مریم خباز

من مسوول حفاظت از آرامگاه کوروش نیستم

یازدهم و دوازدهم تیرماه باستان شناسان برجسته دنیا به انگلستان می‌آیند تا در کارگاه بین‌المللی خلیج‌فارس، مستندات باستان‌شناسی‌شان را برای تایید ایرانی‌بودن خلیج‌فارس ارائه دهند. طه هاشمی، رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی دیروز وقتی این خبر را اعلام می‌کرد البته معتقد بود که ما این‌قدر مستندات در این باره داریم که دیگر نیازی نیست به خودمان زحمت دهیم و درباره خلیج‌فارس تبلیغ کنیم.

او اما معتقد بود عرب‌ها برای اینکه نام مجعول خلیج‌عربی را در جهان جابیاندازند، پول خرج می‌کنند؛ ولی در ایران خیلی‌ها سر دو راهی‌اند که آیا پول خرج کنند یا به مستندات گویای تاریخی بسنده کنند؟

وقتی صحبت‌های طه هاشمی این‌گونه به پایان رسید خبرنگاری موضوع سد سیوند را پیش کشید. گفته می‌شود در ماه‌های اخیر بخش غربی آرامگاه کوروش در پاسارگاد دچار رطوبت شدید شده و نمای آن پوسته پوسته شده است. این درحالی است که مسوولان مربوطه در منطقه پاسارگاد نیز ممنوع‌المصاحبه شده‌اند.وقتی این سوال پرسیده شد، طه هاشمی چند جمله در پاسخ گفت: «پژوهشگاه وظیفه‌اش را درباره سیوند انجام داده. وظیفه ما این بود که آثار تاریخی احتمالی در بستر دریاچه سد را پیدا کنیم ولی بعد از بررسی، اثری را که موجب توقف ساخت و ساز شود پیدا نکردیم.»

خبرنگار دوباره در مورد نفوذ رطوبت پرسید و هاشمی گفت«تا سال قبل ما بودجه مستقل نداشتیم. بعد از ادغام بین سازمان‌های نظارتی و میراث بحث شد که در نهایت در زمان آقای مشایی پذیرفتیم تابع قانون محاسبات شویم. امسال ما شش و نیم میلیارد تومان اعتبار گرفته‌ایم؛ در حالی که در سال ۸۴ این مبلغ ۱۰ میلیارد تومان بود.» خبرنگاران که ارتباطی میان این پاسخ با بحث رطوبت پاسارگاد نیافته بودند، دوباره بر پرسششان اصرار کردند این بار هاشمی گفت: بسیاری از کتیبه‌های ما در حال فرسایش و در معرض تخریب است. ما باید کار پژوهشی انجام دهیم، خیلی از آثار تاریخی ما در معرض خطر است.»باز هم خبرنگاری پرسید آیا پوسته پوسته شدن آرامگاه کوروش را تایید می‌کنید که وی پاسخ داد: «ممکن است خیلی‌ها در این باره ادعا کنند؛ ولی من چیزی نشنیده‌ام، من هم مسوول حفاظت از آن نیستم؛ اما اگر به من بگویند این کار را بکن، می‌کنم.»بعد از اصرار خبرنگاران در گرفتن پاسخ بود که گفته‌های هاشمی رنگ‌و‌بویی دیگر گرفت« بزرگترین افتخار باستان‌شناسی ایران، سد سیوند است؛ ولی بعضی‌ها می‌خواهند نکته مثبت را منفی کنند. مرمت و حفاظت از آثار باستانی کار واقعا شاقی است و بعضی‌ها نیش‌هایی می‌زنند، شما هم مسائل ملی را دستخوش مسائل سیاسی نکنید».طه‌هاشمی که تا این لحظه به‌زعم خودش با پرسش‌های غیرمرتبطی رو‌به‌رو شده بود با این پرسش مواجه شد: «در مقابل کشورهای اطراف که مدعی مفاخر ما هستند چه کار کرده‌اید؟» پس پاسخ داد «هویت دزدی اتفاق تازه‌ای نیست، بلکه ۴۰-۳۰ سال است که همسایه‌ها دنبال هویت‌یابی هستند. ما در گذشته باید خیلی کارها می‌کردیم،هم اکنون باید بکنیم ولی در وسعمان نیست. دانشمندی در بلخ به دنیا آمد؛ یعنی حوزه تمدنی ایران و در قونیه ‌مرد همان حوزه تمدنی ایران؛ حالا ما نمی‌توانیم جنگ مسلحانه راه بیاندازیم و او را پس بگیریم.

پس ما باید برادری‌مان را ثابت کنیم. باید ثابت کنیم مولوی در حوزه فرهنگی ایران بوده، ما که جنگ نداریم. اکنون هم ما در حال تدوین فهرستی هستیم که ۱۵۰۰ تن از مفاخر ایران را معرفی می‌کند.

فهرست ۲۰۰ نفره‌ای را هم می‌خواهیم به یونسکو بفرستیم. این کارها البته باید ۱۰ سال پیش انجام می‌شد ولی به هر حال تلاش همسایه‌ها‌یمان مذبوحانه است.»