شاه در خرید اتوبوس هم دخالت می‌کرد

در جلسه ۱۱بهمن ۴۳، هویدا نخست‌وزیر - وزرای کار - اقتصاد - کشاورزی - آبادانی و مسکن - جواد منصور وزیر مشاور - مدیرعامل سازمان برنامه - معاون نخست‌وزیر - رییس بانک مرکزی - معاون وزارت و دارایی و رییس دفتر بودجه افتخار حضور داشتند از نکات جذاب این است که شاه مملکت حتی در خرید ۲۰۰دستگاه اتوبوس شرکت واحد هم دخالت کرد.

شهرداری تهران

شاه گفت: همانطور که در جلسه قبل اتخاذ تصمیم گردید مطالبات معوقه شهرداری را ولو با کسب مجوز از طریق سازش تصفیه نمایید، ولی شاید تنها راه اصلاح اساسی شهرداری تهران آن باشد که این دستگاه منحل و دستگاه جدیدی جانشین آن گردد. کارها را نمی‌توان وصله و پینه نمود. چند نفر را مامور نمایید موضوع را به دقت بررسی نمایند.وزیر مشاور به عرض رساندند چندی قبل در کمیسیونی با شرکت وزرای آب و برق و آبادانی و مسکن و مدیرعامل سازمان برنامه موضوع آسفالت شهر تهران بررسی شد. شهرداری قادر به انجام آن نیست. لذا اینطور تصمیم گرفته شد که وزارت آبادانی و مسکن آسفالت خیابان‌های اصلی را با رعایت مقررات قانون برنامه سوم انجام دهد و هزینه آن طبق قرارداد بین شهرداری تهران و سازمان برنامه تقسیم گردد.شاه گفت: موضوع را دنبال و اگر لازم باشد به همین ترتیب عمل نمایید.

ایجاد کار و تفریحات سالم

شاه گفت: با اجرای برنامه رونق اقتصادی موضوع بیکاری تا حدودی مرتفع شده، ولی هنوز سطح اشتغال به درجه مطلوب نرسیده است، لذا دولت باید به دو موضوع توجه مخصوص معطوف دارد. اول مبارزه علیه بیکاری و ایجاد کار. دوم ایجاد سرگرمی و تفریحات سالم برای مردم خاصه طبقه جوان. ملت ایران بی‌استعداد نیست و می‌توان از این استعدادها در راه‌های مثبت استفاده نمود. ضمنا کمیسیونی هم مامور رسیدگی به وضع تربیت بدنی بوده است، تحقیق کنید کار به کجا رسیده و نتیجه را گزارش نمایید.

گزارش بودجه سال ۱۳۴۴

نخست‌وزیر به عرض رساندند در این جلسه گزارش مربوط به درآمدهای عمومی کل کشور در سال آینده و وضع تقریبی هزینه‌ها به شرف عرض می‌رسد علت تاخیر در تهیه گزارش نهایی هزینه‌های سنگین حجم کار بوده است.

رییس دفتر بودجه ضمن تشریح جزئیات بودجه به عرض رساندند طبق برآورد نسبتا دقیقی که به عمل آمده مجموع درآمدهای عمومی در سال آینده از محل مالیات‌های مستقیم و غیرمستقیم درآمد حاصله از انحصارات و اعمال تصدی و خدمات دولت و وصولی‌ها از محل کمک‌های بلاعوض و وام‌ها و غیره جمعا ۸/۴۷میلیارد ریال می‌باشد و طبق پیش‌بینی هزینه‌ها تقریبا به ۱/۶۶میلیارد ریال بالغ می‌گردد و در نتیجه ۳/۱۸میلیارد ریال کسر درآمد پیش‌بینی می‌شود که البته از این مبلغ در حدود ۸میلیارد ریال رقم انتقالی از بودجه عمرانی به بودجه عادی منظور گردیده است. نخست‌وزیر به عرض رساندند انحصار دخانیات و موسسات مشابه تابع وزارت دارایی مانند قند و شکر، چای و غله و نان به طور غیرتجاری اداره می‌شوند، اکنون درنظر است از سال آینده این موسسات به طور بازرگانی اداره شوند و لذا کلیه هزینه‌های جاری این دستگاه‌ها از بودجه حذف گردیده است. نسبت به وصول مالیات‌ها درنظر است برای هر یک از مودیان خلاصه پرونده مالیاتی تشکیل و ضمنا به آنها اختیار داده شود طبق اظهارنامه مالیات مربوطه را علی‌الحساب تادیه نمایند. اگر نکات مندرج در اظهارنامه با خلاصه پرونده‌ها تباین زیاد داشته باشد به وضع مودی رسیدگی خواهد شد. در مورد شرکت‌ها نیز بیلان آنها به شرط آنکه مورد تایید حسابرسان قسم خورده قرار گرفته باشد پذیرفته می‌شود ولی در مقابل با خدعه و تقلب به شدت مبارزه خواهد شد. معاون وزارت دارایی به عرض رساندند تاکنون بعضی افراد شرکت‌هایی ایجاد و از معافیت پنج‌ساله مالیاتی برخوردار گردیده و سپس در راس مدت مزبور شرکت را منحل و دارایی آن را بین خود و اعضای خانواده تقسیم و به این ترتیب از تادیه مالیات فرار کرده‌اند و مقرراتی هم برای جلوگیری از این قبیل عملیات وجود ندارد، ولی با وزارت دادگستری مذاکراتی صورت گرفته تا شاید بتوان راه حلی برای مبارزه با این قبیل تقلبات پیدا و مانند بعضی کشورهای اروپایی مالیات مربوطه را از دارایی‌های دیگر مودی تامین نمود. شاه گفت: به وزیر دادگستری ابلاغ نمایید موضوع را بررسی نماید. ضمنا در قانون مالیات بر درآمد جدید هم پیش‌بینی‌های لازم را بنمایید. مدیرعامل سازمان برنامه به عرض رساندند مقاطعه‌کاران در حال حاضر مالیات مربوطه را جز بهای تمام شده منظور و از دولت وصول می‌نمایند در حالی‌که باید مالیات حقه از درآمد خالص آنها وصول شود. معاون وزارت دارایی به عرض رساندند پیش‌بینی‌های لازم در لایحه جدید مالیات‌ها شده و در آینده مالیات مقطوع از هر رقم و مالیات از مجموع درآمد هر دو وصول می‌شود. شاه گفت: باید از سود ویژه مقاطعه‌کاران مالیات حقه دولت وصول شود. نخست‌وزیر به عرض رساندند سود دولت از سرمایه‌گذاری‌های سنگینی که در شرکت‌ها و بانک‌ها و سایر موسسات مختلف نموده بسیار ناچیز است و لذا در نظر گرفته شده یک واحد حسابرسی در وزارت دارایی ایجاد و مقررات مخصوصی برای مصارف مختلف و سود خالص این قبیل موسسات تعیین نماییم. شاه گفت: این موضوع صحیح است به همین ترتیب عمل نمائید. باید به حساب این شرکت‌ها دقیقا رسیدگی و سود معقول وصول شود.

نخست‌وزیر به عرض رساندند از اشخاصی‌که در سال جاری قند و شکر وارد و منافع زیاد برده‌اند، مالیات واقعی وصول خواهد شد.

شاه گفت: به طوری‌که در روز ششم بهمن نیز اعلام نمودم بهای فرآورده‌های مصرفی مورد نیاز عموم مانند برنج - قند - برق و غیره باید تقلیل داده شود. طبق گزارشات وزارت اقتصاد اگر بتوانیم قسمت عمده‌ای از قطعات کارخانجات قند را در داخل تولید کنیم با توجه به اصلاح کشت چغندر و صرفه‌جویی نسبت به سایر اقلام هزینه باید بتوانیم قند و شکر را به بهای نازل‌تری در دسترس مصرف‌کننده قرار دهیم. اکنون هم مطالعه کنید آیا می‌توانیم در سال آینده، قیمت قند و شکر را یکی دو ریال تقلیل دهیم.

مدیرعامل سازمان برنامه به عرض رساندند برای جبران کسری درآمد باید هم صرفه‌جویی و هم در اقلام هزینه تجدیدنظر نمود.

وزیر اقتصاد به عرض رساندند یکی از راه‌های اساسی صرفه‌جویی تقلیل تعداد کارمندان دولت است. مدیرعامل سازمان برنامه به عرض رساندند موضوع کارمندان زائد دولت مستقیما مربوط به قانون استخدام نمی‌باشد و ممکن است جداگانه بررسی و اجرایی گردد. شاه گفت: این موضوع را وزیر اقتصاد - وزیر مشاور و سرپرست شورای‌عالی اداری و مدیرعامل سازمان برنامه و هر شخص دیگری که لازم باشد به دقت رسیدگی و نتیجه را در جلسه هیات دولت مطرح نمایند. رییس دفتر بودجه به عرض رساندند وزارت امور خارجه پنجاه درصد بیشتر از سال گذشته تقاضای اعتبار نموده است.

شاه گفت: با وزیر امور خارجه مذاکره و اقلام هزینه را از نو بررسی کنید. هزینه‌هایی که ضروری است باید تامین نمود و در کشورهایی‌که پیش‌بینی می‌شود در روابط ما با آنها تغییری داده نخواهد شد، باید محلی برای سفارت ایران خریداری شود. در چند کشور از جمله انگلستان، فرانسه، آلمان، ایتالیا، ممالک متحده آمریکا و بالاخره دول همجوار باید دارای تشکیلات صحیح سفارتی امروزی باشیم، ولی در سایر ممالک احتیاج به تشکیلات وسیع و تعداد زیادی کارمند نیست.

وزیر کار به عرض رساندند وضع سفارت ایران در وین از لحاظ منزل خوب نیست و در طبقه فوقانی عمارتی قرار دارد که سایر طبقات آن در اجاره دیگران می‌باشد و همین موضوع مشکلاتی ایجاد کرده که با شئون سفارت ایران تناسب ندارد. شاه فرمودند درباره این موضوع به دولت گزارش دهید. نخست‌وزیر به عرض رساندند علاوه بر وزارت امور خارجه بعضی موسسات دولتی دیگر هم نمایندگانی در خارج دارند و از لحاظ صرفه‌جویی ممکن است همه اینها در یکجا متمرکز و در همانجا دفتر کار خود را مستقر نمایند. شاه گفت: این موضوع صحیح است. تمرکز آنها در یک محل دارای مزایای زیادی است. وزارت خارجه و وزارتین آموزش و پرورش و اطلاعات و سایر موسسات مربوطه جوانب امر را بررسی و نتیجه را گزارش نمایند. وزیر اقتصاد به عرض رساندند در آتیه سیاست ما در آفریقا توسعه زیادی خواهد یافت.

شاه گفت: این مطلب صحیح است و از حالا باید پیش‌بینی‌های لازم به عمل آید. ممالک آفریقایی تمایل خاصی نسبت به ما دارند، زیرا نه اروپایی هستیم و نه سابقه برده‌فروشی داریم و نه دارای هدف‌های سیاسی و توسعه‌طلبی در قاره آفریقا می‌باشیم و لذا باید از این موقعیت حداکثر استفاده را نمود. مدیرعامل سازمان برنامه به عرض رساندند ارتش، ژاندارمری و شهربانی تقاضای تامین اعتبار جهت پرداخت اضافه حقوق‌های سال ۴۴ نموده‌اند.رییس دفتر بودجه به عرض رساندند وزارت کشور برای کار نظام وظیفه مبلغ ۴۵۰میلیون ریال اضافه اعتبار تقاضا نموده و برای ارتش مشکل است افسرانی را که در اداره نظام وظیفه مشغول بوده‌اند فورا در دستگاه‌های ارتشی جذب نماید و اگر اجازه فرمایند در سال ۴۴ هم مانند سال ۴۳ عمل شود. شاه گفت: اشکالی ندارد.نخست‌وزیر به عرض رساندند تا هفته آینده جزئیات هزینه‌ها روشن شده و نتیجه به عرض خواهد رسید. شاه گفت: سعی کنید علاوه بر موضوع بودجه مساله قانون مالیات بر درآمد و نحوه تخصیص ۱۸۵میلیون دلار وصولی از محل پذیره نفت را هم در یکی دو جلسه آینده روشن نمایید و اگر لازم باشد جلسات فوق‌العاده تشکیل شود.

خرید اتوبوس

نخست‌وزیر به عرض رساندند کمیسیونی مرکب از وزیر اقتصاد، معاون وزارت دارایی و رییس شرکت واحد اتوبوسرانی تهران موضوع خرید اتوبوس را برای شرکت واحد بررسی نموده و به این نتیجه رسیده‌اند که با خرید دویست‌دستگاه اتوبوس دو طبقه احتیاجات شهر تهران از لحاظ رفت و آمد تا حدودی مرتفع خواهد شد. این اتوبوس‌ها محکم، کم‌مصرف و از هر لحاظ مقرون به صرفه می‌باشند و در مورد قیمت هم از وزارت بازرگانی انگلستان استفسار شده بهایی را که شرکت فروشنده اعلام داشته منصفانه دانسته‌اند. شاه گفت: اگر بررسی‌های لازم انجام شده به همین ترتیب عمل کنید، ولی اصولا باید فکر اساسی برای شرکت واحد نمود. بهای بلیت شرکت واحد به حدی کم است که جبران هزینه‌های شرکت را نمی‌نماید چه رسد به بازپرداخت قروض، شاید بتوان با اتخاذ راه‌های دیگر به خصوص در جهت صرفه‌جویی منافع بیشتری برای شرکت تامین نمود. جلسه مدت سه ساعت و نیم ادامه داشت و ساعت هشت‌‌و‌نیم بعد از ظهر پایان یافت.