گروه بنگاه‌ها: قائم‌مقام گروه صنعتی ریل‌پرداز با اشاره به اینکه متاسفانه برخی ساختارهای غلط اقتصادی حاکم بر کشور موجب شده است تا سرمایه‌گذاری در صنعت ریلی جذابیتی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی نداشته باشد، اظهار کرد: اگر این صنعت در کشورهای پیشرفته دنیا و حتی کشورهایی همچون چین و هند مورد توجه قرار گرفته به‌دلیل مقرون به صرفه بودن آن برای دولت و صرفه‌جویی زیاد در سوخت و همین‌طور مزیت‌های این صنعت در کاهش آلودگی‌های زیست‌محیطی بوده است.

وحیدرضا باقری در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» ادامه داد: این در حالی است که به‌دلیل یارانه زیادی که دولت به بنزین و گازوئیل می‌دهد، ورود به حوزه صنعت ریلی برای سرمایه‌گذار خصوصی جذابیتی ندارد.

وی درباره مشکلات بخش خصوصی برای ورود به صنعت ریلی گفت: بخش خصوصی همواره به دنبال جایی برای سرمایه‌گذاری می‌گردد که منفعتی به دنبال داشته باشد به این معنی که پولی را که سرمایه‌گذاری می‌کند در مدت زمان مناسبی با سود مناسب و بازگشت سرمایه در اختیار داشته باشد.

وی افزود: اما متاسفانه برخی سیاست‌گذاری‌های غلط اقتصادی در ایران موجب شده است تا این فضای سودمند برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی وجود نداشته باشد و سرمایه‌گذاری که می‌خواهد به این صنعت وارد شود با مشکلات زیادی همچون سود بسیار کم، بازگشت سرمایه بسیار طولانی و سرمایه‌گذاری اولیه بسیار زیاد روبه‌رو است. به همین دلیل تمایلی برای ورود سرمایه‌گذاران جدید به صنعت ریلی وجود ندارد.

وی افزود: متاسفانه پرداخت یارانه سوخت یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی است که در ایران موجب شده صنعت ریلی جذابیتی برای سرمایه‌گذاری نداشته باشد بدین معنی که بنزین در ایران با مبلغ ۱۰۰۰ تومان یعنی معادل یک سوم قیمت فوب خلیج‌فارس و یک پنجم قیمت اروپا فروخته می‌شود و همچنین گازوئیل نیز با مبلغ ۳۰۰ تا ۳۵۰ تومان معادل یک‌دهم فوب خلیج‌فارس و یک بیستم اروپا در اختیار رانندگان قرار می‌گیرد.

وی اظهار کرد: این در حالی است که این سیاست‌گذاری غلط دولت مانند آن است که با دست خودمان پول نقد را آتش بزنیم و هیچ آینده‌ای را نیز برای خودمان متصور نیستیم؛ چرا که این سیاست‌گذاری موجب می‌شود تا بار جاده، بار هزینه‌ای دولت و بار پرداخت سوبسید از سوی دولت به خریداران بنزین و گازوئیل افزایش پیدا کند.

قائم‌مقام گروه صنعتی ریل پرداز گفت: کشورهای دیگر دنیا این فرمول را برعکس اجرا می‌کنند و با گران کردن سوخت زمینه را برای اصلاح ساختار اقتصادی خود فراهم و از محل این صرفه‌جویی‌ها منافع کشورشان را تامین می‌کنند و با توسعه و گسترش صنعت ریلی زمینه رفاه شهروندانشان را فراهم می‌کنند.

وی با بیان اینکه متاسفانه سیاست‌های کلان دولت به سمت حمایت از بخش جاده‌ای گرایش دارد، افزود: سوخت ارزان در ایران موجب شده همواره بار موجود در کشور با آلودگی فراوان و حتی خطرات فراوان تصادفات به جاده‌ها کشیده شود و توسط تریلی‌ها حمل شود و سرمایه‌گذاری در این بخش نیز برای سرمایه‌گذاران بسیار سودده باشد.

باقری گفت: بگذارید برایتان یک مثال ساده بزنم. اگر یک فرد همین امروز تصمیم بگیرد که وارد عرصه تاکسیرانی شود با ۳۰ میلیون تومان یک سمند می‌خرد و پس از انجام مراحل قانونی موفق می‌شود ماهانه درآمدی خالص پس از کسر هزینه‌ها، معادل ۵/ ۲ میلیون تومان در اختیار داشته باشد.

این در حالی است که اگر شما همین امروز تصمیم بگیرید که در صنعت ریلی فعالیت کنید برای خرید یک واگن باری ۳۰۰ میلیون تومان باید پول بپردازید، در بهترین حالت متوسط درآمد شما در ماه ۶ میلیون تومان خواهد بود که از این ۶ میلیون تومان حتما باید ۳ تا ۴ میلیون تومان آن را سهم حق دسترسی به راه‌آهن بپردازید و ۲ میلیون تومان برایتان در خوش‌بینانه‌ترین حالت باقی می‌ماند که از این دو میلیون تومان ۵/ ۱ میلیون تومان خرج هزینه‌ها و تشکیلاتی که ایجاد کرده‌اید می‌شود و به صورت خالص شما ۵۰۰ هزار تومان درآمد پس از کسر هزینه‌ها در اختیار دارید.

وی افزود: همه اینها در حالی است که اساسا شما نمی‌توانید اگر دلتان نخواست و دیدید واگن باری مقرون به صرفه نیست آن را در پارکینگ بخوابانید چرا که اگر مدت زمانی طولانی این وضعیت طول بکشد، راه‌آهن حق بهره‌برداری از این واگن باری را از شما خواهد گرفت.

وی ادامه داد: همچنین قابلیت نقدشوندگی این واگن باری به نسبت یک تاکسی بسیار سخت‌تر است و اساسا چه کسی از شما یک واگن باری را می‌خرد.

قائم‌مقام گروه صنعتی ریل پرداز افزود: به همین دلایل و چندین فاکتور دیگر در حال حاضر سرمایه‌گذاری در صنعت ریلی توجیه اقتصادی ندارد و سرمایه‌گذاران به این سمت گرایشی نخواهند داشت.

وی اضافه کرد: وضعیت بخش ریلی مسافری نیز به همین شکل است.

وی با بیان اینکه خوشبختانه مدیریت راه‌آهن اخیرا اقدامات خوبی در زمینه کاهش حق دسترسی و حتی حذف آن به‌کار گرفته است، افزود: اما اینها چاره کار نیست، چرا که همچنان صنعت ریلی سودده و جذاب برای سرمایه‌گذار بخش خصوصی نیست و باید تلاش‌هایی در زمینه اصلاح این ساختار غلط اقتصادی حاکم بر کشور صورت گیرد.

باقری ادامه داد: به اعتقاد من دولت باید هرچه سریع‌تر قیمت سوخت را واقعی کرده و تنها با حمایت از قشری که از این واقعی‌سازی قیمت سوخت متضرر می‌شوند (رانندگان کامیون و تریلی که بار حمل می‌کنند) برای اصلاح ساختار کشور تلاش کند.

باقری گفت: در اروپا نرخ حمل‌ونقل با قطار ۱۰ برابر ایران است و هزینه حمل‌ونقل از طریق جاده ۱۰۰ برابر ایران است اما مردم شرایط را درک کرده‌اند و می‌دانند وقتی از حمل‌ونقل عمومی و ریلی استفاده می‌کنند به کشور خود کمک می‌کنند و منافع ملی را در نظر گرفته‌اند.

قائم‌مقام گروه صنعتی ریل پرداز در پایان افزود: دولت‌ باید هرچه سریع‌تر چاره‌‌ای برای مشکلات بیندیشد تا صنعت ریلی از این وضعیت عقب‌مانده نجات پیدا کند.