تاریخ عمومی -گزیده تاریخ به انتخاب کاتوزیان - ۹
بلوای نان در ۱۳۰۴
- بلوای نان در تهران: تظاهرات و ازدحام مردم در جلوی مجلس در اثر کمبود نان (۴-۲ مهر)، تیراندازی سربازان مستقر در مجلس و کشته شدن یک نفر (۴ مهر) و اجازه مجلس به سردار سپه برای تحقیق و دستگیری عاملین بلوا= دستگیری عده زیادی از سرجنبانان و مخالفین سردار سپه در تهران و شهرستانها.
۱۳۴۴ق/ ۱۹۲۵م/ ۱۳۰۴ش
- بلوای نان در تهران: تظاهرات و ازدحام مردم در جلوی مجلس در اثر کمبود نان (۴-۲ مهر)، تیراندازی سربازان مستقر در مجلس و کشته شدن یک نفر (۴ مهر) و اجازه مجلس به سردار سپه برای تحقیق و دستگیری عاملین بلوا= دستگیری عده زیادی از سرجنبانان و مخالفین سردار سپه در تهران و شهرستانها. - استعفای موتمنالملک از ریاست مجلس (۲۱ مهر)= جانشینی مستوفیالممالک (۲۸ مهر) با نیابت اولی تدین (طرفدار جدی سردار سپه)
- تلگراف ایالات و ولایات و درخواست عزل قاجاریه (از اول آبان شروع شد.)- تحصن عدهای در صحن مدرسه نظام و تقاضای خلع قجر از سلطنت و جانشینی سردار سپه (۵-۴ آبان)
- قتل واعظ قزوینی، مدیر روزنامه نصیحت قزوین اشتباها به جای ملکالشعراء بهار (۷ آبان/۱۱ ربیعالثانی) (دلیل توطئه قتل بهار این بود که وی در ۷ آبان نطقی علیه تغییر سلطنت در مجلس ایراد کرده بود.) آمادگی کامل زمینه برای طرح تغییر سلطنت در مجلس.
- تقدیم لایحه عزل قاجار و جانشینی سردار سپه به مقام سلطنت به مجلس و تصویب آن (۹ آبان/۱۳ ربیعالثانی) (اینماده واحده توسط داور و تیمورتاش در زیرزمین خانه سردار سپه تنظیم شده بود و شبانه یکایک نمایندگان را برای امضای آن به آنجا میبردند.)
۱۳۴۴ق/۱۹۲۵م/۱۳۰۴ش
- تشکیل مجلس موسسان (۱۵ آذر/۱۹ جمادیالاول)= تغییر سلطنت و انتصاب رضاخان سردار سپه به مقام شاهنشاهی ایران و تغییر موارد ۶، ۳۷ و ۳۸ قانون اساسی (۲۱ آذر/ ۲۵ جمادیالاول)، تاجگذاری رضاشاه (چهارم اردیبهشت ۱۳۰۵ ش/۱۵ آوریل ۱۹۲۶ م/۱۳۴۴ ق)
۲ - سلطنت رضاشاه پهلوی
۱۹۲۵ م/ ۱۳۰۴ ش
رای مجلس موسسان به سلطنت رضاشاه پهلوی (۲۲آذر)، سوگند وی در مجلس شورای ملی (۲۴آذر)، مراسم به تخت نشستن وی (۲۵آذر) و مراسم تاجگذاری (۴ اردیبهشت ۱۳۰۵)
۱۳۴۴ ق/ ۱۹۲۵ م/ ۱۳۰۴ ش
معرفی کابینه به ریاست فروغی به شاه و سپس به مجلس (۲۹آذر/ دسامبر/ ۳جمادیالاخر).
۱۳۴۴ ق/۱۳۰۵ ش
فاجعه مدینه منوره: شروع تخریب قبه و ضرایح قبور ائمه در قبرستان بقیع در مدینه به حکم قاضی و هابی (۸ شوال ۱۳۴۴)= تلگراف علمای نجف به حاج امام جمعه خویی و حجتالاسلام سیدمحمد بهبهانی و اطلاع عموم (۵ خرداد/ ۱۵ ذیقعده)= تشکیل یک کمیسیون (۱۲خرداد) تصویب تشکیل «کمیسیون حرمین شریفین» در مجلس+عدم شرکت ایران در کنفرانس مکه برای تعیین تکلیف خلافت.
استعفای کابینه فروغی (۱۵ خرداد)= نخستوزیری مستوفیالممالک (۱۸خرداد) و معرفی کابینه (۲۱ خرداد)
احضار رسمی احمد قوام به ایران توسط مستوفی، انعکاس آن در مطبوعات (۱۵تیر) و بازگشت قوام.
شورش در پادگان سلماس در استان آذربایجان غربی (۲تیر)= سرکوب و تیرباران مسببین.
شورش در پادگان مراوهتپه در استان خراسان به رهبری سروان لاهاک خان (معروف به سالارجنگ و از منسوبان نزدیک امیر موید سوادکوهی) (۲تیر)= شورشیان بجنورد، درجز، شیروان و قوچان را تصرف و قصد حمله به مشهد را کردند= سرکوب شد، عدهای دستگیر و عدهای به خاک شوروی پناهنده شدند (۲۶تیر)+ سفر شاه به خراسان (۲۴-۳مرداد) و خلع سرتیپ جان محمدخان فرمانده لشکر شرق و عدهای دیگر.
۱۳۴۴ ق/ ۱۳۰۵ ش
گشایش دوره ششم مجلس شورای ملی (۱۹تیر/ ۳۰ذیحجه): ۱- فراکسیون اقتصاد (امام جمعه، بامداد، ضیاء...)، ۲-فراکسیون آزاد (پالیزی، فهیمی، دولتشاهی...)، ۳- فراکسیون اتحاد (موقر، بیات، نراقی...)، ۴- فراکسیون رادیکال (عبدالباقی، احتشامزاده، نوبخت...)، ۵- فراکسیون مستقل (خطیبی، ملک مدنی، طاهری...)، ۶- منفردین (مدرس، فیروزمیرزا، مصدق...)
۱۳۴۵ ق/۱۳۰۵ ش
انتحار محمد ولیخان خلعتبری سپهسالار اعظم در منزلش در تهران (ظاهرا به دلیل فشار دولت برای وصول بدهیهای وی) (۲۷ تیر/ ۸ محرم)
۱۳۴۵ ق/ ۱۹۲۶ م/ ۱۳۰۵ ش
استعفای مستوفی طبق سنت پس از رسمیت یافتن مجلس ششم (۳ شهریور) استعفای مجدد (۸ شهریور)
نخستوزیری مستوفی (۲۴شهریور) و معرفی کابینه به مجلس (۲۶ شهریور) و رای اعتماد مجلس به کابینه (۵ مهر/۲۷ سپتامبر/۲۰ ربیعالاول)
- سوءقصد نافرجام نسبت به مدرس نزدیک مدرسه سپهسالار (۷ آبان)
۱۳۴۵ ق/۱۳۰۵ش
- افتتاح بانک رهنی (اولین بانک ایرانی) (اول دی)
- استیضاح دولت در زمینه توافق باکمپانی نفت جنوب و ... (مدرس موافق دولت بود) (۲۹ دی)= استعفای دولت (۸بهمن) فرستادن پاسخ کتبی به مجلس (۹ بهمن/۲۵ رجب)= کابینه جدید مستوفی (۱۸ بهمن/ ۶ شعبان)
- انحلال عدلیه: به تصویب رسیدن لایحه اختیارات وزیر عدلیه (علیاکبر داور) توسط مجلس (۲۷ بهمن)= انحلال تمام محاکم عدلیه در کشور توسط داور (۱۴ اسفند) و مطالعه برای تشکیلات عدلیه جدید= تشکیل محاکمی که قضات آن انتخاب شده بودند (۱۵ اردیبهشت ۱۳۰۶) و شروع به کار عدهای از محاکم. (۲۰ اردیبهشت ۱۳۰۶)
ارسال نظر