پنج شنبه هجدهم فوریه ۱۹۱۵. امروز خبرهای خوشحال‌کننده‌ای از میادین جنگ روسیه رسید. هیندنبورگ به پیروزی بزرگی نائل آمده است. پنجاه هزار روس اسیر شده‌اند، چهل عراده توپ و شصت قبضه مسلسل به غنیمت گرفته شده است، یازده لشکر روس درهم کوبیده شده‌اند.ظاهرا موقعیت ما در مرز ایران هم رو به بهبود بود؛ از نیروهای منظم عثمانی که به طرف موصل در حرکت بودند یک واحد سواره نظام با چهار مسلسل به عنوان پیشتاز وارد موصل شد. این گروه برای تشکیل اردوگاه موقت و برپایی چادرها موقتا در میدان مشق جای گرفت. این نیروی نظامی اثر خوبی در بیننده می‌گذاشت، آنها قرار بود به ساوجبلاغ بروند و بعد از طریق تبریز، جبهه شمالی عثمانی را در برابر روس‌ها تقویت کنند. در اینجا (موصل) با بزرگان روحانی کلیساهای مختلف مسیحی مخصوصا با اسقف کلدانی- بابلی، آقای ژوزف امانوئل توماس آشنا شدم.

جمعه نوزدهم فوریه۱۹۱۵. تلگراف خبر پیروزی‌های دیگری از هیندنبورگ را به ما رسانید؛ شصت و دو هزار روس اسیر شده‌اند، صد عراده توپ، دویست قبضه مسلسل و تمام مهماتی که به طرف جبهه حمل می‌شد به غنیمت گرفته شده است.امروز یک گردان از پیاده نظام عثمانی وارد موصل شد.

شنبه بیستم فوریه۱۹۱۵. خبر رسید که سرگرد گئورگ گراف فون کانتیس- پودانگن، پروفسور زاره و آقای والدمان به زودی وارد بغداد می‌شوند.آقای والدمان بازرگانی آلمانی بود که قبلا در ایران شرکت بازرگانی آلمان- ایران کار کرده بود.پروفسور فردریش زاره (متولد۲۲ژوئن۱۸۶۵) که باستان شناس مشهور و مورخ هنر بود، مدیریت بخش اسلامی موزه دولتی برلین را به عهده داشت. پروفسور زاره برای شناخت هنرایران و به طور کلی هنر اسلامی از جان و مال خود دریغ نکرده و در این رشته به مقام والایی رسیده بود.من در سال۱۸۹۹، در سفر اول پروفسور زاره به تهران هنوز او را نمی‌شناختم، بلکه در سال۱۹۰۷ در راه بازگشت از اردبیل به برلین با او آشنا شدم. بعدها پروفسور زاره و من از طریق نامه با هم در ارتباط بودیم و در سال۱۹۱۳ او با محبت بسیار فروش مجموعه سفال‌های ایرانی سده‌های ۱۳ و ۱۴ مرا به عهده گرفت.

منبع: ماه عسل ایرانی؛ تالیف ویلهلم لیتن(کنسول آلمان در تبریز)

ترجمه: پرویز رجبی