جشنواره زنان سرزمین من و دردسرهای قبل از افتتاح
گلایه‌های طراحان مد و لباس از برخوردهای سلیقه‌ای
در پی اخبار و گزارش‌هایی که از سومین جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من منتشر می‌شود، گویی جشنواره امسال نیز همچون سال گذشته با حواشی و بازتاب‌هایی روبه‌رو است.
حمید بروغنی
در پی اخبار و گزارش‌هایی که از سومین جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من منتشر می‌شود، گویی جشنواره امسال نیز همچون سال گذشته با حواشی و بازتاب‌هایی روبه‌رو است. البته این جشنواره که با برگزاری شوهای زنده لباس‌های اسلامی، ایرانی به شکل بینالمللی طی چند سال گذشته سر و صدای زیادی در کشور به راه انداخت و البته مخاطبان زیادی به خصوص در میان خانم‌ها پیدا کرد و موجب بروز شوق و اشتیاق سرکوب شده طراحان لباس شد و حمایت مسوولان سیاسی، فرهنگی و نمایندگان مجلس را به دنبال داشت در برگزاری سومین دوره از جشنواره‌های خود با مسائلی متفاوت نسبت به سال گذشته روبه‌رو است. هم‌اکنون بازتاب‌های سومین جشنواره قبل از افتتاح آن به راه افتاده به گونه‌ای که از یک سو حجه‌الاسلام تقوی، رییس شورای سیاست‌گذاری ائمه جمعه کشور که در عین حال ریاست شورای فرهنگی عمومی استان تهران را نیز عهده‌دار است با اظهار تاسف از آنچه که وی از آن به نام کارشکنی در برگزاری جشنواره نامید، به صراحت اعلام کرد «هیچ‌کس نمی‌تواند خللی در برگزاری سومین جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من ایجاد کند».
همزمان با این سخنان، دبیر جشنواره زنان سرزمین من نیز با اظهار تاسف از این روند از تاخیر ۲۰ روزه در زمان افتتاحیه جشنواره خبر داد. فرحناز قندفروش به تلویح گفت که زمان برگزاری جشنواره که هر سال در روز زن افتتاح می‌شد، امسال به علت طولانی‌شدن زمان بررسی‌ها در کمیته ساماندهی مد و لباس به روز ۲۵ تیرماه یعنی روز مرد انتقال یافت. نکته حائز اهمیت در این خصوص این است که جشنواره زنان سرزمین من برخلاف سال‌های گذشته که هنوز قانونی برای تشکیل و برپایی جشنواره‌ها و نمایشگاه‌های مد و لباس نبود، در سال‌جاری برای برگزاری سومین جشنواره می‌بایست با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کارش ادامه دهد. در واقع پس از تصویب طرح ساماندهی مد و لباس در مجلس هفتم شورای اسلامی و به دنبال آن تشکیل کمیته ساماندهی مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، آیین‌نامه تشکیل نمایشگاه‌های مد و لباس تدوین و در ۱۶ اردیبهشت سال‌جاری نیز توسط این کمیته ابلاغ شد.
براساس این آیین‌نامه تمام افراد حقیقی و حقوقی که قصد برپایی نمایشگاه و جشنواره در حوزه مد و لباس را داشته باشند از این پس می‌بایست مجوزهای لازم را از تشخیص و تایید صلاحیت‌های اولیه تا تایید نوع لباس‌ها و طرح‌هایی که می‌بایست به نمایش عمومی درآید، را دریافت کنند. از این رو، جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من که بزرگ‌ترین جشنواره مد و لباس‌های ایرانی و اسلامی در کشور محسوب می‌شود، این بار نه در قالب استانداری تهران، بلکه با تاسیس موسسه غیردولتی به نام موسسه فرهنگی اجتماعی زنان سرزمین من اقدام به دریافت مجوز از کمیته مذکور کرد. هر چند تاخیر در تصویب آیین‌نامه ساماندهی مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز سبب گلایه‌هایی از سوی مسوولان جشنواره زنان بود، ولی این بار شاهد اعتراض طراحان برجسته لباس کشور از نحوه ارزشیابی و داوری‌ها در کمیته ساماندهی مد و لباس هستیم. این طراحان که در سومین جشنواره بینالمللی زنان، طرح‌های جدید لباس‌های ایرانی - اسلامی خود را ارائه کرده‌اند، بررسی‌ها را خارج از رویه‌های علمی و هنری دانستند. آنان با بیان اینکه بررسی‌ها در دو مرحله ابتدا در دبیرخانه جشنواره و سپس در کمیته ساماندهی مد و لباس انجام گرفته است، اعمال سلیقه در مرحله بررسی طرح‌ها به وسیله ارزشیابان کمیته ساماندهی مد و لباس را سبب زیر سوال رفتن ارزش‌های هنری کار و دانش استادان در درک موقعیت اجتماعی کشور دانستند. شهره فضل وزیری، طراح لباس و عضو هیات علمی دانشگاه علم و فرهنگ نحوه داوری‌ها و ارزشیابی طرح‌ها در کمیته ساماندهی مد و لباس را سلیقه‌ای و غیرعلمی دانست و گفت: نظراتی که برای انتخاب طرح‌ها در کمیته ساماندهی مد و لباس اعمال شده تخصصی نبوده و قطعا افرادی که باید در مورد طرح‌ها نظر بدهند باید تخصصی‌تر فکر کنند، چرا که ما تمام موازین قانونی و عرفی را در طرح‌ها‌یمان رعایت می‌کنیم ضمن آن که این طرح‌ها در دبیرخانه جشنواره نیز داوری شده است.
این طراح لباس می‌گوید: کمیته ساماندهی مد و لباس در این فرصت کوتاه استادان این رشته را کامل نشناخته و به همین علت به تعدادی از افراد در داوری‌ها و ارزیابی‌ها متوسل شده که آنان از نظر ما زیاد صاحب‌نظر نبودند.
فضل وزیری در خصوص عدم پذیرش برخی طرح‌ها و تبعات آن نیز معتقد است این امر سبب می‌شود تا انگیزه‌ها کم شده و طراحان از این پس عقب‌نشینی کنند چرا که وقتی می‌بینند در انتخاب طرح‌ها سلیقه‌ای برخورد می‌شود این فکر به وجود می‌آید که باید به سلیقه آنان طرح ارائه داد نه براساس خلاقیت و نبوغ.
این مدرس دانشگاه در عین حال اعتراض طراحان را سبب نتایج خوبی هم دانست و گفت: این اعتراض سبب شد که کمیته ساماندهی مد و لباس در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اعضای هیات علمی و متخصصان این رشته را شناخته و سبب روی آوردن به این افراد شده است.
فضل وزیری می‌گوید: در طرح‌های ارائه شده برای نمایش در جشنواره زنان سرزمین من، تمامی نکات قانونی، عرفی و موازین شرع مقدس اسلام رعایت شده بود و وقتی که می‌خواهیم برای جشنواره لباس‌های اسلامی طرح ارائه کنیم قطعا خودمان تمام مسائل را در نظر می‌گیریم و در این صورت نباید طرح‌ها در کمیته ساماندهی مد و لباس زیر سوال برود.
همچنین فرشته کیاوش، طراح و مدرس دانشگاه نیز در خصوص داوری‌های صورت گرفته در کمیته ساماندهی مد و لباس اظهار می‌دارد چنانچه ایرادی به طرح‌ها وارد می‌شود باید کاملا تخصصی باشد نه بیان نظرات شخصی. کیاوش با ذکر این که این گونه ارزیابی‌ها هویت حرفه‌ای طراحان و استادان را زیر سوال برده است، ایرادهای کمیته ساماندهی مد و لباس از طرح‌ها را ایرادهای غیر فنی خواند و یادآور شد: قطعا در مورد انتخاب طرح‌ها باید بیشتر به خلاقیت و نوع‌آوری طرح توجه شود در حالی که برای بررسی طرح‌ها به هیچ عنوان روی این موضوع بحث نشد بلکه مسائلی عنوان شد که ضرورتی برای طرح نداشت.
این استاد طراحی لباس با ذکر این نکته که باید در مورد رشته طراحی لباس کاملا تخصصی برخورد شود، گفت: این مساله حائز اهمیت است که طرح مورد نظر در آشفتگی موجود در جامعه باید حرفی برای گفتن داشته باشد.
کیاوش با اشاره به این که داوران و ارزشیابان در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باید نگاهی تخصصی به طرح و لباس داشته باشند، جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من را فرصتی عالی برای ارائه طرح از سوی طراحان دانست و یادآور شد: مسوولان برای نخستین مرتبه به طراحان اعتماد کرده‌اند و جامعه به ظرفیت و پتانسیل بالای طراحان لباس در داخل کشور پی برده است و امیدوارم از این حرکت‌ها حمایت شود و چنین جشنواره‌هایی در طول سال برپا شود؛ چرا که این حرکت برای طراحان انگیزه عالی ایجاد کرده است.
البته با وجود اعتراضات از سوی طراحان شرکت کننده در جشنواره بینالمللی زنان سرزمین من، علیرضا
حسین زاده، دبیر کمیته ساماندهی مد و لباس وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که ما در موضع صدور مجوز باید قانون و ضوابط آیین‌نامه ساماندهی مد و لباس را که در تاریخ شانزدهم اردیبهشت ماه سال جدید به تصویب کمیته ساماندهی مد و لباس رسیده، اعمال کنیم، گفت: این که لباس‌ها باید بر اساس معیارهای اسلامی - ایرانی باشد شکی نیست، ولی باید طوری عمل کنیم که قانون مد و لباس اجرا شده و قاعدتا ارزشیابان لباس‌ها نیز باید تحقق اهداف این قانون را ملاک عمل قرار دهند.
حسین‌زاده با بیان اینکه ارزشیابی‌ها نباید سختگیرانه باشد و هر جشنواره‌ای آثار ارائه شده را باید براساس شرایطی بپذیرد، افزود: شناسنامه هر لباس باید مشخص باشد و ارزشیاب باید بداند که این طرح در چه موقعیت و برای کجا طراحی شده است. او نمی‌تواند در خلاء نظر دهد ضمن آنکه هنوز کمیته ارزشیابی را به شکل رسمی تشکیل نداده‌ایم که ترکیب آن از افراد مشخص شکل گیرد و سلیقه‌ای عمل نکنند.
وی می‌افزاید اگر کمیته ارزشیابی طرح‌ها تشکیل شود آن وقت می‌توانیم به بازنگری در این کمیته بپردازیم.
دبیر کمیته ساماندهی مد و لباس با بیان این که علتی برای فشار آوردن به دبیرخانه‌ای که هنوز نوپاست، وجود ندارد، تصریح می‌کند: قصد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، تداوم با قوت جشنواره زنان سرزمین من است و مسوولان جشنواره نیز در اجرای قوانین همکاری نزدیکی دارند. آنان تقاضای صدور مجوز فعالیت نمایشگاه را در یک زمان خاص در سال‌جاری داشتند ولی با وجود شتاب آنان برای یک زمان خاص پیش‌بینی بر این بود که روال قانونی تصویب آیین‌نامه برپایی نمایشگاه‌ها به آن زمان موردنظر نخواهد رسید.
وی با تاکید بر اینکه پس از تصویب آیین‌نامه تشکیل نمایشگاه‌های مد و لباس، باید نخست کمیته ارزشیابی طرح‌های مد و لباس برای نمایشگاه‌ها نیز تشکیل می‌شد، گفت: در این مورد باید به گونه‌ای عمل می‌کردیم که از یک سو جنبه‌های تخصصی آن حفظ شود و از سوی دیگر رویه ارزشیابی طرح‌ها به عنوان نخستین رویه و روش مناسب در ارزشیابی طرح‌های لباس بر پایه‌های متقن و خوبی استوار شود.
حسین‌زاده در خصوص نحوه ارزیابی‌های صورت گرفته نیز می‌گوید: ارزیابی‌ها از دو منظر انجام می‌گیرد، نخست آنکه شایستگی اثر برای ثبت با هدف حفظ حقوق مولفان و مصنفان در معاونت حقوقی را داشته باشد و دوم آنکه شایستگی لازم را برای نمایش دارا باشد.
وی همچنین گفت: با توجه به گفته‌های طراحان به منظور ارتقای سطح ارزشیابی‌ها از استادان دانشگاه در این رشته خواستیم تا افراد متخصص در این زمینه را معرفی کنند و حتما از نظرات این افراد در کمیته ارزشیابی استفاده می‌شود.
اما با وجود همه این مسائل به نظر می‌رسد تصویب دیرهنگام آیین‌نامه برگزاری نمایشگاه‌های مد و لباس که البته عده‌ای جنبه‌های بازدارندگی را در آن بیشتر می‌دانند، برای بزرگ‌ترین جشنواره حال حاضر مد و لباس کشور که برنامه زمان‌بندی شده اجرایی خود را از زمستان سال گذشته آغاز کرده سبب دردسرهایی شده است. نمونه این دردسرها قبل از شروع جشنواره با تعویق ۲۰ روزه زمان افتتاح و اعتراضات طراحان لباس نسبت به ارزیابی کمیته ساماندهی مد و لباس آغاز شده است. ولی به هر حال تا چند روز آینده این جشنواره سومین دوره خود را با حضور کشورهای اسلامی و نمایندگان همه استان‌های کشور و ارائه مدهای لباس‌های بانوان مسلمان آغاز می‌کند و آنچه که دراین خصوص مبهم می‌ماند آن است که اگر برپایی نمایشگاه‌های مد و لباس برای جشنواره‌ای مثل جشنواره زنان سرزمین من که حاصل اندیشه‌های دولت نهم در ساماندهی حجاب بوده و در عین حال وزارت کشور و استانداری تهران و بسیاری از شخصیت‌های پرنفوذ کشور و نمایندگان مجلس از آن حمایت می‌کنند با چنین مشکلاتی روبه‌رو است، چگونه از بخش خصوصی و غیر دولتی برای دعوت به چنین عرصه‌ای دعوت به عمل آمده است.
ارسال نظر