مهندس مرادی مدیر عامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین:
شرکتهای صنعتی باید درمقابل محیط زیست به وظیفه خود عمل کنند
مهندس حسین مرادی مدیرعامل شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین بیش از ۳۰ سال است که در امور استحصال و بازیابی فلزات رنگین و گران قیمت فعالیت‌های خود را در این عرصه گسترش داده است. شرکت صنایع بازیابی فلزات رنگین سال‌هاست که در زمینه استحصال (بازیابی) طلا، نقره و سلنیوم فعالیت می‌کند. این شرکت علاوه بر این کاتالیست‌های مستعمل صنعت نفت را نیز بازیافت می‌کند. شرکت صنایع بازیابی فیزات رنگین به عنوان بنیانگذار بازیافت صنعتی و علمی‌و سازماندهی شده لجن‌های آندی و کاتالیست‌های مستعمل صنعت نفت و پتروشیمی‌سال هاست در این عرصه فعالیت انحصاری داشته و سلنیوم شرکتهای صنعتی را تامین و از واردات این فلز به کشور جلوگیری کرده است. گفتگوی روزنامه دنیای اقتصاد با مدیرعامل این شرکت را می‌خوانید:
آقای مرادی، از فعالیت‌های شرکت صنایع فلزات رنگین بگویید. چه چیزی فعالیت‌های این شرکت را نسبت به سایر کارخانجات صنعتی منحصر به فرد می‌کند؟
- در ابتدا لازم می‌بینم توضیحی در مورد نحوه فعالیت‌های خود بدهم. شرکت بازیابی صنایع فلزات رنگین ، لجن‌های آندی شرکت مس ایران را خریداری کرده و کار بازیابی این لجن ها را انجام می‌دهد. قبل از تاسیس شرکت، این لجن ها با قیمت ارزان تر به شرکتهای خارجی فروخته می‌شد ولی با آغاز فعالیت شرکت ما صادرات این کالای ارزشمند به خارج از کشور متوقف شده و کار بازیابی این فلزات در داخل کشور پابه پای شرکتهای صاحب نام خارجی انجام می‌شود. ویژگی بارز فعالیت ما بازیافت بدون مشکلات زیست محیطی است و همین مساله شرکت ما را در مقایسه با تعداد زیادی از شرکتهای صنعتی متفاوت می‌کند.
در جریان بازیافت چه فلزهایی را استخراج می‌کنید؟
- در جریان بازیافت چندین فلز استخراج می‌شود. ولی ما عمل بازیافت فلزات طلا، نقره و سلنیوم را در اولویت کار داریم. سایر فلزات هم در این عرصه استخراج می‌شوند که به اندازه این سه فلز حائز اهمیت نیست.
از سلنیوم بگویید. آیا بازیافت این فلز در همه کشورها انجام می‌شود؟
- خیر. این فلز فقط در چند کشور جهان بازیافت می‌شود و ایران هم یکی از معدود کشورهایی است که سلینوم را بازیافت می‌کند. سلنیوم فلزی کاملا استراتژیک است و بازیافت این فلز کشورمان را در لیست چند کشوری قرار داده است که تاکنون به فناوری بازیافت سلنیوم از لجن‌های آندی مس دست پیدا کرده اند.
ماهیت لجن آندی چیست؟
- مس آندی خلوص حدود ۹۷ درصد دارد. در این شرایط در کارخانجات مس برای رسیدن به خلوص ۹۹ درصد، این فلز در وان‌های الکترولیز قرار می‌گیرد و از این طریق از آند به سمت کاتد رفته و روی کاتد می‌نشیند. لذا به این مس اصطلاحا "مس کاتدی" می‌گویند و خلوص ۹۹.۹۹ دارد. با توجه به اینکه این لجن ها روی کاتد نمی‌نشینند در قطب مثبت وان رسوب می‌کنند. این لجن مس که سیاه رنگ است رسوب کرده و مس خالص جدا می‌شود. لجن آندی در اصل از الکترولیز مس حاصل شده که طلا، نقره و سلنیوم از آن خارج می‌شود.
سلنیوم در چه مواردی مصرف دارد؟
- سلنیوم مصارف متعددی دارد. این فلز در صنعت شیشه مصارف زیادی داشته و به عنوان مکمل غذای طیور(سلنا سدیم) به غذای مرغ اضافه می‌شود.
این فلز در زمینه بهداشتی هم مصرف داشته و یکی از مواد تشکیل دهنده شامپوهای ضدشوره ( سلنیوم سولفاید) ۱ درصد است . از طرف دیگر ماشین حساب‌های نوری که نیازی به باتری ندارند هم با همین فلز ساخته می‌شوند. همچنین در داخل دستگاههای زیراکس از این فلز استفاده شده و این فلز در صنعت فولادهای آلیاژی سلنیوم کاربرد دارد. علاوه بر این، از این فلز شربتی ساخته می‌شود که تاثیر بسزایی در افزایش قد کودکان دارد.
شما در تمام سال‌های فعالیت به تنهایی کارخانه خود را گسترش دادید؟
- در تمام سال‌هایی که در عرصه بازیافت فعالیت داشتم تمام فعالیت‌های علمی‌را به تنهایی گسترش داده ام و همه کارهایم از ابداعات خودم بوده است. حتی دستگاههای مصرفی در کارخانه، ساخت کارخانه خودمان بوده و هیچ دستگاه خارجی در کارخانه ما وجود ندارد. ما در عرصه صنعت جزء معدود کشورهای فعال در امور استحصال فلزات رنگین و قیمتی از لجن آندی و از کاتالیست‌های مستعمل صنعت نفت و دیگر مواد صنعتی و معدنی بوده ایم.
شما یکی از شرکت‌هایی بودید که در نمایشگاه محیط زیست حضور داشتید. چقدر در عرصه جلوگیری از آلودگی محیط اطراف کارخانه خود فعال بودید؟
- بحث اول در فعالیت شرکت ما جلوگیری از آلودگی محیط اطراف است. در داخل کارخانه از سیستم‌های فیلتر بسیار قوی استفاده شده و تا جایی که در توان داشتیم تلاش کردیم تا از آلودگی محیط زیست خودداری کنیم. غباری که از محصولات خارج می‌شود را هم بازیافت می‌کنیم . فلز سلنیوم با توجه به این که درجه ذوب بسیار پایینی دارد به سرعت تبخیر می‌شود. ولی ما غبار را هم بازیافت کرده و این فلز را از غبار استخراج می‌کنیم و اجازه پخش شدن غبارهای ناشی از محصولاتمان را در محیط اطراف نمی‌دهیم. در کنار سلینوم غبار سرب هم از محصولات ما استخراج می‌شود ولی به هیچ وجه اجازه ورود این آلاینده به هوا را نداده و آن را به احسن تبدیل می‌کنیم. همچنین تمام بخارهای متصاعده در فرآیند ذوب را که در جریان خط تولید به صورت غبار درآمده اند دوباره بازیافت می‌کنیم و همین کار خدمت بزرگی به محیط زیست است.
ایران تا چه زمانی وارد کننده فلز سلنیوم بود؟
- تا دو سال گذشته سلنیوم فلزی بود که از کشورهای دیگر به ایران وارد می‌شد. ولی امروزه نه تنها کشور را در تولید این فلز بی نیاز کرده ایم، بلکه صادرات این فلز را به کشورهای خارجی استارت زده ایم. با توجه به این که تنها تولید کننده در این زمینه هستیم توانستیم روز به روز فعالیت‌هایمان را در این عرصه گسترش داده و امروز به افتخار تولید آن برسیم.
نمایشگاه محیط زیست امسال را چطور ارزیابی کردید؟ از نحوه برگزاری این نمایشگاه و نحوه استقبال شرکتهای مختلف رضایت داشتید؟
- بله کاملا. نمایشگاه امسال خوشبختانه با استقبال هر چه بیشتر و به خوبی برگزار شده و به نظر من این نمایشگاهها گامی‌بزرگ در زمینه فرهنگ سازی محیط زیست است و جنبه آموزشی و فرهنگی دارد. زمانی که به عنوان نماینده صنعت تمام تلاش خود را برای پاک نگه داشتن محیط طبیعی انجام داده ایم. این توجه به محیط زیست را نهادینه سازی می‌کنیم. وقتی افراد مختلف از صنف‌های متفاوت جامعه در این نمایشگاه شرکت می‌کنند در واقع با مشاهده فعالیت‌های ما الگوبرداری می‌کنند و توجه به محیط زیست با همین حرکات فرهنگی نهادینه می‌شود. ما تمام تلاش خود را کردیم تا به شرکتهای آلاینده در عرصه صنعت نشان بدهیم که در هر عرصه ای فعال باشند می‌توانند به سهم خود فعالیت‌هایشان را به سمت حمایت از محیط زیست هدایت کنند.
ولی امروز در عرصه صنعت شرکتهای بسیاری فعالیت دارند که کوچکترین توجهی به آلاینده‌های خود نداشته و هیچ توجهی به فیلتراسیون کارخانه‌های خود نمی‌کنند.
- درست است. باید این کار با نگاه نوع دوستانه انجام بشود. ما این زمین را برای نوادگان خود باید به ارث بگذاریم و باید همه تلاشمان را بکنیم تا آن را در بدترین شرایط آلودگی تحویل آنها ندهیم. البته این وظیفه فقط مختص فعالان صنعت نیست وظیفه همه مردم است که در این عرصه هر کس بسته به فعالیتی که انجام می‌دهد برای پاکیزگی هوا و محیط زیست اطراف گام بردارد. صنعت باید الگویی برای فعالان عرصه‌های دیگر باشد. باید همه دست به دست هم بدهیم تا در این عرصه فرهنگ سازی بکنیم.
استقبال از نمایشگاه امسال در خور توجه بود؟
- در نمایشگاه امسال استان ها استقبال خوبی کرده بودند. غرفه‌های استان‌های مختلف فعالیت خوبی داشتند و هر استان فعالیت‌های محیط زیستی استان خود را معرفی کرده بودند که به نظرم این کار میتواند به بازدیدکنندگان نشان دهد که در سرتاسر کشور افرادی هستند که برای حفظ محیط زیست تلاش می‌کنند. استان‌های تهران، سمنان، البرز و... غرفه‌هایی بودند که به خوبی محیط زیست استان خود را به تصویر کشیده بود. گونه‌های مختلف حیوانی و حیات وحش در این نمایشگاه به نوع دیگری به تصویر کشیده شده بود که قابل تقدیر بود. در این نمایشگاه دیگر به حیوانات به عنوان یک گوشت لذیذ یا پوست ارزشمند نگاه نمی‌شد. در این نمایشگاه با به تصویر کشیدن حیات وحش نشان داده شد که می‌توان به این حیوانات از بعد زیبایی خدادادی و معصومیتشان نگاه کرد. چرا که آنها زنده هستند و حق زندگی دارند. در واقع نگاه به این گونه ها با این برنامه فرهنگی گسترده عوض شده بود. و به نظرم پیام این نمایشگاه توجه به زندگی این گونه‌های زیبای حیات وحش بود.
آیا در کارخانه خود از فضای سبز یا محیط زیست طبیعی استفاده کرده‌اید؟
- در کارخانه ما در رباط کریم از فضای سبز زیبایی استفاده شده است که پرنده های مختلف در اطراف ما هستند و همین مسئله نشان می‌دهد تمام تلاشمان را کرده‌ایم تا محیط طبیعی منطقه را از بین نبریم. به هر حال ما فعالان صنعت باید به سهم خود در شهرهای آلوده گام بردایم و آلاینده ها را به حداقل برسانیم. وقتی مجموعه هزینه ای برای کاهش آلودگی هوا در نظر گرفتیم نتیجه گرفته و آلودگی صنعتی را به حداقل رساندیم. به هر حال هرچقدر سعی کنیم محیط زیست را در کنار خودمان حفظ کنیم تعداد گونه ها هم بیشتر می‌شود و حیوانات آسیب کمتری می‌بینند. ما حتی در ساخت ابنیه هم استاندارد سازی کردیم و تمام ساختمان ها و سوله ها فقط ۲۵ درصد از فضایی که در اختیار داشتیم را اشغال کرده است. بقیه زمین ها فضای باز است و در این عرصه هم تلاش کردیم سهم خود را در حفظ محیط زیست به انجام برسانیم.
در حال حاضر چند نفر در کارخانه شما فعالیت می‌کنند؟
-من با تعداد افراد معدودی فعالیتم را آغاز کردم ولی امروز ۱۰۰ نفر در کارخانه صنایع بازیابی فلزات رنگین کار می‌کنند. یکی از روحیات من این است که هرروز تلاش کنم تا فعالیتم را گسترش دهم و خوشبختانه در این عرصه هم تاکنون موفق بوده ام.
تا به حال برای گسترش فعالیت‌های خود از دولت درخواست وام کرده یا کمک خواسته اید؟
- به هیچ وجه. من تا به حال از دولت وام نگرفته ام و تمام فعالیت‌های گسترش کارم هم به این صورت است که از کارم کسب درآمد کرده و به کارم تزریق می‌کنم. فقط از دولت درخواست می‌کنم قوانین دست و پاگیری که برای صنعتگران مشکل ایجاد می‌کند را تا حدودی تعدیل کند. من به شخصه تا به حال از فعالیت صنعتی برداشت نکرده و معتقدم کارخانه دار، کارخانه دار می‌شود ولی پولدار نمی‌شود! من با هر درآمدی که کسب می‌کنم کارم را گسترش داده و سعی کردم در کارم پیشرفت بیشتری بکنم.
چه پیشنهادی به صاحبان صنابع بزرگ دارید تا بتوانند در عرصه محیط زیستی هم فعالیت داشته باشند؟
- من از صاحبان صنعت درخواست می‌کنم که غم هوای آلوده ای که مردم در آن تنفس می‌کنند را بخورند. باید کارخانه ها با سازمان حفاظت محیط زیست همکاری کنند. قرار نیست در کنار خط تولید صنعتی عده ای ضرر کنند. البته منظورم از ضرر، ضرر مالی نیست بلکه ضرر سلامت جسمانی است. در اطراف هر کارخانه افرادی که در آن ناحیه زندگی می‌کنند در معرض مستقیم آلودگی هوا بوده و شرایط سختی را تحمل می‌کنند. نباید به خاطر گسترش صنعت محیط زیست را تنبیه کرد.
برای حل این مشکل چه باید کرد؟
- دولت هر سال کارخانه‌هایی را که در عرصه صنایع آلاینده فعالیت دارند ۱ درصد جریمه کرده و به آنها ضرر مادی می‌زند. در حالی که این مسئله چاره کار نیست. دولت باید این جریمه را به نیم درصد کاهش داده و از صاحبان صنایع درخواست کند این نیم درصد را برای فیلتراسیون کارخانه صرف کنند. دولت با جریمه مالی فقط آن صنعت را ضعیف می‌کند و صاحب آن صنعت هم بعد از چند سال ضرر به کارش پایان داده و وارد کار دیگری می‌شود. من پیشنهاد می‌کنم با وادار کردن صاحبان کارخانه ها به فیلتر کردن کارخانه ها با نظارت مستقیم سازمان محیط زیست و هزینه در این زمینه به حل مشکل آنها کمک کرده و مشکلاتشان را بیشتر نکنند. اگر دولت دنبال درآمد نبوده و به حل مشکل فکر کند میتواند به نتایج خوبی در طی چند سال برسد.
حرف پایانی؟
- در پایان امیدوارم همه شرکتهای صنعتی، کاهش آلاینده ها را در رأس کار خود قرار دهند تا در فضایی پاک این فضا را به نوادگان خودمان تحویل بدهیم.
ارسال نظر