفظ و حاکمیت دولت قانونی این کشور تثبیت شود، مردم نیز از این جنگ خانمان‌سوز رهایی یابند، تروریست‌ها از سوریه خارج شوند و دست بیگانگان از کشور مهم سوریه قطع شود. ولایتی گفت: «در گذشته، ایران و روسیه در یکسو بودند و ترکیه در سوی دیگر، اما امروز این کشورها با جلسات مشترک مقدمه را برای دستیابی به نتیجه خوب که همان رهایی دولت و ملت سوریه از دست بیگانگان است به‌وجود آوردند که این تحولی بزرگ محسوب می‌شود.»
سفر جابری‌انصاری به سوریه و لبنان
همزمان با این تحولات و در سوی دیگر که حاکی از دیپلماسی فعال ایران است، معاون عربی-آفریقای وزارت امور خارجه برای انجام دیدار و رایزنی با مقامات سوریه و لبنان راهی این دو کشور شد. حسین جابری‌انصاری در چارچوب سفر منطقه‌ای به دو کشور لبنان و سوریه، صبح دیروز وارد دمشق شد. جابری‌انصاری در دمشق با بشار اسد رئیس‌جمهور، محمدعماد خمیس نخست‌وزیر، ولید معلم وزیر امور خارجه و فیصل مقداد قائم مقام وزارت خارجه سوریه دیدار و پیرامون آخرین تحولات سوریه و منطقه گفت‌وگو و رایزنی کرد. برگزاری سومین نشست کمیته سیاسی مشترک دو کشور از جمله برنامه‌های سفر معاون وزیر خارجه ایران به سوریه است. جابری‌انصاری که روز سه‌شنبه به‌همراه وزیر امور خارجه در نشست سه‌جانبه وزرای خارجه ایران، روسیه و ترکیه درباره سوریه در مسکو حضور داشت، پس از سوریه در دیدار از لبنان با مسوولان عالی‌رتبه این کشور دیدار و گفت‌وگو خواهد کرد.
قطعنامه ۲۲۳۸ زمینه‌ساز افزایش تنش
از سوی دیگر دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران با تاکید بر تسریع در فراهم شدن زمینه خروج مجروحان و سالخوردگان از فوعه و کفریا به خبرگزاری فارس گفت: قطعنامه ۲۳۲۸ شورای امنیت سازمان ملل متحد با توجه به در نظر نگرفتن شرایط و مشکلات مردم و نقش دولت سوریه و تمرکز صرف بر نجات تروریست‌ها به نفع حل بحران این کشور نبوده و می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تنش در سوریه شود.
ارسال نظر