حسین برزآبادی / معاون مدیرکل امور مالیاتی مرکز تهران

با توجه به متن ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم، مرجع رسیدگی به کلیه اختلاف‌های مالیاتی جز در مواردی که ضمن مقررات قانون مالیات‌های مستقیم مرجع دیگری برای آن پیش‌بینی شده است، هیات حل اختلاف مالیاتی است. هر هیات حل اختلاف مالیاتی از سه نفر عضو به شرح زیر تشکیل می‌شود.

۱- یک نفر نماینده سازمان امور مالیاتی کشور

۲- یک نفر قاضی اعم از شاغل یا بازنشسته

۳- یک نفر نماینده از اتاق بازرگانی و صنایع و معادن جمهوری اسلامی ایران یا...

پرواضح است که اختلاف نظر میان اعضای هیات به لحاظ مقررات مختلف از جمله معافیت‌ها، هزینه‌های قابل قبول و استهلاک، قرائن و ضرایب مالیاتی، نوع و نحوه فعالیت در سال مورد رسیدگی و ... امری طبیعی و مطلوب است که در تبصره ۱ ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم نیز با صراحت به آن اشاره شده است (جلسات هیات‌های حل اختلاف مالیاتی با حضور سه نفر رسمی است رای هیات‌های مزبور با اکثریت آرا قطعی و لازم‌الاجرا است؛ ولی نظر اقلیت باید در متن رای قید شود) و این خود باعث رسیدگی مطلوب‌تر و با کیفیت بیشتر و در جهت عدالت مالیاتی است.

لیکن در میان اعضای هیات به لحاظ وظیفه و در چارچوب اختیارات، اختلاف به هیچ‌عنوان قابل قبول و مفید نیست. همان‌گونه نماینده سازمان امور مالیاتی کشور در هیات حل اختلاف، نماینده اداره امور مالیاتی و پرونده مالیاتی نیست، به هیچ وجه نماینده مجامع حرفه‌ای یا تشکل‌های صنفی نماینده، مدافع یا وکیل مودی نیستند و صرفا نماینده آن تشکل صنفی در هیات، جهت اظهارنظر فنی، موجه و مدلل نسبت به اعتراض مودی هستند. از آنجا که مطابق تبصره ۲ ماده ۲۴۴ قانون مالیات‌های مستقیم اداره امور هیات‌های حل اختلاف مالیاتی و مسوولیت تشکیل جلسات هیات‌ها به عهده سازمان امور مالیاتی کشور است، نماینده سازمان نیز به‌عنوان دبیر هیات تلقی و انجام وظیفه می‌کند.