ایران و تاریخ در پویش تاریخ

ایران از دوران قاجار به دلایل گوناگون و بیشتر به دلیل تمایل اروپایی‌ها در چرخه تجارت جهانی قرار گرفت و کشورهای انگلیس و روسیه و پس از آن آلمان و فرانسه به شرکای سیاسی و تجاری ایران تبدیل شدند. اهمیت استراتژیکی ایران به لحاظ جغرافیایی موجب رقابت شدیدی میان این کشورها برای حضور بیشتر در ایران شده بود. مناسبات دو کشور به ویژه از دوره سلطنت ناصرالدین‌شاه رونق بیشتری گرفت.

کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سیدحسین موسویان که در سال ۱۳۸۴ توسط مرکز تحقیقات استراتژیک منتشر شده است، مناسبات این دو کشور را به صورت تفکیک تاریخی تشریح کرده است. کتاب یادشده دارای ۹ فصل با عناوین «مبانی نظری سیاست خارجی آلمان و ایران»، «تاریخچه روابط ایران و آلمان قبل و بعد از انقلاب اسلامی»، «توسعه روابط دو جانبه»، «محدودیت‌های سیاسی خارجی آلمان و ایران، نقش بازیگران خارجی»، «موضوعات مورد اختلاف طرفین»، «تروریسم و مسائل امنیتی»، «بحران میکونوس»، «اتحادیه اروپا، آلمان و ایالات‌متحده آمریکا» و «تصمیم‌گیری در سیاست خارجی و مدیریت روابط دوجانبه» و ۲ ضمیمه است.

نویسنده کتاب در مقدمه می‌نویسد: «با روی کار آمدن دولت آقای هاشمی رفسنجانی و پذیرفته شدن آتش‌بس بین تهران و بغداد در سال ۱۳۶۸، دوره‌ای در تاریخ ایران آغاز شد... در سال ۱۳۶۹ آلمان شرقی و غربی بار دیگر متحد شدند... در این زمان دو کشور قادر بودند نوع جدیدی از رابطه را بنیان نهند... اکبر هاشمی رفسنجانی نیز در پیشگفتار این کتاب نوشته است: «تحقیق حاضر، دیپلماسی دو کشور در این دوران را به طور خاص و به طرز شایسته‌ای مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.»