تحولات در صنعت فولاد روسیه
ساخت ظرفیت‌های جدید کوره‌های قوسی در روسیه سریع‌تر از عرضه مواد اولیه آن گام برمی‌دارد و این موضوع، مشکل دسترسی به قراضه را در آینده برای این کشور پیچیده‌تر می‌کند. به طور کلی صنعت فولاد روسیه در حال توسعه است که بخشی از آن از طریق مدرنیزاسیون واحدهای قدیمی صورت می‌پذیرد. از ۸/۱۸میلیون تن در سال افزایش ظرفیت کوره‌های قوسی که قرار است بین سال‌ها ۲۰۰۶ و ۲۰۱۰ اجرا و نصب شود حدود ۶میلیون تن جایگزین کوره‌های قدیمی روباز (open_hearth) خواهد شد.
مشکلات قراضه
در حال حاضر احداث یک کوره قوسی و در کنار آن یک کوره بلند، بسیار رایج و جذاب شده و در نتیجه حتی قبل از اینکه ظرفیت‌های جدید مورد بهره‌برداری قرار گیرند کوره‌های قوسی روسیه را با کمبود قراضه مواجه ساخته است. کارشناسان می‌گویند مصرف قراضه افزایش یافته، از میزان جمع‌آوری آن کاسته شده و قیمت‌های آن نیز به سطح بین‌المللی رسیده است.
شرکت فولادسازی Metalloinvest برای تامین قراضه برای کارخانه فولاد اورال خود، یک شرکت تامین کننده قراضه را خریده است که سالانه ۴۰۰هزار تن قراضه به‌این شرکت فولادسازی می‌فروشد. دومین کارخانه فولادسازی شرکت متالوانیوست کارخانه پیشرفته OEMK است که قراضه مصرف نمی‌کند. این کارخانه در سال ۲۰۰۶ حدود ۶۵/۲میلیون تن فولاد توسط کوره‌های قوسی خود تولید کرده است که مستقیما توسط واحد DRI و معادن سنگ آهن اختصاصی آن تغذیه می‌شود. تولیدات این کارخانه میلگرد (bar) مهندسی است.
قرار است این کارخانه امسال تولیدش را به ۱۰هزار تن برساند. اگرچه‌این کارخانه اعلام کرده است که یک‌میلیارد دلار در این سایت سرمایه‌گذاری خواهد کرد اما هدفش بیشتر بازسازی و مدرنیزاسیون کارخانه است تا توسعه ظرفیت‌هایش.
کارخانه Severstal ماهانه ۳۰۰ تا ۴۰۰هزار تن قراضه مصرف می‌کند. مجتمع فولادسازی مذکور از کارخانه زیمنس فوست آلپین دو کوره قوسی به ظرفیت ۴/۲میلیون تن در سال ۲۰۰۵ خریداری و نصب کرده است که در سال ۲۰۰۶ آن را به ظرفیت کامل رسانیده است. این کارخانه کلاف و محصولات طویل تولید می‌کند که کوره‌هایش با مخلوطی از چدن و قراضه تغذیه می‌شود.
سال گذشته مجتمع فولادسازی MMK مجتمع فولادسازی محصولات طویل خود را بازسازی کرد. این کارخانه دارای دو ماشین ریخته‌گری پیوسته بیلت و سه واحد نورد ساخت دانیلی است که توسط دو کوره قوسی جدید ۱۲۰ تن تغذیه می‌شود. این کوره‌های قوسی همچنین یک ماشین ریخته‌گری جدید اسلب با ظرفیت ۲میلیون تن در سال را تغذیه می‌کند. در سال ۲۰۰۶ این کارخانه ۲میلیون تن انواع میلگرد و مفتول توسط کوره‌های قوسی جدید خود تولید و آن را به بازار داخلی فروخته است. فروش محصولات طویل MMK در سال ۲۰۰۶ حدود ۶/۸۴درصد افزایش داشته است.
کارخانه فولادسازی ماکسی Maxi در نظر دارد ظرفیت مینی میل‌های خود را به ۱۰میلیون تن برساند که تاکنون فقط ۲ مینی میل موجود خود را با ظرفیت کل ۲میلیون تن بازسازی کرده است.
عرضه قراضه
روسیه دارای ذخایر عظیم قراضه به میزان یک میلیارد تن است ولی دستیابی در داخل به‌این ذخیره قراضه مشکل است و کوره‌های قوسی به راحتی نمی‌توانند تغذیه شوند.
در سال ۲۰۰۵ حدود ۳۲میلیون تن قراضه آهنی جمع‌آوری شده است که ۱۳میلیون تن آن صادر شده است. تخمین زده می‌شود که در سال ۲۰۰۶ حدود ۲۹میلیون تن قراضه جمع‌آوری شده که به دلیل نیاز بالای داخلی و قیمت‌های مطلوب آن در داخل از میزان صادرات آن کاسته شده و فقط ۹میلیون تن صادرات وجود داشته است.
در حال حاضر کاهش صادرات موجب تثبیت تقاضای داخلی شده است ولی روسیه نیز به زودی همانند اکراین جمع‌آوری قراضه خود را متوقف خواهد کرد.
فقط ۲۰میلیون تن در سال از فولاد تولید شده در روسیه مصرف می‌شود. اگر این کشور نیز مانند اروپا می‌توانست ۷۵درصد از قراضه موجود خود را جمع‌آوری کند تا ۳۰ سال آینده سالانه ۱۵میلیون تن قراضه از حالا جمع‌آوری می‌شد اما هم اکنون در روسیه سالانه ۳۰میلیون تن قراضه جمع‌آوری می‌شود. در واقع روسیه قسمت اعظمی از ذخایر قراضه آتی خود را صادر می‌کند.
با توجه به کاهش ذخایر قراضه و افزایش رقابت بین تجار (جمع‌آوری‌کنندگان) قراضه، بعضی از تجار تجارت قراضه را رها کرده و در نتیجه جمع‌آوری قراضه سخت تر می‌شود. روسیه در حال حاضر از قزاقستان قراضه وارد می‌کند که با توجه به شرایط کنونی واردات آن بیشتر نیز خواهد شد. کمبود این کالا در بازار، روی قیمت‌های آن اثر گذاشته است. در سال ۲۰۰۶ قیمت هر تن قراضه در داخل روسیه ۲۲۰ دلار بود ولی در حال حاضر قیمت هر تن آن ۲۶۰دلار است که سالانه ۳۰ تا ۴۰دلار نیز بدان اضافه خواهد شد. فولادسازان روسیه مزیت‌های قیمت پایین قراضه داخلی را که در گذشته یکصد دلار در هر تن پایین تر از قیمت‌های بین‌المللی بوده، از دست می‌دهند و در حال حاضر همان قیمت‌های بین‌المللی را برای آن می‌پردازند.
شاید فولادسازان روسیه در حال حاضر داشتن یک شرکت قراضه اختصاصی را سودمند می‌دانند اما مدیریت چنین شرکت‌هایی نیز چندان اقتصادی نخواهد بود.
اما جدی‌ترین مساله ساختار صنعت قراضه در روسیه است. از میزان قراضه جمع‌آوری شده کاسته می‌شود چون میزان آن کافی نیست و علاوه بر این تعداد زیادی شرکت غیرقابل اعتماد و غیرحرفه‌ای در این بخش فعال هستند. تعداد دلالان قراضه از سال ۱۹۹۵ تاکنون ۱۰برابر افزایش یافته است و در حال حاضر بین ۳هزار تا ۵هزار شرکت در این زمینه وجود دارد.
عرضه برق
یکی دیگر از مزیت‌های کارخانه قوسی در روسیه دسترسی به برق ارزان است. مثلا کارخانه فولادسازی اورال هر کیلووات ساعت برق را ۲سنت تولید می‌کند. حال آنکه قیمت آن در شبکه سراسری ۳ و ۵/۴سنت در کیلووات ساعت است و این تفاوت قیمت برای بخش خصوصی مشکل‌ساز خواهد بود.
کارخانه OEMK بیشترین مصرف برق را داشته و واحد تولید برق اختصاصی نیز ندارد. اما اکثر مجتمع‌های بزرگ دارای واحدهای برق اختصاصی هستند. کارخانه Severstal نیمی از نیاز خود را به‌این طریق تولید می‌کند.
کارخانه فولادسازی اورال سالانه ۱۸/۱میلیون کیلووات ساعت برق در نیروگاه خود تولید می‌کند. اما از مصرف الکتریسیته برای هر تن فولاد تولید شده توسط کوره‌های قوسی در حد قابل ملاحظه‌ای کاسته می‌شود چون نسبت چدن مذاب مصرفی در ذوب افزایش می‌یابد. در سال ۲۰۰۶ این کارخانه ۴۶۷ کیلووات ساعت برای هر تن فولاد تولیدی برق مصرف کرده است که در سال‌های ۲۰۰۷ و ۲۰۰۸ میزان آن به ترتیب ۳۵۳ و ۲۷۲ کیلووات ساعت در هر تن خواهد شد.
شکی نیست که روسیه به زودی مشکلات عرضه قراضه را حل خواهد کرد. از سال ۱۹۹۷ تاکنون پیشرفت‌های زیادی شده است چون در آن زمان ۳۰درصد ظرفیت فولادسازی‌ها براساس کوره‌های روباز بود.
افزایش تاکید بر روی احداث ظرفیت‌های جدید فولادسازی قوسی مشکل قراضه را به صفر خواهد رساند، چون صنعت فولاد در این کشور به تدریج مدرنیزه می‌شود. ظرفیت کوره‌های قوسی روسیه به میانگین جهانی ۳۰درصدی کل ظرفیت فولادسازی آن می‌رسد. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ جمعا به ظرفیت فولادسازی‌های کوره قوسی روسیه ۷۷/۱۸میلیون تن اضافه شده و ۸۵/۵میلیون تن از ظرفیت‌های کوره بلند آن کم خواهد شد.
منبع: معدن و توسعه
ارسال نظر