تاریخ ژاپن -اندیشه‌های اقتصادی در ژاپن دوره فئودالیسم - ۵

همکاری فئودال‌ها با دولت ژاپن

از طرفی، حکومت‌های فئودال محلی قادر به ضرب سکه نبودند، لذا هزینه‌های مربوط به رفت‌وآمدهای متناوب به پایتخت و اقامت در آنجا و کمک‌های اجباری مالی و عمرانی، بزرگ‌ترین مشکل مالی دایمیوها را تشکیل می‌داد.

از طرفی، حکومت‌های فئودال محلی قادر به ضرب سکه نبودند، لذا هزینه‌های مربوط به رفت‌وآمدهای متناوب به پایتخت و اقامت در آنجا و کمک‌های اجباری مالی و عمرانی، بزرگ‌ترین مشکل مالی دایمیوها را تشکیل می‌داد. به همین علت، حکومت‌های محلی، سیاست «تولید کالا در محل» را به شدت مورد تشویق قرار می‌دادند تا هم از واردات انواع فرآورده‌هایی از دیگر مناطق کشور (تیول‌های دیگر) که متضمن خروج انواع مسکوکات طلا و نقره از محدوده حکمرانی آنان بود، خودداری به عمل آورند و هم از طریق صادرات محصولات مازاد محلی به تیول‌های دیگر، انواع مسکوکات را به چنگ آورند. این احتیاجات مبرم، حکومت‌های محلی را بر آن داشت که حتی بیش از حکومت مرکزی در اندیشه افزایش تولیدات مازاد باشند و فعالیت‌های تولیدی را متناسب با شرایط جغرافیایی، اجتماعی و اقتصادی منطقه (تیول) هماهنگ نمایند.

با توسعه تدریجی پویش «تولید کالا در محل» در غالب نقاط ژاپن، تمایل حکمرانان محلی به شرکت در امر توزیع نیز، به نیت انحصار سودهای حاصله از پویش خرید و فروش، افزایش یافت. همزمان با آن، انواع خراج یا مالیات بر تولیدات اضافی دهقانان، به منظور بهبود اوضاع مالی حکومت مرکزی و فئودال‌های محلی وضع گردید که خود شاهد رواج اقتصاد پولی در سیستم فئودالی توکوگاوا می‌باشد. همچنین شرکت تجار در امر «توزیع فرآورده‌های محلی» موجب ایجاد رابطه‌ای نزدیک بین سیاست‌های مربوط به «تشویق تولیدات محلی»- که مروجان آن دستگاه حکومت محلی و مرکزی بودند- و «سرمایه‌های تجاری» گردید که همچنان به‌عنوان یکی از ویژگی‌های مشخص سیستم اقتصادی امروز ژاپن محسوب می‌شود.

۱ - ۳ - اقدامات و سیاست‌های مربوط به تشویق و ترویج تولیدات محلی

اعمال سیاست تشویق تولیدات داخلی، تنها به منظور افزایش بیش از پیش تولیدات فرآورده‌های محلی (کوکوسان) انجام می‌گرفت. لذا به منظور دستیابی به این هدف، اغلب دایمیوهای سراسر ژاپن، مبادرت به تاسیس و برقراری انواع تشکیلات، تاسیسات و تامین منابع مالی نموده بودند، زیرا بدون برقراری آنان، امکان افزایش تولیدات داخلی از طرف دهقانان، چه به طریق تشویقی و چه به روش اجباری نبود. اینک به طور اختصار به اهم اقدامات مزبور اشاره می‌شود.

الف- تشویق به تولید پویا

بدین‌منظور به راهنمایی‌های تکنولوژیک، توجه خاص مبذول گردید. همان‌طور که قبلا بیان شد، دولت مرکزی باکوفو ابتدا به عنوان سرمشق، از طریق واردات نشای نیشکر و پرورش آن اقدام به تولید نیشکر نمود. این روش بلافاصله از طرف حکومت‌های محلی مورد بهره‌برداری قرار گرفت. آن گاه در بعضی از تیول‌ها، کتاب‌های مربوط به نحوه پرورش نیشکر، توزیع گردید. از سوی دیگر به منظور تشویق و ترغیب بیش از پیش دهقانان به تولید نیشکر، انواع امکانات تولیدی، از قبیل نشا، تسهیلات مالی و حتی مواد غذایی در اختیار آنان قرار گرفت. به عنوان مثال، در تیول «آی‌زو» (Aidzu) دولت مرکزی نشای نیشکر و بذر Ginseng و حکومت محلی (دایمیو)، نهال توت را به طور مجانی در اختیار دهقانان تولیدکننده قرار دادند. در مورد کمک‌های مالی نیز، به موارد بسیاری می‌توان اشاره کرد که دولت مرکزی و فئودال‌های محلی در جهت افزایش تولیدات محلی (کوکوسان)، امکانات مالی نظیر وام‌های بدون بهره یا با بهره کم را جهت خرید مواد خام یا ابزار تولید در اختیار دهقانان گذارده‌اند. در جهت تامین مواد غذایی موردنیاز تولیدکنندگان نیز می‌توان برای مثال به تیول «هاگی» (Hagi) اشاره نمود که به سازندگان کاغذ در منطقه «یاماشیرو» (Yamashiro) برنج تحویل می‌داد تا صرف خوراک خود نمایند. این شیوه، به خصوص در مناطقی که مناسب تولید برنج نبوده، ولی از نظر سیاسی- اقتصادی تولید آن واجب بود، اعمال می‌شد. از نظر بهره مالکانه هم شواهد زیادی در دست است که دهقانان تولیدکننده بعضی از محصولات، از پرداخت آن معاف بودند. ناگفته نماند که انواع روش‌های مربوط به پاداش، برای بهترین دهقانان با مازاد تولید فراوان نیز مرسوم بود که سالانه برگزار می‌گردید.

برای افزایش تولید (در محل) علاوه بر روش‌های تشویقی، شیوه‌های اجباری نیز اعمال می‌شد. یکی از نمونه‌های آشکار این روش، در تیول «فوکو-اوکا» (Fukuoka) (استان فعلی فوکو- اوکا در جزیره جنوبی کیوشو) مشاهده گردیده است. بدین معنی که حکومت محلی به دهقانان دستور می‌داد که نسبت به کشت درخت توت اقدام نمایند و در مقابل وعده می‌داد که آنها را از بیگاری‌های فئودالی معاف نماید و چنانچه دهقانان موفق به پرورش میزان مورد نظر کشت نمی‌شدند، اعمال بیگاری‌های فئودالی دوباره مرسوم می‌گردید؛ البته موارد دیگری هم مشاهده شده است که ترویج فعالیت‌های تولید به شیوه اجباری، همراه با هیچ گونه پاداشی نبوده است؛ برای نمونه می‌توان از تولید اجباری درخت جلا در تیول «آی‌زو» (Aidzu)، چای و توت در تیول «کوچی» (Kochi)، نیشکر در تیول «کاگوشیما» (Kagoshima) نام برد. در تیول «کاگوشیما، از طرف حکومت محلی به دهقانان جزیره اوشیما (O-shima) که در سواحل این منطقه قرار دارد و مرکز کشت نیشکر آن دوران محسوب می‌گردید، دستور داده شد که نسبت به پرورش نیشکر در زمین‌هایی که تخصیص یافته است، اقدام نمایند؛ ولی به طور یکجا مورد استفاده حکومت‌های فئودالی محلی قرار می‌گرفت تا رژیم فئودال قادر به تامین اهداف اقتصادی- اجتماعی خویش گردد.