تاریخ ایران - اوضاع اقتصادی ایالات ایران در دوره رضاخان- بخش پایانی
همدان هم معضل سد سازی داشت
محمد علیاکبری، رییس حکومت همدان در ادامه راپورت خود از اوضاع عمومی - اقتصادی ایالت همدان به سوالهای دهگانه تیمورتاش وزیر مقتدر دربار رضاخان اشاره میکند که در بخش پایانی این اسناد به آن پرداخته میشود. ۵ - ۱) در قریه دهدوان که جزء بلوک پیشخور است سد مخروبهای دارد که رودخانه قرهچایی از آنجا میگذرد. چنانچه تعمیر شود در حدود هشت فرسنگ اراضی پاییندست را مشروب مینماید و اراضی مزبور با بستهشدن سد برای پنبهکاری بسیار خوب است. ۲) دره مرادبیگ که در نیمفرسخی جنوب شهر همدان واقع است که رودخانه معروف به اولوسجرد از آنجا عبور میکند. چنانچه آنجا سد بسته شود برای شهر همدان و کلیه دهات شمالی شهر مفید خواهد بود و نقشه آن نیز سابقا به وسیله مهندس آلمانی ترسیم شده و در بلدیه همدان موجود است. ۳) دره عباسآباد است. در صورتی که سدی در آنجا بسته شود از قرار مذکور در حدود نیممیلیون مکعب آبگیر خواهد داشت و در حدود ۱۰ فرسنگ اراضی از شمال غربی بلوکات را مشروب میکند. ۴) دره ابرو است که در چهار بلوک واقع است. چنانچه سد آن بسته شود برای شهر و املاک شمالی شهر مفید خواهد بود.
۶ - پنبهکاری در همدان بسیار خوب میشود، ولی تا حال زیاد عمل نشده و آنچه هم کاشته شده خیلی مختصر بوده. توتون بسیار خوب میشود و همین قسم در اسدآباد استعداد زراعت توتون موجود است و محصول حاصله سال ۱۳۰۹ خاک همدان در حدود ۵۶۰خروار توتون ولایتی نمره ۳، معروف به توتون برفینی است که وارد انبار دولتی اداره انحصار دخانیات همدان شده است. درخت توت هم به عمل میآید و یک قسمت درخت توت که حاجی محمدتقی ایرانی (حاجی وکیلالرعایا) در خارج شهر همدان جهت عمل آوردن پیله ابریشم غرس نموده بالغ بر ۶۰۰۰ اصله نهال میباشد.
۷ - فدوی از بدو ورود به همدان تا به حال در پیشرفت کلیه امور ولایت همدان ساعی بوده و هفته[ای] یک دو مرتبه به وسیله دعوت از آقایان تجار و ملاکین و تشکیل کمیسیون از مطلعین موضوع تحصیلات اطفال و تهذیب اخلاق و توسعه دادن امور تجارتی و اقتصادی و فلاحتی را به اهالی خاطرنشان نموده و مخصوصا راجع به کاشتن درخت توت و به عمل آوردن محصول ابریشم، آنها را تشویق و ترغیب نموده و مینماید، لیکن به واسطه سرمای غیرموقع اردیبهشت و خردادماه که غفلتا ظاهر شده و کرم ابریشم را فاسد مینماید و به سبب اینکه این محصول در این حدود معمول نبوده و هنوز نتیجه و فایده آن را مردم مطلع نشدهاند که اقبال نمایند، نتیجه کاملی گرفته نشده. امید است در آتیه با بذل توجه دولت، مردم بیشتر تشویق شده و اقدام نمایند.
۸ - با تحقیقاتی که به علم آمده تا حال معادنی در همدان کشف نشده است، یعنی به وسیله متخصص اقدامات لازم نشده است که معلوم شود معادنی وجود دارد یا خیر؟ ولی از قرار مذکور معدن گرافیت در دره مرادبیگ یافت میشود، اما این نیز موکول به تشخیص متخصص فنی است.
۹ - در این قسمت نیز با ارسال سواد، مرقومه مطاعه امر مبارک را به نواب حکومت جزء ابلاغ نموده منتظر وصول جواب است. همین که اطلاعات کاملتری از آنها تحصیل شود نتیجه را به عرض خواهد رسانید.
ارسال نظر