مدیرانی که می خواهند برای محصولات یا خدمات خود برچسب زیست محیطی اخذ نمایند، حتماً بخوانند
درباره برچسب گذاری زیست محیطی کالاها چه می دانید؟
افزایش آگاهی بشر در مورد نیاز مبرم به حفاظت از محیط زیست سبب تغییراتی در کلیه سطوح فعالیتهای وی از جمله تولید محصولات، بازاریابی ، مصرف ، بکارگیری و فروش کالا و خدمات در سطوح ملی و بین المللی گردیده است .
طرف های ذینفع که در حفاظت از محیط زیست دخیل می‌باشند شامل مصرف کنندگان ،تولید کنندگان ، تجار ، موسسات علمی و فناوری ، مسئولان ملی ، سازمانهای محلی و بین المللی و گردهمایی های زیست محیطی و بطور کلی جامعه بشری می باشند.
تصمیمات خرید مصرف کنندگان و فروشندگان محصولات بطور چشمگیری نه تنها براساس نکات کلیدی از جمله کیفیت ، قیمت و قابلیت دسترسی محصولات اتخاذ می گردد بلکه این تصمیمات براساس پیامدهای زیست محیطی محصولات از جمله پیامدهایی که یک محصول می تواند از قبل ، بعد و در حین تولید داشته باشد آغاز می شود .
مهمترین پیامدهای زیست محیطی شامل آلودگی آب ، خاک ،هوا ، ایجاد انواع پسماند و بخصوص پسماندهای پرخطر، سرو صدا ، بو ، گرد و غبار ، ارتعاش ، تخلیه انرژی گرمایی ، مصرف انرژی استفاده از آب ، زمین ، سوخت ، چوب و دیگر منابع طبیعی و اثر برروی بخشهای خاصی از اکوسیستم و محیط زیست می باشد . علاوه بر این ، پیامدهای زیست محیطی تنها شامل بکارگیری طبیعی محصولات نیست بلکه این اثرات شامل موارد استفاده غیر طبیعی و حتی اضطراری یا اتفاقی نیز می باشد . اساس مطالعات و بررسی ها در این زمینه از طریق : ارزیابی چرخه حیات صورت می گیرد که بطور کلی عبارت است از : بررسی و ارزیابی جنبه ها و پیامدهای زیست محیطی یک مقوله (محصول ،خدمات ، ...) از هنگام تهیه مواد اولیه و مقدمات تولید تا هنگامی که مورد استفاده قرار گرفته و دور ریخته و یا رها می گردد. گاهی اوقات جمله بررسی از گهواره تا گور برای آن بکار می رود.
علاوه بر موارد ذکر شده در فوق پیامدهای زیست محیطی که ممکن است در هر مرحله از چرخه حیات محصولات از جمله مراحل مقدماتی و آماده سازی ، تولید ، توزیع ، بهره برداری و فروش آن رخ دهد نیز باید به هنگام ارزیابی در نظر گرفته شود .
این گونه ارزیابی به " تجزیه و تحلیل چرخه حیات محصولات از نقطه نظر زیست محیطی " اطلاق می گردد که ابزار مفیدی جهت اندازه گیری درجه صحت و سلامت زیست محیطی یک محصول ، مقایسه محصولات مختلف باهم ، بهبود کیفیت محصول و تایید ادعاهای سلامت زیست محیطی محصول میباشد
ابزار تجزیه و تحلیل سلامت زیست محیطی محصولات و خدمات سبب تسهیل جایگذاری آنها در بازارهای داخلی یا خارجی می شود با توجه به اینکه آگاهی مصرف کنندگان و خرده فروشان از پیامدهای زیست محیطی محصول افزایش یافته و نیز اندازه گیری دقیق و صریحی توسط مسئول امر در سطوح محلی ، ملی و بین المللی در دامنه حفاظت از محیط زیست انجام می گیرد.
محصولاتی که بتوانند این ادعا را داشته باشند که از نظر زیست محیطی در تمامی مراحل چرخه حیاتشان کاملاً سالمند و نیازمندیهای اجباری و اختیاری زیست محیطی را بر طرف می نمایند محصولات موفق محسوب می گردند .
پیامهای زیست محیطی به سیاستها ، اهداف و مهارتهای شرکتهای تولید کننده محصول بعنوان بخشی از سیستمهای مدیریت محیط زیست که در آن اعمال می گردد اشاره دارد و نیز مصرف کنندگان و خرده فروشان در اتخاذ تصمیمات خرید نسبت به ا ین موضوع توجه رو به ا فزایشی دارند بعلاوه ، شرکتها تشویق و حتی ناگزیر گردیده اند که سیستم های مدیریت زیست محیطی خود را با نمایندگی ها ، خرده فروشان و مسئولانی در سطح محلی ، ملی و بین المللی و دیگر موضوعات زیست محیطی تطبیق دهند .
پیام سلامت زیست محیطی یک محصول میتواند به روش های مختلف از جمله ضمنی و یا بطور صریح به مصرف کننده منتقل گردد . برای مثال ،پیام ضمنی یا تلویحی که مستقیماً توسط محصول به مشتری منتقل میشود این است که این محصول برای استفاده و هدف مورد نظر مناسب است و بدون ضایعات مواد در اندازه ، وزن و ابعادی کاملاً متناسب و بدون بسته بندی اضافه می باشد .
گاهی لازم است این پیامها و ادعاها مبنی بر صحت علامت محصول بطور کاملاً صریح و آشکار از طریق مجلات ، و یا سایر رسانه هاو همچنین گواهی هایی که دقیق ،ساده و متقاعد کننده بوده به صورت برچسب به مصرف کننده منتقل گردد . نیاز به توضیح نیست که این پیامها باید صحیح و مبتنی بر واقعیت باشند در غیر این صورت خود سبب ابطال محصول و ایجاد اثرات متضاد می گردند . تایید این ادعاها توسط یک سازمان شخص ثالث موجب افزایش قابلیت اعتبار آن میگردد.
باید به این نکته نیز توجه شود که تعدد و زیاد بودن این پیامها با توجه به نوع محصولات یا شرکتهای تولیدکننده آنها سبب سردرگمی مصرف کنندگان در بازار ونیز ایجاد حد و مرزهای مصنوعی می شود و یا در برابر محصولات یا شرکتهای معینی سبب تمایز بیموردی می‌گردند .الگوها ، اصول و روشهای مختلفی توسط سازمانهای محلی ، ملی ، منطقه ای و بین المللی جهت نمایش تجزیه و تحلیل چرخه حیات محصولات و دیگر خطوط راهنما در مورد سیستمهای مدیریت زیست محیطی و برچسب های آن ارائه گردیده که در این مقدمه بطور مختصر به آنها اشاره می شود:
همکاری بین المللی
در سطح بین المللی ، سازمان بین المللی استاندارد ISO در سال 1993 کمیته فنی خود را در مورد مدیریت زیست محیطی که دبیرخانه آن در شورای استاندارد کانادا (SCC) قراردارد تشکیل داد .
این کمیته کار خود را د ارتباط نزدیک با کمیته فنی۱۷۶ که در مورد سیستم های مدیریت کیفیت می باشد آغاز کرد .
دامنه فعالیت 207 ISO/TC استاندارد نمودن ابزارها و سیستم های مدیریت زیست محیطی از جمله سیستم مدیریت زیست محیطی (SC1 ) . ممیزی زیست محیطی (2 SC ) برچسب گذاری زیست محیطی (3 SC ) ، ارزیابی عملکرد زیست محیطی (4 SC ) ، ارزیابی چرخه حیات (5 SC ) و تعاریف و واژه ها (6 SC ) می باشد .
امید است کشورهای در حال توسعه نیز از طریق موسسات و سازمانهای استاندارد کشور خود در این پیشرفت ها سهیم گردند و استانداردهای در حال تدوین دیدگاهها و مواضع این کشورها را نیز منعکس سازند .
پیشرفتهای منطقه ای
در سطح منطقه ای پیشرفتهای چندانی در اتحادیه اروپا یعنی همان جایی که در آن در سال 1992 بر چسب زیست محیطی اتحادیه طراحی شد و در این مقاله همراه با دیگر برچسب های دیگر توصیف میشود به وقوع پیوست . علاوه بر آن طرح ممیزی و مدیریت زیست محیطی نیز در 1993 طراحی شد که بطور اختیاری توسط شرکتهای اروپایی در بخش صنعت بکار گرفته شد و در شورای برنامه ریزی (EEC ) در 29 ژوئن 1993 این طرح توصیف گردید و در ژورنال رسمی جوامع اروپایی جلد 36 صفحه 168 به تاریخ 10 جولای 1993 چاپ گردید .
پیشرفتهای محلی سیستم های مدیریت زیست محیطی
دررابطه با سیستم های مدیریت زیست محیطی طی سالهای اخیر ، استانداردهای ملی سربرافراشته اند . پیشگام آنان استاندارد بریتانیا است که توسط موسسه استاندارد بریتانیا تنظیم شده است . که اولین اصلاحیه آن در اوایل ۱۹۹۴ تدوین شد . استاندارد های مشابهی توسط موسسه استاندارد کانادا (CSA) . اداره استاندارد آفریقای جنوبی (SABS) ، موسسه استاندارد فرانسه (AFNOR) و موسسه استاندارد اسپانیا (AENOR ) نیز تنظیم شده است .
الگوهای ملی برچسب زیست محیطی
در سطح ملی پیشرفتهای قابل توجهی در طراحی برچسب های زیست محیطی در کشورهای مختلف از جمله کشورهای درحال توسعه و کشورهای اسکاندیناوی بوجود آمده است .
برای مثال در 1992 ، سنگاپور ، جمهوری کره و هلند و قبل از آنان، هند ،اتریش و استرالیا در 1991 ایالات متحده و زلاند نو در 1990، کشورهای اسکاندیناوی و ژاپن در 1989 ، کانادا در 1988و 11 سال قبل از آن در 1977 اولین طرح بنام فرشته آبی در آلمان طراحی شدند.
متاسفانه تا لحظه چاپ این مطلب اطلاعاتی از الگوی برچسب زیست محیطی ملی کشورمان بدست نیامد و یا احیانا وجود ندارد که در این مجمل مایلیم از مسئولان محترم مربوطه به ویژه ریاست محترم سازمان حفاظت محیط زیست تقاضا نماییم گروه کار ویژه ای در جهت هدایت این موضوع تشکیل گردد.بدیهی است کارشناسان خبره جی آی سی آمادگی دارند نتیجه همه تحقیقات چند ساله خود را در این زمینه در اختیار این سازمان معظم کشور قرار دهند.
انواع برچسب گذاری زیست محیطی
در حال حاضر مطابق طبقه بندی ارائه شده از سوی سازمان بین المللی استاندارد سه نوع الگوی برچسب گذاری زیست محیطی وجود دارد که عبارتند از:
برچسب گذاری نوع یک
برچسب گذاری نوع دو
برچسب گذاری نوع سه
شرح هریک به همراه نمونه های ارائه شده را در ادامه ملاحظه می‌نمایید.
برچسب گذاری زیست محیطی نوع یک
این برچسب گذاری به عنوان ECO-LABELLING شناخته شده و از آنجایی که ترجمه این واژه به بسیاری از زبان ها مشکل است خود دلیل دیگری برای ارائه سیستم طبقه بندی عددی می باشد .
در محتوای برچسب گذاری نوع یک مجموعه ای از تعهدهای اجتماعی ایجادکننده معیاری با توجه به اصول علمی مبنی بر این که بر چه اساس یک کالا از لحاظ زیست محیطی قابل ترجیح است مورد بحث قرار می گیرد.
سپس مصرف کنندگان در سنجش ادعاهای زیست محیطی راهنمایی گردیده و بایستی تصمیم گیرند کدام بسته بندی مهم تر است :
بر چسب گذاری نوع یک دارای مشخصات زیر می باشد :
الف - دارای یک الگوی شخص ثالث اختیاری می باشد .
ب - هنگامی که محصول مورد نظر با معیار خاصی تطابق نماید ، آنگاه اعطای برچسب به این محصول را شامل می شود .
ج - منظور از این برنامه ، شناسایی و ترویج محصولاتی است که از نظر زیست محیطی نقش پیشگامی را ارائه می دهد ، یعنی معیار های آن در سطحی بالاتر از میانگین عملکرد زیست محیطی است .
د - معیار قبول / رد برای هر گروه از محصولات تعیین شده و بصورت عمومی قابل دسترس است .
ه- معیار پس از ملاحظه پیامدهای زیست محیطی چرخه حیات محصولات تنظیم شده است .
نمونه هایی از برچسب گذاری نوع یک
در این قسمت و با توجه به اهمیت این نوع از برچسب گذاری ، توصیف برخی از نمونه های برچسب گذاری نوع یک مربوط به برخی کشورهای جهان به همراه فهرست محصولاتی که بر روی آنها این نشان قرار می گیرد و یا به عبارت بهتر در این برنامه ارزیابی قرار دارند ارائه می شود.
طرح برچسب زیست محیطی کانادا
سال تاسیس :1988
این طرح ، نشان دهنده سه کبوتر است با بالهای درهم آمیخته شبیه یک برگ درخت افرا، و نشانگر همیاری سه نهاد دولت ، صنعت و تجارت جهت حفاظت از محیط زیست است .
ساختار
برنامه انتخابی زیست محیطی (ECP) یک برنامه برچسب گذاری زیست محیطی است که در سال 1988 توسط وزارت محیط زیست کانادا تدوین شد . ECP سازمانی دولتی است متشکل از هیئتی از نمایندگان تمامی بخش های اقتصادی ، بهداشتی ، علمی ، مصرف کنندگان ، قضایی ، بازرگانی و اصناف خرده فروش که نقش اصلی مشاوره را برای وزیر محیط زیست ایفا میکند . از نقطه نظر فنی ،نیز این برنامه توسط موسسه استاندارد کانادا هدایت می شود .
زمینه
منظور از تدوین این برنامه آگاه نمودن مردم کانادا از حفاظت از محیط زیست می باشد . طبق یک بررسی انجام شده ۹۴% از مخاطبان با حفاظت از محیط زیست موافق بوده و آمادگی خود را جهت خرید محصولات سالم به قیمتی بالاتر ،اعلام کردند .این امر سبب تسهیل جایگذاری طرح ECP گردیده و در حال حاضر به بیش از ده‌ها رده محصول توسعه یافته است .
روش اجرایی
رویه عمل ECP عبارت است از :
۱ - شناسایی وبررسی رده محصول پیشنهادی
2 - تدوین و توسعه خطوط راهنمای رده محصول
این خطوط راهنما شامل نکاتی است که یک محصول به منظور داشتن برچسب ، باید حاوی آنها باشد .
فهرست محصولات
مواد شوینده دستی , پوشک , مواد ساختمانی : محصولات آکوستیک
مواد شوینده ماشینی , باتری , موادساختمانی : عایقهای حرارتی
خدمات خشکشویی , باتریهای غیر قابل شارژ, وسایل خانگی آبگرمکن ، تهویه حرارتی , لامپ , کاغذهای مرغوب از کاغذهای بازیافتی ، محصولات فرعی ازکاغذهای بازیافتی وروزنامه و محصولات دیگری از ساکهای خرید دستی , رنگ ، سوخت خودرو , روغن موتور دوباره تصفیه شده , مواد محافظ آب , انواع کود
طرح کشور های عضو اتحادیه اروپا
سال تاسیس: ۱۹۹۲
علامت بر چسب رسمی اتحادیه اروپا عبارت است از گلی با 12 ستاره ، EC بجای گلبرگها و حرف E خمیده در مرکز آن که نشانگر حرف e و حرف c یعنی نماد EC و محیط زیست می باشد .
ساختار
کمیسیون جوامع اروپایی ، بازار مشترکی در سطح اروپا برقرار نموده است .
این بازار مشترک در برگیرنده نمایندگانی از بخشهای مختلف
شامل : صنعت ،تجارت ، سازمانهای مصرف کننده ، سازمانهای حفاظت از محیط زیست و واحدهای تجاری می باشد . در سطح ملی ،هر یک از بخشهای فوق یک یا چند نماینده دارای صلاحیت بعنوان مسئول اعطای برچسب زیست محیطی اروپایی منصوب می نمایند .
زمینه
بر چسب زیست محیطی اروپایی در 23 مارس 1992 توسط شورای برنامه ریزی(EEC) تدوین و در ژورنال رسمی جوامع اروپایی در 11 آوریل 1992 چاپ شد.
شورا می گوید : زمانیکه یک سیستم جهت اعطای برچسب زیست محیطی به محصولات دستخوش تغییرات رو به بهبود گردد نتیجه آن راهنمایی بهتر برای مصرف کنندگان محصولات است و این راهنمایی می تواند منجر به ایجاد یک طرح واحد جهت بکارگیری در کل جامعه شود . هدف این شورا تنظیم یک برچسب زیست محیطی موثر و واحد برای کل جامعه است .
روش اجرایی
همانگونه که ذکر شد این کمیسیون به اعضاء‌خود مسئولیت تدوین معیارهای مختلف برای محصولات و نیز انتخاب نمایندگان صلاحیت دار و مسئول جهت کاربرد برچسب های زیست محیطی در سطح ملی را اعطاء کرده است .
کشورهای عضو شامل بلژیک ، دانمارک ، فرانسه ، آلمان ، یونان و ایتالیا ، ایرلند ، لوکزامبورک ، هلند، پرتغال ، اسپانیا و انگلستان می باشند
فهرست محصولات
دانمارک : کاغذ آشپزخانه ، کاغذ کپی ، کاغذ کتاب ، کاغذ توالت ، موادتهویه ، مواد شوینده دستی و ماشینی ، منسوجات
فرانسه : رنگ و روغن جلا ، باتری و انباره ، شامپو ،
لوازم آرایش ،محصولات خورشیدی
آلمان : مواد شوینده (ماشین) ، لوازم خانگی و شوینده ها،
سیستم های خورشیدی
ایتالیا : بسته بندی ، جعبه ، کاشی وسرامیک ، یخچال و فریزر
هلند : کفش
انگلستان : محصولات بهداشتی زنانه ، مواد تقویتی ،
خوشبو کننده و ضد عرق ،محصولات مربوط به موی سر ، لامپ ، کود ، ماشین لباسشویی
فرشته آبی آلمان
سال تاسیس :۱۹۷۷
علامت برچسب عبارت است از نماد فرشته آبی برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) که لغت (UMWELT- ZEICHEN) به معنی برچسب زیست محیطی در قسمت بالای آن قرار دارد .فرشته آبی تنها سازمان زیست محیطی مجاز و معتبر جهت استفاده از این علامت سازمان ملل متحد می باشد .
ساختار
این طرح توسط وزیر فدرال و وزرای حفاظت از محیط زیست ایالات فدرال معرفی گردید . این بر چسب یک علامت تجاری ثبت شده مربوط به محیط زیست ،طبیعت ، نگهداری منابع طبیعی و ایمنی هسته ای میباشد.
سه عضو اصلی طرح فرشته آبی عبارتند از :
نمایندگی فدرال محیط زیست
(Federal Environmental Agency:(FEA
هیات داوران اعطاء بر چسب زیست محیطی
(EJL) :Environment Label Juri
موسسه برچسب گذاری و تضمین کیفیت
Institute for QA & Labeling: RAL
زمینه
تصمیم ایجاد برچسب فرشته آبی در سال ۱۹۷۷ توسط وزیر داخلی فدرال که در آن زمان صلاحیت صدور نشریات حفاظت زیست محیطی را دارا بود و نیز وزرای محیط زیست ایالات فدرال اتخاذ شد. در اواخر ۱۹۷۸ ، شش گروه محصول بعنوان نمونه برگزیده و توسط هیئت داوران اعطا، بر چسب زیست محیطی مورد بررسی قرارگرفت . در سال ۱۹۷۹ ، ۴۸ محصول مختلف مجاز به چاپ علامت فرشته آبی بر روی بسته بندی هایشان گردیدند . در ۱۹۹۰ این تعداد به ۳۳۰۰ و در ۱۹۹۳ به میزان ۴۰۰۰ محصول رسید . این رقم اکنون بیش از ۵۰۰۰ محصول است.
روش اجرایی
استفاده از این برچسب یک فرآیند چهار مرحله ای بایددنبال گردد . علاوه بر سه سازمانی که در ساختار ذکر شد ، محصول باید مورد بررسی کمیته نمایندگان RAL که متشکل از فدراسیون صنایع آلمان و انجمن مصرف کنندگان می باشد نیز قرار گیرد .
تمامی مراحل چرخه حیات محصول تحت آزمایش قرار می گیرد . علاوه بر این ، براساس رده بندی محصول یکی از موارد اصلی این چرخه را موردتاکید قرار می دهد که این مورد اصلی با مطابقت درجه بالای صحت زیست محیطی محصول در مقایسه با محصولات مشابه معین میگردد .
برنامه زیست محیطی آلمان تنها مختص یک رویه نیست بلکه ارزیابی محصول از نظر استاندارد های ایمنی و کیفی و اثرات مختلف بر روی آب ، هوا ، خاک ، مصرف انرژی و منابع طبیعی را نیز دربر می گیرد .
فهرست محصولات
لاستیک ، بطریهای قابل بازیافت ، اسپری های مو، خوشبوکننده ها ، انواع شیشه ، کاغذهای بهداشتی تهیه شده از کاغذهای بازیافتی ، ماشین چمن زنی کم صدا ، کامیون و اتوبوسهای سازگار با محیط زیست ، جاروبرقی کم صدا ، بخاری های اتوماتیک با آلودگی پایین ، پنبه نسوز، روکش های پودری ، کاغذهای بازیافت شده ، مواد چاپ بازیافتی ، باتری ، انواع گلدان و کوزه تولید شده از مواد بازیافتی ، عایقهای ضد خوردگی عاری از سرب ، موتور ماشین کم صدا ، انواع شیشه های ضد صدا برای محیط های حساس پر سرو صدا ، لوله بازکن های سالم زیست محیطی ، سبدهای مصرفی برای محصولات غذایی ،بسته های مسافرتی ، پلاستیکهای بازیافتی ، کائوچوهای بازیافتی ، چرخ موتور ، فلاش تانک با کمترین مصرف آب ، تجهیزات الکترونیکی حمام ، حشره کش های خانگی ، کاغذ دیواری بازیافتی ، مواد تولیدی ازکاغذهای زباله ، خنک کننده های عاری از هالوژن و تهویه های الکتریکی ، مواد چوبی عاری از فرمالدئید برای مصارف خانگی ، بخاریهای گاز سوز کم دود ، جوشاننده های آب گردان برای سوختهای گازی ، محصولات انرژی خورشیدی و ساعتهای مکانیکی ، روغن جهت اره های برقی ، مواد ساختمانی تولیدی از شیشه های بازیافتی
طرح علامت اقتصادی هند
سال تاسیس :۱۹۹۱
طرح برچسب نشانگر یک کوزه شرقی ساخته شده از رس و قابل بازگردانی و قدیمی که مظهر تمدن هند می باشد که هنوز هم جهت حمل آب و مواد ضروری و اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساختار
علامت اقتصادی توسط دو کمیته تدوین شده است . ابتدا کمیته راهنما که مسئول انتخاب و تعیین رده محصولی است که خواهان طرح است و اعضای آن عبارتند از :
نماینده دولت
وزیر جنگل و محیط زیست
نمایندگان بخشهای وابسته
و دوم کمیته فنی که توسط رئیس هیئت مرکزی کنترل آلودگی هدایت میشود و شامل:
سازمانهای بخش خصوصی ، موسسات دانشگاهی و سازمانهای دولتی هستند.
و مسئول شناسایی و تعیین محصولات سالم زیست محیطی و اعطای برچسب به آنان می باشد .
زمینه
علامت اقتصادی هند توسط وزیر جنگل و محیط زیست تدوین و در 21 فوریه 1991در مجله رسمی آن کشور ( شماره 71) اعلام گردید . این طرح پاسخگوی نیاز وارد کنندگان و بازرگانان به داشتن عوارض و اثرات زیست محیطی محصولات آنان بوده و مصرف کنندگان رادر روند خرید محصولات سالم زیست محیطی تشویق و راهنمایی می کند .
روش اجرایی
بازرگانان ، واردکنندگان و خرده فروشان محصولات ، زمانیکه نکات کیفی مربوط به گروه محصول آنها مورد بررسی قرارگرفت میتوانند از برچسب علامت اقتصادی استفاده نمایند . محصول ابتدا باید به دایره استانداردهای هند جهت آزمایشات کیفی فرستاده شود و سپس پروانه استفاده از برچسب به آن اعطا، می شود.
فهرست محصولات
صابون دستشویی ، شوینده ها ، محصولات پلاستیکی ، رنگهای ساختمانی ، روغنهای نرم کننده ، اقلام غذایی شامل چای ، قهوه ، روغن خوراکی ، نوشابه ، غذای کودک ، کمپوت ، سبزیجات ، کالاهای الکتریکی / الکترونیکی کاغذ ، منسوجات ، اسپری ، صابون رختشویی ، افزودنیهای خوراکی ، باتری ، آب آشامیدنی و محصولات پلاستیکی
برچسب گذاری زیست محیطی نوع دو
بر چسب گذاری نوع دو به ادعاهای ذکر شده در برچسب های محصولات در ارتباط بامراکز تجارت اشاره دارد . این مسئله شامل ادعاهایی آشنا نظیر: قابل بازیافت ،بدون صدمه به لایه اوزون ، ۶۰% عاری از فسفات و نظاریر آن می باشد . این نوع از برچسب کذاری می تواندبه صورت علامت ، جمله و یا نشانه ای بر روی بسته بندی محصول باشد .
بعضی از آنها ادعاهای زیست محیطی معتبر و بعضی دیگر می توانند کاملاً منحرف کننده باشند . معمولاً همه کشورها دارای قوانینی بر علیه آگهی های فریبنده هستندبنابراین چرا سازمان بین المللی استاندارد این موضوع را مورد بحث قرار داده است ؟ پاسخ این است که معلوم نیست که ادعاهای زیست محیطی دارای پایه و اساس فنی است و یا یک آگهی بی معنی می باشد .بیشتر کشورها در سطح ملی ، رهنمودهایی جهت کمک به تولید کنندگان و مصرف کنندگان درباره این مطلب که ادعای حقیقی و معقول و قابل تایید از لحاظ علمی را چه چیز تشکیل میدهد ،دارا می‌باشند.
درکانادا استاندارد ملی پیرامون این موضوع موجود است . در استرالیا،کمیسیون مصرف کنندگان راهنمایی در این باره چاپ نموده است و از این قبیل مثال ها در کشورهای دیگر و ......
چند نمونه از برچسب های زیست محیطی نوع دو می‌پردازیم:
حلقة موبیوس :
این حلقه نمادی است به شکل سه پیکان متوالی خمیده که یک مثلث را تشکیل میدهند، هرگاه برای مطرح کردن یک ادعای زیست محیطی مورد استفاده قرار می‌گیرد ، نماد بایستی واضح و قابل تشخیص باشد. حلقه موبیوس میتواند به محصول یا بستهبندی آن مربوط گردد. از حلقه موبیوس تنها باید برای ادعاهایی استفاده شود که به محتوی بازگردانی شده و قابل بازگردانی به چرخه ، مرتبط میگردد. نمونههایی از شکل حلقه موبیوس را در ادامه ملاحظه می نمایید
مثالهایی از حلقه موبیوس
مثالهایی از موقعیتهای قابل قبول مقدار درصدی وقتیکه از حلقه موبیوس جهت مطرح کردن ادعاهای مربوط به محتوی بازگردانی شده استفاده میشود:
نکته مهم
اگر در روی برخی محصولات و کالاهای تولیدی در داخل کشورمان اندک دقتی نمایید ، این نشان حلقه موبیوس و یا سایر علائم دیگر مندرج در این مقاله را ملاحظه می نمایید که بعید است اغلب آنها براساس اصول استاندارد ایزو ۱۴۰۲۰ بر روی محصولات و کالاها نشسته باشد. لذا تاکید مجدد این است که مرجع و نظارت عالیه بر درج اینگونه علائم بر روی محصولات که می تواند در هنگام خرید مصرف کننده را دچار گمراهی نماید بصورت متمرکز و مقتدر ایجاد و عمل نماید.
برچسب گذاری زیست محیطی نوع سه
برچسب گذاری نوع سه شکل متمایزی از الگوهای برچسب گذاری زیست محیطی شخص ثالث می باشد که برای جلوگیری از دشواریهایی که می تواند بر چسب گذاری نوع یک پدیدآورد ایجاد شده است .
اخیراً زیر کمیته شماره ۳ پروژه جدیدی را جهت استاندارد نمودن اصول راهنماو روش های برچسب گذاری نوع سه در دست گرفته است . یکی از اعتراضات اصلی که از طرف صنعت به برچسب گذاری نوع یک وارد آمده در رابطه با اساس مدیریت آن می باشد .
با توجه به ماهیت سیستم ، کمتر از 50 درصد محصولات مختلف موجود در بازار می توانند با معیار مطابقت یافته و واجد شرایط دریافت بر چسب از لحاظ زیست محیطی قابل ترجیح است گردند.
تا وقتی که صنعت پشتیبان اصلی دیگر الگوهای شخص ثالث برای سیستم های کیفی و نظایر آن باشد ، گاهی برای یک مجموعه صنعتی مشکل است از برنامه ای که فقط توانایی بهره دهی ۱۵% اعضاء خود را دارا می باشد حمایت نماید .
در حال حاضر این نوع برچسب گذاری در برخی کشورها نظیر سوئد ، کانادا و ایالات متحده اجرا می گردد .
انتخاب کالای مناسب هرگز آسان نبوده است : اما برچسب گذاری نوع سه کمک شایانی در این زمینه خواهد نمود به طوری که هر کالا می تواند دارای برچسبی باشد که عملکرد زیست محیطی آن را معرفی می نماید و گواهی آن توسط یک شرکت شخص ثالث ارزیابی شده است . مصرف کنندگان می توانند با مقایسه برچسب ها ، کالای دلخواه خود را انتخاب نمایند .
درخواست از سازمان حفاظت محیط زیست
از سازمان محترم محیط زیست استدعا داریم تا در جهت راه اندازی و ایجاد الگوی برچسب گذاری زیست محیطی در کشور تلاش های بیشتری هدایت و هماهنگی گردد تا بتوانیم در این زمینه و به خصوص در زمینه اجرای استاندارد های بین المللی سری ایزو 14020 در عرصه های جهانی حرفهایی برای گفتن داشته باشیم.
دفتر منطقه ای آسیای میانه موسسه صدور گواهینامه جی آی سی آمادگی خود را در جهت پیشبرد برنامه ملی ایجاد الگوی برچسب گذاری زیست محیطی کالاها و خدمات در کشور عزیزمان جمهوری اسلامی ایران منطبق با استانداردهای سری ایزو ۱۴۰۲۰ اعلام می دارد.
تهیه و تدوین :
مدیریت دفتر منطقه ای آسیای میانه
موسسه صدور گواهینامه جی آی سی
ارسال نظر