کسب وکار و حفظ منافع افراد و کشورها و جهان نیازمند نهادها و سازمان‌هایی است که در سطح منطقه‌ای و جهانی سازوکارها را تدوین کرده و آن را ابلاغ کنند. صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی، اتحادیه اروپا، اوپک، آسه‌آن و... چگونه و تحت کدام شرایط سیاسی جهانی پدیدار شده‌اند. آنچه در روزهای آینده می‌خوانید تاریخ سازمان‌های اقتصادی جهانی نوشته دکتر طهماسب محتشم دولتشاهی است که می‌خوانید:

هانزه

«هانزه» در زمان خود اتحادیه‌ای از صنف تجار یعنی اتحادیه‌ای از بازرگانان در مناطق خارجی بود. مبنای تشکیل «هانزه» اعطای حمایت «مخصوص به بازرگانان آلمانی مخصوصا بازرگانان اهل شهر کلن» توسط دربار امپراتوری انگلستان در قرن دهم تا دوازدهم است. بعدا «هانزه» به اتحادیه‌ای از شهرهایی تبدیل شد که مزایا و منافع تجار را مورد حمایت قرار می‌دادند.

ارتباط بین مزایای دیرین تجار و قدرت حمایتی شهرهای «هانزه» در قرارداد تجاری بین هانری چهارم، امپراتور انگلیس و فرستاده هانزه در سال ۱۴۳۶ منعکس شده است. در این قرارداد حقوق گذشته تجار وابسته به هانزه تایید شده و بر نقش شهرهای مذکور نیز بر حمایت از تجار تاکید گردیده است. هانزه در دوران شکوفایی خود یعنی در قرون ۱۴ و ۱۵ دربرگیرنده شهرهای متعددی بود که در راس آنها شهر «لوبوک» آلمان قرار داشت.

شعب هانزه در شهرهای مختلف که به نام «کونتوره» نامیده می‌شد را می‌توان مبنایی برای تاسیس نمایندگی‌های کنسولی تلقی کرد. وظایف «کونتوره»های هانزه به تحقق منافع فردی و تجاری بازرگانان محدود بود. آنها همچنین در موارد لازم به داوری در سرزمین‌های بیگانه می‌پرداختند. به این ترتیب می‌توان گفت که هانزه براساس اصل حاکمیت سرزمینی تاسیس نشده بود و لذا از این جهت نمی‌توان آن را با اتحادیه‌های اقتصادی بین‌المللی مدرن مقایسه کرد. تنها مورد اهمیت هانزه که آن را می‌توان با تاریخچه سازمان‌های اقتصادی بین‌المللی نیز مرتبط دانست، سهم آن در پیشرفت حقوق بین‌الملل عمومی مخصوصا مباحث مربوط به آزادی دریاها، تحریم دسته‌جمعی اقتصادی، موقعیت گروه‌های بی‌طرف در جنگ دریاها و همچنین بسط و گسترش موضوعات مربوط به داوری بازرگانی است؛ ولی به هر حال نقش و اهمیت هانزه به عنوان سازمان اولیه اقتصادی در عصر سوداگری را نمی‌توان از نظر دور داشت.