تاریخ کارتل‌ها -غول‌های فولاد و آهن-۳
نبرد ژاپنی‌ها با اروپایی‌ها کارتل لوله
در ۱۹ فوریه سال ۱۹۷۱ میلادی (۳۰ بهمن ۱۳۴۹ سال شمسی) چهار کارمند اداره کارتل آلمان غربی در بخش فروش شرکت «لوله منس من» صورت‌جلسات، نوشته‌ها، تلگراف‌ها و لیست‌های ثبت را مورد بازرسی قرار دادند. تولیدکننده مزبور در مورد عضویت در یک کارتل مخفی صادرات لوله مورد سوءظن قرار گرفته بود. در حقیقت هم بزرگ‌ترین تولیدکنندگان لوله‌های سراسری نفت و گاز و آب و غیره در آلمان، انگلستان، فرانسه و ایتالیا از مدت‌ها قبل متحد شده بودند. در سال ۱۹۵۶ میلادی (۱۳۳۵ شمسی) در حقیقت یک «کارتل لوله» اروپایی از روی الگوی «قرارداد لوله بین‌المللی» که قبل از جنگ جهانی دوم وجود داشت، تاسیس شد. در سال ۱۹۲۶ میلادی (۱۳۴۱ شمسی) صادرات به خارج از اروپا از طریق سه قرارداد بین اعضای کارتل به طور محرمانه بازارهای فروش لوله‌ها در سطح جهانی مسلم گردید و تولیدکنندگان اصلی به توافق و همکاری رسیدند.
در این میان فقط ژاپنی‌ها ایجاد زحمت می‌کردند، با وجودی که ۲۰درصد از بازار جهانی به ژاپنی‌ها واگذار شده بود، ولی آنها از سهم خود راضی نبودند و با اشاره به بازده بالای تولیدات صنایع فولاد خود تقاضای تجدیدنظر در این تقسیم‌بندی را داشتند؛ بالاخره در توافق‌نامه مشهور به نام «توافق‌نامه ژنو» این مشکل رفع گردید. در ضمن لندن می‌بایستی محل دبیرخانه کارتل باشد. ژاپنی‌ها موافقت نمودند که اروپایی‌ها را حمایت نمایند و حدود سهم مقرر و توافق شده متقابل را محترم بشمارند. این توافق‌ها یک نتیجه نهایی داشت، کشورهای واردکننده می‌بایستی قیمت‌های بسیار بالا و گزاف را که به آنها دیکته می‌شد، همچنان بپردازند.
کارتل بین‌المللی فولاد؛ بازوی استعمار
در ۳۰ سپتامبر سال ۱۹۲۶ میلادی کارتل‌های فولاد اروپایی سازمان ای.آی.ا را به عنوان تشکیلات مادر بنا نهادند.
از طریق «توافق‌های شرافتمندانه»! بازار جهانی را بین خود تقسیم نمودند و مقدار تولید هر یک از اعضا نیز معین گردید، ولی چون اعضا به ماهیت پلید یکدیگر بیش از هر کسی واقف بودند و می‌دانستند که هر عضو مطابق میل و سلیقه خود و مناسب منافع خویش می‌تواند مفاهیم متفاوتی از کلمه «شرافت یا نجابت» داشته باشد، بنابراین برای عضوی که می‌خواست بیش از سهم تعیین شده، تولید کند مقررات و جرایم سنگینی پیش‌بینی شد. در این صورت چهاردلار در هر تن می‌بایستی جریمه پرداخت کند. یک شرکت سوئدی مسوول نظارت بر تولید و جمع‌آوری جرایم شد.
اتحادیه صادرات فولاد ایالات‌متحده آمریکا، به عنوان کارتل صادرات در ۲۱ آوریل ۱۹۲۸ میلادی پایه گذارده شد و چند ماه بعد از آن یعنی در ۲۶ ژوئیه ۱۹۲۸ میلادی به اتاق بازرگانی بین‌المللی فولاد پیوست. با شروع جنگ جهانی دوم، صنایع فولاد آمریکا در ۲۱ تا ۲۳ اتاق بازرگانی بین‌المللی بخش‌های مختلف صنایع فولاد وارد شده بود.
هنگامی که قیمت صادرات برای فولاد به تدریج رو به افزایش نهاد، اروپایی‌ها به زودی اقدام به ایجاد یک کارتل بین‌المللی فولاد کردند که در سال ۱۹۳۷ میلادی به عنوان «کارتل بین‌المللی فولاد» (I.S.C) تبلور یافت.
این کوشش برای وابسته نمودن اتحادیه صادرات فولاد آمریکا شروع شد. با وجود این اعضای بعدی، در دسامبر ۱۹۳۷ میلادی چندان توجهی به قراردادهای این کارتل نمی‌کردند و در این مورد اس.ام.بش، رییس اتحادیه صادرکنندگان فولاد آمریکا، در ۱۵ نوامبر به کمیته موقت اقتصادی گزارش داد که اعضای کارتل نمی‌توانستند در مورد بعضی مسائل اساسی به توافق برسند. به عنوان مثال در مورد تعیین مقدار عرضه نهایی اعضا به بازار اختلاف‌نظر وجود داشت.
مذاکرات در این خصوص به درازا کشید و هفته‌های پربها از دست رفت! نمایندگان کارتل‌های فولاد اروپا ناآرام شدند. بالاخره در یک جمعه، در فوریه ۱۹۳۸ میلادی کارتل‌های اروپایی تحت رهبری انگلستان اولتیماتومی به هیات‌مدیره اتحادیه صادرات فولاد آمریکا دادند و تهدید کردند چنانچه «تا چهارشنبه همان هفته، یعنی روز ترک نمایندگان از محل کنفرانس درکوئین‌مری انگلستان به توافق نرسند کارتل‌های فولاد اروپا قیمت تولیدات خود را بیش از حد تنزل خواهند داد.» این بدان معنی بود که کارتل‌های اروپا با استفاده از سیستم دامپینگ توان رقابت شرکت‌های آمریکایی را می‌گرفتند و آنها را به ورشکستگی سوق می‌دادند. تهدید بسیار صریح و نتیجه عمل کاملا روشن بود. بنابراین اتحادیه صادرات فولاد آمریکا نرمش نشان داد. هرچند برای تولیدات سنگین قراردادی امضا نگردید، ولی حداقل در سایر موارد به توافق‌های مورد نیاز دست یافتند. قدم بعدی عبارت بود از رفع مشکلات مربوط به کنترل و از بین بردن تولیدکنندگان آمریکایی غیرعضو، زیرا اکنون اعضای آمریکایی کارتل برای مجموع صادرات فولاد آمریکای شمالی مسوول بودند. مقدار صادرات تولیدکنندگان آمریکایی غیرعضو جزئی از سهمیه تعیین‌شده برای اعضای کارتل به حساب می‌آمد و بنابراین فرمول، اگر کل صادرات ایالات‌متحده آمریکا از حد تعیین شده تجاوز می‌کرد اعضای آمریکایی کارتل می‌بایستی جریمه بپردازند.
در ۲۰ آوریل ۱۹۳۹ کارتل صادرات فولاد آمریکا می‌بایستی مبلغ یک‌میلیون دلار جریمه برای صادرات توسط تولیدکنندگان آمریکایی غیرعضو بپردازد. البته ا عضای آمریکایی کارتل اعتراض نمودند که: به علت ازدیاد مسابقه تسلیحاتی در اروپا، کارتل‌های فولاد اروپایی نتوانستند به موقع از طریق عرضه فولاد به قیمت ارزان، تولیدکنندگان مستقل آمریکایی را که تولیدات خود را به اروپا صادر می‌کردند به ورشکستگی بکشانند و در نتیجه پرداخت یک‌میلیون دلار جریمه غیرعادلانه است.
ارسال نظر