دنیای اقتصاد: سفیر ترکیه در تهران بر این باور است که کشورش خیلی بیشتر از آنچه تصور می‌شود در مجامع بین‌المللی از ایران حمایت کرده و می‌کند. او همچنین معتقد است که حضور نیروهای نظامی کشورش در شمال عراق بیش از حد سیاسی شده و آنکارا چشم‌داشتی به خاک عراق ندارد. رضا هاکان‌تکین، سفیر ترکیه در تهران با حضور در «ایسنا» درباره سیاست‌های کشور متبوعش درباره ایران و منطقه، حضور نیروهای ترکیه‌ای در عراق و موصل و همچنین توریسم و گردشگری بین دو کشور پاسخ گفت.

حمایت ترکیه از ایران

او در پاسخ به سوالی درباره دلیل موضع‌گیری مقامات ترکیه علیه ایران در برخی مجامع مانند صدور بیانیه مشترک با کشورهای حاشیه خلیج‌فارس که در ریاض برگزار شد، گفت: «ما دیدگاه‌های متفاوتی در مورد ایران ابراز نکرده‌ایم؛ علاقه داریم که رابطه‌مان را با ایران در تمام حوزه‌ها گسترش دهیم و می‌خواهیم روابط منطقه‌ای ما هم همراه با آن گسترش یابد. شاید چیزی که تا حدی باعث می‌شود این ذهنیت به وجود بیاید این است که ما خیلی صریح صحبت می‌کنیم ولی برخی از کشورها در روی صحنه لبخند می‌زنند ولی پشت سر ایران صحبت می‌کنند و علیه ایران فعالیت می‌کنند اما ما عادت داریم حرفهای‌مان را رودررو بزنیم.»

جزایر سه‌گانه

او ادامه داد: «بر عکس ذهنیتی که شاید در مورد مواضع‌مان در قبال ایران وجود داشته باشد ترکیه در بسیاری از مجامع بین‌المللی از ایران حمایت می‌کند. برای مثال در بحث جزایر سه‌گانه و مسائل مرتبط با آن ما در این نشست (ریاض) به‌خاطر ایران تلاش و سعی کردیم که به ایران کمک کنیم. ۱۰ روز پیش در ریاض نشست وزیران خارجه کشورهای شورای همکاری برگزار شد و یک بیانیه مشترک منتشر شده بود که در متن اولیه این بیانیه جملات خیلی تندی علیه ایران هم درخصوص جزایر سه‌گانه و هم در مورد سیاست‌های منطقه‌ای استفاده شده بود، ولی ما با تلاشی که کردیم توانستیم این متن را کمی تغییر داده و تلطیف کنیم.»

سفیر آنکارا در تهران گفت: «آنها می‌خواستند در بیانیه نهایی اعلام کنند جزایر سه گانه متعلق به امارات است ولی ما گفتیم که این اشتباه است و پس از آن جمله خنثی‌تری در بیانیه قرار گرفت تا دو کشور (ایران و امارات) با یکدیگر دیدار کرده و مسائل را حل کنند.» او ادامه داد: «در همان بیانیه اولیه در مورد سیاست‌های منطقه‌ای ایران هم بیانات بسیار تندی عنوان شده بود ولی ما این جملات را هم نرم‌تر کردیم. خیلی‌ها مسائل را ندیدند و وقتی نهایتا بیانیه منتشر شد گفتند ترکیه هم در این نشست موضع گرفته است. من در روزهای گذشته به دوستان‌مان در وزارت خارجه ایران این مساله را توضیح دادم.»

اهمیت ویژه‌ تمامیت ارضی عراق

این دیپلمات ترکیه‌ای در ادامه به سوالاتی پیرامون حضور نیروهای نظامی ترکیه در بخش‌هایی از خاک عراق پاسخ داد و درباره مواضع دولت آنکارا در این زمینه گفت: «ترکیه جزو کشورهایی است که برای تمامیت ارضی و حاکمیت ملی عراق به دلایلی چون همسایگی و داشتن حدود ۳۵۰ کیلومتر مرز مشترک اهمیت ویژه‌ای قائل است.» هاکان تکین با بیان اینکه وقتی داعش در مرز ترکیه در حال پیشروی است نباید از ما انتظار داشته باشند که دست روی دست گذاشته و نظاره‌گر باشیم، گفت: «طبیعتا ما هم ترجیح می‌دهیم که دولت مرکزی عراق بتواند با این تهدیدها مقابله کرده و آنها را برطرف کند؛ اما اگر چنین قدرتی را ندارند ترکیه براساس اصل «دفاع مشروع» حق دارد امنیت خود را تامین کند.»

حضور ترکیه در موصل بیش از حد سیاسی شده

او ادامه داد: «از سوی دیگه به نظر می‌رسد که حضور نیروهای ترکیه که برای آزادسازی موصل به این منطقه آمده‌اند بیش از حد سیاسی شده و حتی می‌توان گفت که اخبار رسانه‌ها را از موضوع اصلی منحرف کرده است. در واقع حضور نظامی ما در بعشقیه در شمال موصل به زمانی باز می‌گردد که مقام‌های عراقی از ترکیه دعوت کردند تا به منظور آموزش نیرو برای مشارکت در آزادسازی موصل به این منطقه بیایند.»

سفیر آنکارا در تهران در پاسخ به این سوال که با همه این توضیحات باز هم مقام‌های عراقی معتقد به نقض حاکمیت این کشور از سوی ترکیه هستند و آیا مطرح کردن بحث دفاع مشروع به ترکیه اجازه نقض حاکمیت ارضی عراق را می‌دهد، گفت: «چرا دولت عراق از گروه‌هایی که بخش‌های وسیعی از سرزمین‌شان را تهدید می‌کند صحبتی نمی‌کنند؟ طبیعتاً وقتی در عراق بحث حاکمیت منطقی است که در این کشور وضعیت عادی یک کشور حاکم باشد.»

کاهش 30 درصدی گردشگران ایرانی به ترکیه

در بخش دیگری از این گفت‌وگو سفیر ترکیه در تهران در مورد روابط گردشگری تهران و آنکارا و بحث پرداخت غرامت به ایرانی‌هایی که در زمان کودتای نافرجام در ترکیه متحمل خسارت شده بودند، تاکید کرد: «ضرر متقابل است و فقط یک طرف متضرر نشده است. ما اعلام کرده بودیم که ضررهایی را که شرکت‌ها در شب کودتا و فردای آن روز متحمل شده‌اند می‌توانیم به عهده بگیریم؛ اما فردای آن روز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران ممنوعیتی را برای حضور تورها در ترکیه اعمال کرد.»

هاکان تکین با بیان اینکه ممنوعیت یک ماهه‌ای که برای سفر تورهای ایرانی به ترکیه وضع شد می‌توانست پس از چند روز برداشته شود، خاطرنشان کرد: «متاسفانه بعد از حدود یک ماه و با اقدامات بسیار جدی که ترکیه انجام داد این ممنوعیت لغو شد. این در حالی است که ترکیه با روسیه روابطش را چندان بهبود نبخشیده بود، ولی چند روز پس از کودتا روسیه ممنوعیت اعمالی خود را برداشت ولی ایران یک ماه کامل این ممنوعیت را اعمال کرد.» سفیر آنکارا در تهران تاکید کرد: «این انتظار به جایی نیست که توقع داشته باشند ضرر و زیانی که به‌خاطر تصمیمات مقام‌های ایرانی شرکت‌های گردشگری متحمل شده‌اند توسط طرف ترکیه جبران شود.»

او در پاسخ به این سوال که آیا آماری از بحثی که مطرح کردید یعنی ضررهایی که به واسطه ممنوعیت یک ماهه حضور گردشگران ایرانی در ترکیه متحمل شده‌اید دارید، گفت: «میزان گردشگری که از ایران به ترکیه می‌آمد نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد کاهش یافته است. طبیعی است برخی به خاطر شرایط‌شان سفر را لغو کنند، ولی اصلی‌ترین دلیل این کاهش ممنوعیتی بود که از طرف ایران برای تورهایی که به ترکیه سفر می‌کنند، اعمال شد.»