حل مشکلات در گرو پول است
گروه تاریخ اقتصاد- خلاصه‌ای از گفت‌وگوی نمایندگان مجلس شورای ملی در روز سه‌شنبه 12 آبان 1286 شمسی:
لسان‌الحکما: سالی که مجلس فرانسه منعقد شد، رییس‌الوزرای اول نطقی که کرد در مجلس این بود که یک کارى بکنید بر ثروت مملکت خود بیفزایید، درصورتی‌که مالیات دولت فرانسه دوازده هزار کرور بود، با این حال اول حرفشان تزیید مالیه و ثروت مملکت بود. همچنین ناپلئون گفت از براى ترتیب و تنظیم کارها سه چیز لازم است؛ اول پول، دوم پول، سوم پول؛ اگر قشون می‌خواهید فکر پول نمایید.
وکیل‌التجار: آنچه در بودجه ما بود که به افواج می‌دادیم، خوب است. حالا عجالتا همان افواجى را که پولشان را می‌گرفتند حاضر نمایند، هر جا که خواسته باشیم بفرستیم، دیگر اینکه ترتیبى در کار بایست داد اینکه امروز یکى بگوید من این کار را می‌کنم و فردا نکند نمی‌شود، باید مجازات در بین باشد تا بیم و امید در کار نباشد کار پیشرفت ندارد.
آقا میرزا ابوالحسن خان: بیم و امید به قشون است
حاج سیدنصرالله: تمام این مطالب صحیح است و بى‌پول هم هیچ کارى پیشرفت نمی‌کند؛ ولى تحصیل پول هم موقوف است به اتفاق و اتحاد و ما اتفاق نداریم هنوز مشغول قدح و مدح اشخاص هستیم و حرف‌هاى ما از مصدر عقل نازل نمی‌شود، بلکه از روى هواست و تا اتفاق نباشد پول تحصیل نخواهد شد و تا قشون نباشد مجازات در کار نخواهد بود. امروز شما یک کابینه تشکیل کردید وکلا و غیره انتخاب کرده‌اید، اگر هر روزه به واسطه زبان یا قلم به لحاظ آنکه کارى سابقا کرده بر او اعتراض کنند دیگر به چه امید مشغول کار شوند! باید امروز به قلم و زبان ما پشت این وزرا باشیم تا کار بکنند تا این‌طور نباشد مملکت امنیت حاصل نخواهد کرد، باید این اخلاق خود را تغییر بدهیم؛ بلى من بعد هرکس کار خلاف کرد، باید نوشت و گفت و به ادله ثابت کرد؛ اما نه این‌طور بد گفتن! بس است تا کى ما این مسلک را تغییر ندهیم. گمان بنده این مذاکرات مثل [دعای] عدیله است براى شخص محتضر این همه بد از یکدیگر گفتیم بس است! امروز عموما باید با این کابینه همراه باشیم. ما اگر افکار مثل ناصرالملک شخصى را که مدت‌ها در فرنگستان بوده و از علماى نامى محسوب است پیروى نکنیم، پس چه بکنیم.
آقا میرزا فضلعلى آقا: تهران مرکز دولت و هم مجلس دارالشورای ملى است؛ چرا اینجا تا حال افواجى آماده نکرده‌اند و اردویى تشکیل ندادند این مطلب را خوب است وزرا اقدام کنند، چند فوجى بخواهند و اردویى تشکیل بدهند، همین اردو تشکیل دادن خیلى اهمیت دارد.
آقا سید حسن تقى‌زاده: امروز ما باید وضع قانون نماییم، اگر تاکنون قوانین را وضع کرده بودیم خیلى کارها پیشرفت کرده بود. ملاحظه بفرمایید این قانون وزارت داخله چند ماه است که تمام شده، ولى به واسطه دو ماده آن مانده است و گفته شد که این دو ماده بماند و مابقى به صحه برسد، اگر به صحه رسیده بود و منتشر شده بود و حکومت استرآباد به محال گردشى رفته بود، این فتنه و اغتشاش برپا نمی‌شد و همچنین قانون انطباعات را تعویق انداخته‌اید و هر روز می‌گوییم فلان روزنامه فلان چیز را نوشته در حقیقت در بعضى جاها روزنامه اسباب فساد است، پس این قانون مطبوعات را بدهید تا رفع این اشکال بشود! بنده عقیده خودم را می‌گویم که در این مجلس باید وضع قوانین بشود تا انتظام مملکت داده شود.
آقا میرزا ابوالحسن خان: قوانین مثل خشت روی هم گذاشتن فایده ندارد، باید اول مملکت را منظم کرد آن وقت قوانین را مرتب نمود؛ محض خواندن کتاب و گفتن فایده ندارد این مملکت فرانسه نیست و پارلمان ما پارلمان انگلیس نیست که کارها از روى ترتیب باشد، اول باید فکر نظم کرد، و الا این قوانین چه فایده دارد! قانون باید اجرا شود؛ اول پول لازم است بعد از آن قشون و نظم ولایات را وکلاى ولایات باید متحدا اقدام کنند با این قانون اساسى فقط نمی‌شود مملکت را اصلاح کرد.
آقا سید حسن تقى‌زاده: بنده عرض می‌کنم که صحیح است مملکت آتش گرفته؛ ولى چه باید کرد همه یک مطلب را می‌گوییم فقط نطق و هیجان فایده ندارد در مقام عمل باید برآمد، ولى می‌گویم همه می‌گوییم پول لازم است ترتیب پیداکردن پول چیست؟ باید آن را روى کاغذ آورد و ارائه کرد و به همان ترتیب پیش آمد این نطق‌ها جوامع‌الکلم است، ولى مال مجلس نیست هر چیزى مقامى دارد، ما چند جا انجمن ولایتى درست کردیم آنجا امن شد، اگر قانون وزارت داخله تمام می‌شد حالا خیلى پیش می‌رفتیم، همین‌طور قانون مطبوعات مجلس وظیفه‌اش این است که وضع قوانین کند و بدهد و اجرایش را بخواهد.