از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران

اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران به مناسبت صدو بیست و هشتمین سالگرد تاسیس این اتاق ویژه‌نامه‌ای را با عنوان «از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» منتشر کرده است. «پیشینه بخش خصوصی؛ تجربه‌ای گرانبها» عنوان اولین مطلب این ویژه‌نامه است که به قلم محمد نهاوندیان رییس اتاق ایران نگاشته شده است. به گفته نهاوندیان مطالعه تاریخ در بازشناسی رویدادها و تحولات و تاثیر آن در رویدادهای حال و آتی امری ضروری است. با توجه به این اهمیت است که نهاوندیان نقد و ارزیابی تجربه ۱۲۸ ساله اتاق‌های بازرگانی به شکل مستمر و مداوم را از امور مهم و اساسی ارزیابی می‌کند. او در یادداشت خود با مرور تاریخی اتاق‌های بازرگانی می‌نویسد: «هر زمان که بخش خصوصی کشور شکوفا شده و مشارکت بیشتری در اقتصاد کشور داشته، وضع اقتصاد بهتر شده است. برعکس زمانی که نظام سیاسی از نقش نظارتی خارج شده و نقش تصدی‌گری‌اش پررنگ شده، بخش خصوصی به حاشیه رانده شده و در عین حال دستاوردهای مناسبی نیز برای اقتصاد ملی به همراه نداشته است.»

یادداشت‌هایی از علاء میرمحمد صادقی مشاور عالی هیات‌رییسه اتاق ایران، غلامحسین شافعی نایب‌رییس اتاق ایران، محسن جلالپور نایب‌رییس اتاق ایران، پدرام سلطانی نایب‌رییس اتاق ایران، محمود اسلامیان خزانه‌دار اتاق ایران، عبدالرحمن سلیمانی مقدم عضو هیات رییسه اتاق ایران و سردبیر این مجله بخش دیگری از یادداشت‌های این ویژه‌نامه را تشکیل می‌دهد.

در پرونده «از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» به تاریخچه اتاق ایران با مقالاتی نظیر: «سازوکار تشکل‌ها در عصر مشروطیت»، «مجلس وکلای تجار ایران مقدمه‌ای بر مجلس مشروطیت»، «مروری بر قانون اتاق تجارت»، «تاسیس اتاق تجارت تهران در دوره پهلوی، اتاق پایتخت»، «تجار؛ سیاستگذاران اقتصادی مجلس»، «اقتصاد ایران از شهریور ۱۳۲۰ تا شهریور ۱۳۴۱» و «رساله‌ای در دفاع از اقتصاد ملی در دوره قاجار، ارشادالعباد الی عماره البلاد» پرداخته شده است.

عباس آخوندی، مشاور اتاق ایران نیز یادداشتی درباره بازاندیشی حقوق مالکیت در این ویژه‌نامه دارد و علینقلی خاموشی هم درباره مصادره‌ها مصاحبه کرده است. او در این مصاحبه می‌گوید که امام (ره) مخالف مصادره‌ها بوده است. اسدالله عسگر اولادی از دیگر افرادی است که با این ویژه‌نامه گفت‌وگو و در آن از حاکمیت بخش خصوصی دفاع کرده است.

روایت علاء میرمحمد صادقی از قانون حفاظت توسعه صنایع، ملاحظاتی درباره فعالان اقتصادی ایران به ویژه در دوره قاجار با تاکید بر تاجرانی نظیر امین‌الضرب و معین‌التجار بوشهری، مروری بر اعتراض تجار و اصناف به رشد واردات کالاهای خارجی در دوره رضا شاه و ارتباط آن با کشف حجاب از دیگر مطالب ویژه‌نامه «از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» هستند. در این بخش مصاحبه‌ای با مژده مهدوی، نوه پسری حاج محمدحسین امین‌الضرب انجام شده است. منصوره اتحادیه و سهیلا ترابی از پژوهشگران برجسته تاریخ ایران نیز گفت‌وگوهایی در خصوص مستندسازی پیشینه اتاق ایران و هویت یابی بخش خصوصی با این ویژه‌نامه دارند.

محمود لاجوردی از جمله کسانی است که در دهه ۳۰ توانست با راه اندازی گروه صنعتی بهشهر برای ۳۵ هزار نفر به شکل مستقیم و برای ۱۵۰ هزار نفر به صورت غیرمستقیم اشتغال آفرینی کند. از این رو ویژه‌نامه «از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» گفت و گویی را با محمد مروج، مدیر کارخانه‌های مینو و گروه صنعتی بهشهر ترتیب داده است.

اولین نمایشگاه‌های ایران چه زمانی تاسیس شدند و چه کالاهایی در آن به معرض بازدید گذاشته می‌شد؟ پاسخ به این پرسش‌ها را می‌توانید در مقاله‌ای که با عنوان «نمایش کالاهای ایرانی از میدان رزم نظامی تا رزم اقتصادی» نگاشته شده است، در نیمه‌های پایانی این ویژه‌نامه بیابید.

حضور اتاق بازرگانی در مقوله مسوولیت اجتماعی و کارهای خیریه اعم از ساخت مسجد در هامبورگ یا ساخت مدرسه در دزفول، مروری بر شکل‌گیری و فعالیت مرکز مطالعات مدیریت ایران و تاسیس موسسه اعتباری دانشگاه از دیگر بخش‌های «از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» است. فرشاد مومنی در این بخش یادداشتی با عنوان اخلاق و اقتصاد دارد. «تشکل‌گرایی و عملکرد نظام اقتصادی» نیز عنوان یادداشتی ازدکتر موسی غنی‌نژاد است که در آن به مباحثی نظیر جایگاه اتاق‌های بازرگانی در اقتصاد ملی پرداخته است.

در صفحات پایانی این ویژه‌نامه موضوعاتی نظیر «استراتژی‌های ۱۲ گانه نقشه راه توسعه اتاق ایران»، «قانون بهبود مستمر محیط کسب‌وکار، قانونی برای شفافیت و عدالت»، نگاهی به کارکردهای شوراهای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی، محک سیاست‌های دولت در اقتصاد و سایر مباحث روز اقتصاد ایران مورد توجه قرار گرفته است.

به این ترتیب، خوانندگان با مطالعه « از مجلس وکلای تجار تا اتاق ایران» ضمن آشنایی با تاریخ اتاق‌های بازرگانی و تاجران موفق گذشته و مرور جدیدترین اندیشه‌های اقتصاددانان مطرح ایرانی با مسائل مبتلابه امروز اقتصاد ایران نیز آشنا خواهند شد.

علاقه‌مندان برای تهیه این ویژه‌نامه می‌توانند به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن و کشاورزی مراجعه کنند.