پاسخ کنگره آمریکا به مصادره اراضی

نیشکر محصول عمده کشاورزی کوبا

فیدل کاسترو برای اثبات مقاومت انقلاب کوبا در برابر خواسته‌های آمریکایی‌ها و نشان دادن نوعی استقلال و کسب حمایت کمونیست‌های جهان در شروع کارش مصادره را در دستور کار قرار داد. مصادره زودهنگام اراضی آمریکایی‌هایی که مزارع شکر داشتند، کنگره آمریکا را وادار کرد که سهمیه واردات شکر از کوبا را کاهش دهد.آنچه می‌خوانید بخش‌هایی از کتاب «مسائل نیمکره غربی، کوبا،‌کاسترو، انقلاب» نوشته دکتر منوچهر کمالی‌طه است. «سهمیه شکر را کم کنید»- انتظار می‌رفت مصادره زمین‌های آمریکاییان تا بهار سال ۱۹۶۰ به‌طول انجامد. ولی تحقق آن قبل از موعدی که انتظار می‌رفت با سیاست‌های اقتصادی دیگر دولت انقلابی که روی کار شرکت‌های آمریکایی اثر گذارد، همراه شد و بهانه‌های کافی به دست آمد تا به هنگام افتتاح کنگره ایالات متحده آمریکا در ژانویه سال ۱۹۶۰ طرح‌هایی قانونی به منظور کاهش سهمیه شکر کوبا تقدیم کنگره شود. نتیجه این لوایح توسط یک کارشناس قانونگذاری آمریکایی به نام «ویلیام‌اچ‌دوهرتی» در شماره ژانویه ۱۹۶۰ نشریه موثق صنایع شکر به نام «شوگر وای آزوکار» تشریح شد:

«تمایلات و درخواست‌های تقریبا یک نواحی تولید شکر برای به دست آوردن سهمیه بیشتری از بازار شکر ایالات متحده آمریکا با روی کار آمدن حکومت کاسترو در کوبا تا حد یک تب داغ بالا رفت. این متقاضیان که سال پیش بر اثر امتناع کنگره از به عمل آوردن اقدامی در این مورد مایوس شده بودند فعالیت‌های خود را دوبرابر کردند... توسعه طلبان اقتصادی ضمنا از منابعی که قبلا هرگز در موضوع قانون‌گذاری شکر آنها را به حساب نمی‌آوردند، کمک‌های فراوان گرفتند. سرمایه‌گذاران آمریکایی که در نفت، گله‌داری، بانکداری و دیگر رشته‌ها در کوبا سرمایه‌گذاری کرده‌اند از مصادره دولت کاسترو به خشم آمده‌اند و احساس می‌کنند اقدام متقابلی لازم است.

اقدامات شدیدی که فیدل کاسترو نخست‌وزیر کوبا تهدید کرده است به عمل خواهد آورد و قول‌هایی که در مورد مصادره زمین‌های موسسات شکرسازی داده است، نشانه این است که در راه حفظ منافع تولیدکنندگان داخلی و بعضی از منطقه‌های تولید شکر خارجی طرح‌هایی برای کاهش زیاد سهمیه شکر کوبا در واشنگتن در دست تهیه است.»

نیروها براساس منافع منابع اقتصادی قدرتمند با هم متحد شده بودند لیکن نیروهای مذکور را سه مساله زیر محدود می‌ساخت:

۱ - تولیدکنندگان داخلی که وضع خوبی داشتند می‌ترسیدند که تغییر سهمیه شکر کوبا وضع استراتژیک اقتصادی آنها را در بازار جهان به هم بزند. مقررات تعیین سیاست کشاورزی ایالات متحده آمریکا شرکت در طرح سهمیه شکر را برای آنها که در موقع تصویب اولیه مقررات سهمیه شکر، کار تولید شکر داشتند محدود ساخت و دیگران که بعدا کوشیدند وارد بازار شوند نیز از بازار دور نگاه داشته شدند. بنابراین کاهش موقت سهمیه شکر کوبا ممکن بود منتهی به توسعه موقت بازار داخلی گردد و بدین‌وسیله عده‌ای تولیدکننده جدید وارد بازار شوند و اگر قرار می‌شد کوبا دوباره جای خود را در بازار شکر ایالات متحده آمریکا باز یابد، تولیدکنندگان قدیمی بازاری کمتر از پیش پیدا می‌کردند. «هارولد دی. کولی» رییس کمیسیون کشاورزی مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا و همکاران دیگرش به نظرات تولیدکنندگان قدیمی شکر واقف بودند.

۲ - ایالات متحده آمریکا می‌ترسید این اقدام را کشورهای آمریکای لاتین و دیگر کشورهای بی‌طرف به یک تجاوز اقتصادی تعبیر کنند و به وحشت بیفتند. اگر ایالات متحده آمریکا می‌خواست به فوریت سهمیه شکر کوبا را در بازار خود کم کند فشار اقتصادی به دولتی وارد می‌آورد که از طرف اکثریت ملتش حمایت می‌شد. دولتی که سابقا نشان داده بود حقوق همین افراد را حفظ کرده است. در این زمان ایالات متحده آمریکا به عکس رویه‌ای که در دوره دیپلماسی «کشتی توپدار» اعمال می‌کرد به عقاید عمومی جهانیان توجه داشت.

۳ - بعضی‌ها حتی در این روزهای آخر هنوز امیدواری داشتند که دولت انقلابی کوبا دست به اجرای تمام برنامه‌های خود نزند. زمین‌هایی که موسسات شکر در آن کار می‌کردند به استثنای بعضی قطعاتی‌که برای گله‌داری و دیگر امور به کار می‌رفت هنوز ضبط نشده بود و کلیه اموال آمریکاییان همچنین. این افراد فکر می‌کردند این اصلاحات کوبا، اصلاحات سبکی خواهد بود یا آنکه به آهستگی انجام خواهد شد و خسارات اموال آمریکاییان با مقادیر زیادی دلار تامین خواهد گردید و در نتیجه می‌گفتند کم کردن سهمیه شکر کوبا ممکن است این امکانات را از بین ببرد.

انقلاب هنوز متمایل به مصالحه است- مساله کشمکش بین ایالات متحده آمریکا و کوبا مساله دارایی و اموال بود. به تدریج که دولت انقلابی در تصمیمات آشکار خود برای اجرا کردن برنامه‌هایی که به نظر می‌رسید برای کوبا نافع، ولی برای منافع فوری موسسات خصوصی آمریکایی مضر است، اصرار به خرج می‌داد، روابط دو کشور نیز به‌طور روزافزونی تیره می‌شد.

کاسترو در اول دسامبر ۱۹۵۹ در نطقی که در «سانتیاگو» ایراد کرد (یعنی درست یک ماه پس از پرواز دیازلانز بر فراز کوبا) از متهم کردن ایالات متحده آمریکا با این عنوان که باعث تحریک این پروازها است خودداری کرد، لیکن اظهار تعجب کرد که چگونه کشوری به این بزرگی نمی‌تواند مانع چنین پروازهایی شود. در همان ماه «رائول روا» وزیر خارجه کوبا اعلام کرد که کوبا حاضر است برای دادن ترتیب تادیه غرامت اموال ضبط شده آمریکاییان وارد مذاکره شود و افزود که کوبا از سرمایه‌گذاری خارجی حمایت می‌کند مشروط بر اینکه طبق مقررات قانون اصلاحات ارضی، این سرمایه‌گذاری در زمینه‌های کشاورزی نباشد. پیش از این کاسترو از «الئونور روزولت» دعوت کرده بود از کوبا دیدن کند و اعلام داشته بود همان‌ها که به سیاست فرانکلین روزولت حمله می‌کردند به انقلاب کوبا حمله می‌کنند.