قراردادهای نفتی ایران- بخش پایانی
حق ایران از قرارداد با سیریپ
هرگاه پیمانکار کل در حدود معقول در سطح یا در زیرزمین (خواه در داخل ناحیه عملیات یا خارج از آن) حقی از قبیل حقوق ارتفاقی و حق عبور و مرور و حق احداث و کشیدن راه و راهآهن و لوله و خطوط لوله و مجاری فاضلاب و زهکشی و سیمکشی و خطوط و نظایر آن لازم داشته باشد؛ شرکت ملی نفت ایران حقوقی را که پیمانکار کل لازم دارد، در مورد اراضی بایر متعلق به دولت بهطور مجانی و در موارد دیگر در مقابل پرداخت قیمت یا اجاره بهای عادله برای پیمانکار کل تحصیل خواهد نمود.
پیمانکار کل میتواند برای عملیات خود و با رعایت حقوق اشخاص ثالث هر نوع خاک و شن و آهن و سنگ و گچ و سایر مصالح ساختمانی را برداشت و استفاده نماید. کلیه ماشینآلات، وسائل و وسائط نقلیه، دستگاهها و ادوات و مصالح و اشیا و اثاثه، حوائج کشتی، مواد خواربار، لوازم و کلیه اجناس دیگری که منحصرا از لحاظ صرفهجویی و حسن جریان عملیات وظایف پیمانکار ضروری باشد، با معافیت از هرگونه حقوق گمرکی و عوارض شهرداری و سایر مالیاتها یا پرداختهای دیگر به ایران وارد نماید.
در خاتمه این قسمت برای اطلاع اضافه مینماید که در قرارداد کنسرسیوم نیز حق استفاده از اراضی، حقوق ارتفاقی و حق عبور و مرور و حق احداث و کشیدن راهآهن و لوله و خطوط لوله و مجرای فاضلاب و زهکشی و سیمکشی و نظایر آن و حق استفاده از آب و حق استفاده از مصالح ساختمانی به شرکتهای عامل اعطا شده است.
در قرارداد ایران و ایتالیا استفاده از این حقوق با شرکت «سیریپ» است (در دوره اکتشاف «آجیپ- مینراریا» نیز حق استفاده دارد) و در قرارداد ایران پان آمریکن برای شرکت ایران پان آمریکن نیز این مزایا در نظر گرفته شده است.
در قراردادهای ششگانه استفاده از حقوق مزبور با شرکتهای غیرانتفاعی تاسیس شده میباشد.
بعضی مطالب مهم دیگر قرارداد «اراپ» به شرح زیر است:
۱ - برخلاف قراردادهای دیگر که در هیاتمدیره شرکتهای نفتی، مدیرانی از طرف ایران تعیین میشوند، در قرارداد «اراپ» فقط پیشبینی شده است که رسیدگی سالیانه محاسبات پیمانکار کل به وسیله هیاتی مرکب از دو نفر حسابرس به عمل خواهد آمد که یکی از آنها از طرف شرکت ملی نفت ایران و دیگری از طرف «اراپ» منصوب خواهد شد.
۲ - مدت مرحله اکتشاف در ناحیه واقع در دریا سه مرحله سه ساله میباشد و حداقل مخارج برای مرحله سه ساله دوم و سوم ۱۵میلیون فرانک یا ۳میلیون دلار در سال جمعا ۱۸میلیون دلار تعیین شده است.
مرحله اکتشاف در ناحیه واقع در خشکی عبارتاست از یک دوره چهار ساله و دو دوره دو ساله بعدی.
حداقل مخارج برای دو مرحله دو ساله ۱۰میلیون فرانک یا ۲میلیون دلار سال میباشد.
۳ - استرداد اراضی: در پایان سال اول ناحیه اصلی واقع در دریا به میزان ۵۰درصد تقلیل خواهد یافت و پیمانکار کل از آن پس به عملیات اکتشافی در قسمت باقیمانده خواهد پرداخت که آنرا «ناحیه واگذاری در دریا» مینامند. در پایان مرحله سه ساله اول ناحیه واگذاری در دریا به میزان یک ثلث تقلیل خواهد یافت و هرگاه در پایان مرحله سه ساله دوم عملیات اکتشافی وارد مرحله سوم شود قسمت باقیمانده ناحیه واگذاری در دریا بار دیگر به میزان یک ثلث تقلیل خواهد یافت و اما در ناحیه واقع در خشکی در پایان سال اول مرحله اول پیمانکار کل ۰۰۰/۲۰کیلومتر مربع از ناحیه اصلی واقع در خشکی را انتخاب خواهد نمود تا در آن به عملیات اکتشافی بپردازد.
در پایان مرحله چهار ساله اول ۵۰درصد از میزان فوق تقلیل خواهد یافت و هر گاه در پایان مرحله دوم (دو ساله) عملیات اکتشافی تا مرحله سوم (دو ساله) ادامه یابد قسمت باقیمانده ناحیه واگذاری در خشکی مجددا به میزان ۳۵درصد از ناحیه واگذاری در خشکی تقلیل خواهد یافت.
۴ - ذخایر ملی: نکته جالب توجه جدیدی که در قرارداد «اراپ» وجود دارد و ممکن است از نظر مالی دلیل تمایز آن از قراردادهای قبلی باشد ماده ۲۱قرارداد درباره ذخایره ملی است. توضیح آنکه جزء ۱ماده ۲۱چنین صراحت دارد: «به عنوان یک اصل کلی، تفاهم حاصل است که ۵۰درصد ذخائر مکشوفه قابل استخراج از حدود این قراردارد خارج بوده و به عنوان ذخایر ملی نگاهداری و کنارگذارده خواهد شد.»
این بود رئوس قراردادهای دهگانه.
یازدهمین قرارداد بین شرکت ملی نفت ایران و کنسرسیومی از کمپانیهای اروپایی در ۱۲اسفند ۱۳۴۸ به امضاء رسیده است. این قرارداد براساس قرارداد پیمانکاری ایران اراپ میباشد که در فوق شرح داده شد.
دوازدهمین قرارداد در تاریخ ۱۷فروردین ماه ۱۳۴۸ با کمپانی آمریکایی کنتی نانتال به امضا رسیده. این قرارداد نیز برمبنای قرارداد اراپ تنظیم شده است.درباره این دو قرارداد در بحث مربوط به قراردادهای جدید توضیح مختصری بیان خواهد شد.
ارسال نظر