به مناسبت یادبود مورخ نامدار

رویدادهای تاریخی را باید کسانی که به دانش تاریخ تجهیز شده‌اند، به رشته تحریر درآورند تا شهروندان بدانند روزگار سپری شده سرزمین و مردم آن چگونه بوده است. دکتر عبدالحسین نوایی یکی از دانشمندان نامدار معاصر است که دستی در تاریخ دارد و فرهنگ و ادبیات ایران را نیک می‌شناسد. در تمرکز دکتر نوایی بر دوره‌ای بسیار سرنوشت‌ساز در تاریخ ایران زمین، فتنه مغول در ایران را بررسی کرده است و برآمدن صفویه را نیز به رشته تحریر درآورده است. چند سال پیش بود که برای پاسداشت مقام علمی، فرهنگی و تاریخی دکتر عبدالحسین نوایی، مجموعه‌ای از مقالات درباره تاریخ ایران از سوی گروهی از پژوهشگران در کتاب ارزشمندی با عنوان مجموعه مقالاتی در پاسداشت مقام علمی، فرهنگی و تاریخی دکتر عبدالحسین نوایی جمع‌آوری و توسط نشر نوگل منتشر شد. مقاله‌ای از ایرج افشار با عنوان «دوازده حکم صفوی و چند سند دیگر درباره تجارت هلندیان»، «شاطرها در دوره صفویه»، نوشته خسرو خواجه نوری، مقاله‌ای از حسین حسینی جوادی با عنوان «دارالضرب تهران»، نوشته‌ای از دکتر ابوالحسن شهواری با عنوان‌ «رابطه تجار و حکومت در دوره قاجاریه»، نوشته‌ای از محمد ابراهیم باستانی پاریزی با عنوان «اسب‌های بازنده» از جمله مقاله‌های گردآوری شده توسط الهام ملک‌زاده برای کتاب یاد شده است. دکتر علی مدرسی در مقاله‌ «تقدیم به استاد آزاده دکتر عبدالحسین نوایی» نوشته است: «حدود سال‌های ۱۳۶۹-۱۳۶۸ از طریق کتاب‌‌های ایران و جهان تالیف دکتر نوایی که در کلاس‌های دانشگاه معرفی شد با نام ایشان آشنا شدم... هر زمان آن کتب را ورق می‌زدم و آن را مطالعه می‌کردم وسعت و عمق و در عین حال سادگی مطالب آن مرا در فکر فرو می‌برد که نویسنده آن چگونه شخصی است... او در کار علمی و تحقیقات خود چنان از لحاظ روحی قوی‌ است که همه درمی‌یابیم استاد همیشه در اوج رفاه و تنعم و فارغ از گرفتاری‌های زندگی شخصی بوده است... نظم و تعهد به انسانیت دو عنصر جداگانه‌ زندگی او هستند...»

مرتضی رسولی‌پور نیز در مقاله‌ای با عنوان «دکتر نوایی از نگاهی دیگر» در باره این استاد نوشته است: «... معرفی مقام علمی و فضل و دانش و وسعت فرهنگی و اندیشه زنده یاد استاد دکتر عبدالحسین نوایی برای صاحب این قلم که در سال‌های نه چندان دراز توفیق بر خورداری از محضر فیض بخش ایشان را یافته بودم؛ دشوار است... نوایی در روزنامه‌ها و نشریات مختلف از قبیل روزنامه اصفهان، روزنامه بهرام، روزنامه آیین‌، روزنامه امید، آژنگ، مهر و... نشان دهنده آن است که وی محققی پرمطالعه و دارای محفوظات و معلومات انبوه بوده است...»

کتاب یاده شده در ۶۶۵ صفحه و توسط انتشارات نوگل چاپ شده است. چاپ اول کتاب ۱۳۸۵ است.