مجلس اول
لزوم ارائه قانون اساسی و تشریح نظامنامه داخلی
گروه تاریخ اقتصاد- نشست نمایندگان شورای ملی در روز سهشنبه ۲۴تیر ۱۲۸۶شمسی حول موضوع قانون اساسی و لزوم انتشار و اجرای عمومی آن و. . . شکل گرفته است، خلاصه مذاکرات مجلسیان را در زیر میخوانید: حاج امام جمعه: همه خیالمان این بود که بدبختى تمام شده و خوشبختى پیش آمده، ولى مىبینیم روز به روز بدتر شده است. ما پادشاه را نمیگوییم مهربان نیست، ولى در فکر هم نیست، اما وزرا هم که هیچ در فکر نیستند. ما هم فقط هر چند روز یک مرتبه میآییم و نطق خود را تقریر مینماییم. به خدا قسم مملکت از دست رفت، اگر در دوره ما مملکت از دست برود ما تا قیامت مورد طعن و لعن خواهیم بود! مجلس به تکلیف خود رفتار نمیکند تکلیف مجلس دادن دستورالعملها است، تاکنون چه کردند؟! وزراى ما هیچ در فکر نیستند.
گروه تاریخ اقتصاد- نشست نمایندگان شورای ملی در روز سهشنبه 24تیر 1286شمسی حول موضوع قانون اساسی و لزوم انتشار و اجرای عمومی آن و... شکل گرفته است، خلاصه مذاکرات مجلسیان را در زیر میخوانید:
حاج امام جمعه: همه خیالمان این بود که بدبختى تمام شده و خوشبختى پیش آمده، ولى مىبینیم روز به روز بدتر شده است. ما پادشاه را نمیگوییم مهربان نیست، ولى در فکر هم نیست، اما وزرا هم که هیچ در فکر نیستند. ما هم فقط هر چند روز یک مرتبه میآییم و نطق خود را تقریر مینماییم. به خدا قسم مملکت از دست رفت، اگر در دوره ما مملکت از دست برود ما تا قیامت مورد طعن و لعن خواهیم بود! مجلس به تکلیف خود رفتار نمیکند تکلیف مجلس دادن دستورالعملها است، تاکنون چه کردند؟! وزراى ما هیچ در فکر نیستند.
وکیلالتجار: خوب است چیزهاى لازمه بىنتیجه نماند با کمال صدمه نظامنامه انجمنها نوشته و به صحه رسید و گفتم این خیلى به حال مملکت نافع خواهد بود و حال مدتى است از چاپ درآمده و به اجرا گذارده نشده و اتصالا از اطراف عریضه شکایت میرسد.
آقا سید محمدمجتهد: هنوز این تفصیلات در طهران مجرى نشده، هنوز نایب حسن و غیره در کار خود باقى هستند، شما از ولایات صحبت میدارید؛ از بوشهر نوشتند که به اقسام مختلف از ما راهدارى میگیرند.
وکیلالتجار: باید از طرف وزارت داخله و وزارت مالیه به اطراف تلگراف شود که ابدا بدون کتابچه دولتى دینارى از کسى نگیرند، حضرت حجتالاسلام آقا آن روز رسما قول دادند که بیست روزه قانون اساسى را بدهند، هنوز همین طریق مانده نظامنامه انجمنها هم همین طور.
حاجى شیخ حسن: قانون اساسى براى چه خوانده نمیشود در صورتی که تمام اغتشاشها به واسطه نبودن قانون است؟! هرگاه این قانون خوانده شود و فرستاده شود، رفع تمام این مفاسد خواهد شد؟
آقا میرزا حسین طبیب: بر فرض قانون خوانده شد و به صحه هم رسید، کى مجرى خواهد شد، عزل وزیر جنگ چه شد؟ انجمن ایالتى چه شد؟!
حاج سید عبدالحسین شهشهانى: میگویند تیول موقوف شده و حال آنکه همان تیولات را به خودشان میدهند و پیشکشى هم میگیرند.
آقا سیدجعفر: میگویید راهدارى مدتی است به حکم دولت موقوف شده، از بوشهر تلگراف رسیده که در بیست جا راهدارى میگیرند. گفتوگوى ما در جزئیات نیست؛ در کلیات است، مادامی که میانه وکلا و وزرا و شاه اتفاق حقیقى نباشد کار از پیش نخواهد رفت، باید محظورات را رفع کرد.
دکتر ولىالله خان: در اینکه باید توافق کلى بشود تا کارها پیش برود حرفى نیست، در اینجا مکرر گفته شده فلان قانون نوشته شود. در هیچ جا قوانین یک مرتبه نوشته نشده. قرآن هم در چندین سال نازل شد. قانون اساسى در بعضى جاها ۶ سال طول کشیده، مقصود این است که صرف نوشتن نباید باشد! باید محل اجراى آن را ملاحظه کرد. کار این دارالشوراها این خواهد بود. اینکه میگویند اسباب انقلاب فراهم آورده، خیر! این ظلم و انقلاب از اول هم بود. تا حال سنگ استبداد روى قلوب بود، همین که به واسطه مجلس آن سنگ برداشته شد یک مرتبه آنچه بود ظاهر گردید، حالا نباید به واسطه این قال و قیل، دماغ سوزانید. باید اول این فتنهها را خوابانید؛ یعنى اول مردم را قابلکرد، بعد قوانین را مجرى داشت، ولو صد سال هم طول بکشد.
حاج امینالضرب: چنانچه وکیلالتجار میگویند که به وزارت داخله اخطار شود که نظامنامه انجمنها فرستاده شود خواهند گفت که منتظر مامور هستند، آن هم باید زودتر اقدام شود و در خصوص قانون اساسى هم جهت همان است که به علت اهمیت دستور حکام به تاخیر افتاد.
حاج امام جمعه: اینکه گفتند قانون مثل قرآن است که باید چند سال طول بکشد صحیح است، ولى یک مرتبه مردم را بر سر پا نمىآوردند که قانون ما ناقص و متمم آن نوشته شده! آن روز گفتم که در عالم شهود دو هیات فعلا داریم؛ یکى هیات وزرا و دولت و یکى هیات وکلا و مجلس، اینها باید دستورالعمل بدهند و آنها باید مجرى دارند! هیچ کدام از این دو هیات به وظیفه خود عمل نمیکنند، اگر محظور در بین است باید رفع کرد، والا مملکت خواهد رفت.
آقا سید مهدى: صحبت شد که نظامنامههاى ایالتى فرستاده نشده، گویا از نظر آقایان محو شده که مذاکره شد، اگر نظامنامه برود که در انجمنها تصرفات بشود اسباب انقلاب خواهد شد و همچنین تا دستورالعمل حکام نرود باز ناقص است!
وکیلالتجار: در خصوص رفتن نظامنامه انجمنها و حکام با هم راى داده نشد، بلکه در خصوص رفتن یک مامور یا دو مامور راى داده شد که دو مامور برود، یکى از طرف مجلس و یکى از طرف وزارت داخله. حالا خوب است مامورین را انتخاب کنند.
احسنالدوله: گویا تمام آقایان اشتباه کردند! این نظامنامه که چاپ شده به تمام ولایات رفت، تمام مشغول کار هستند و رییس انتخاب مینمایند، فردا است که فساد کلى ظاهر خواهد شد.
حاج محمداسمعیل آقا: وقتی که شما از حالات مملکت اطلاع ندارید، بیخود چرا از وزرا ایراد میگیرید، مگر آن روز هیات وزرا نگفتند که قشون و پول نداریم ،مالیات هم وصول نمیشود. چرا در این خصوصها که اساسى است کار نمیکنید در جزئیات گفتوگو میکنید.
آقا سیدجعفر: در مساله عزل وزیر جنگ هم محتاج به قشون و پول است!؟ چرا او را عزل نمیکنند! اینها همه بهانه است.
آقا سید حسن تقىزاده: خوب است بعد از آنکه نظامنامه ایالتى تمام شده و چاپ شد باز حق نظر داریم، ولى نظامنامه داخلى مىبینیم اکثر مواد آن تغییر یافته. چرا وزیری که حضور دارد؛ یعنى جناب رییس با ایشان گفتوگو نمیکنید و بر وزرایی که حضور ندارند میتازید؟ خوب است یک مجلس در نظامنامه داخلى گفتوگو نمایید.
ارسال نظر