مهتاب رحمتعلی
پس از آنکه بورس تهران در رکود مزمن سال ۹۰ تنها بر تک‌سهم‌های گروه‌های حاشیه‌ای تکیه کرد تا برخلاف بازدهی طلایی ۸۵ درصدی سال ۸۹ در سال ۹۰ به ۱۱ درصد رشد بسنده کند، این شرایط در سال ۹۱ روی دیگری از خود نشان داد به طوری که قدرت‌نمایی بورس بر مدار بزرگان و گروه صادرکننده چهره‌ای متفاوت را برای سهامداران رقم زد.

اهمیت رکوردزنی‌های شاخص طی نیمه دوم سال 91 با محوریت گروه‌های صادرکننده این بود که بار دیگر سهامداران را به لزوم توجه و تحلیل وضعیت بنیادی سهام بازار متوجه ساخت. به این ترتیب بازاری که در رکود سال 90 به نوسان تک‌سهم‌های کوچک از جمله گروه قندی دلخوش کرده بود بار دیگر با رشد قیمت سهام بزرگ آشنا شد تا با ورود نقدینگی جدید بتواند مرزهای جدید قیمتی را پیش‌روی سهامداران قرار دهد.

رشد نرخ دلار = صادرات سودآور
رشد ارزش بازار بورس تهران برای رسیدن به ۱۶۰ هزار میلیارد تومان تا پایان دی‌ماه و افزایش ۷۴ درصدی ارزش دو بازار بورس و فرابورس با اتکا به روند صعودی شرکت‌های بزرگ صورت گرفت. سهام این شرکت‌ها متاثر از افزایش نرخ دلار، افزایش فروش صادراتی و خروج رقبای خارجی از بازار کشور رویایی‌ترین روزهای خود را تجربه کردند. این رشد قیمت سهام برای سرمایه‌گذاران فعال بازار با دو توجه بزرگ همراه بود اول اینکه ارزش ذاتی اکثر سهام در سایه افزایش نرخ دلار رشد چشمگیری را شاهد بود و دوم رشد سودآوری این گروه در کنار افزایش نرخ فروش محصولات P/E بازار را به رغم تمامی مسائل معقول نگه داشت.

نیمی از بورس تهران در دستان سه گروه
آخرین بررسی آماری گویای آن است که سه صنعت فلزات اساسی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و استخراج کانه‌های فلزی حدود 50 درصد ارزش بورس اوراق بهادار تهران را در اختیار دارند. گزارش‌ها حکایت دارند فلزات اساسی با 44/21 درصد، محصولات شیمیایی و پتروشیمی با 15 درصد و استخراج کانه های فلزی با 5/12 درصد بیشترین ارزش بازار سهام را میان صنایع بورسی داشتند.همچنین شرکت‌های فعال در گروه بانک‌ها، موسسات اعتباری و سایر نهادهای پولی در رده چهارم قرار دارند. این صنعت 9/10 درصد از ارزش بازار سهام را در اختیار خود دارد.حال آنکه شرکت‌های چند‌رشته‌ای صنعتی با چهار شرکت ارزش بازاری بالغ بر 17 هزار و 143 میلیارد تومان معادل 90/9 درصد از کل بازار را در اختیار دارد.
در بازار فرابورس نیز صنعت شیمیایی ۶/۴۴ درصد، مخابرات ۷/۲۲ درصد و فلزات اساسی ۲/۱۲ درصد از ارزش این بازار را به خود اختصاص داده است.
در همین حال تا پایان دی‌ماه امسال ملی مس با سهم 4/7 درصدی و ارزش بازار 12 هزار و 841 میلیارد تومانی بزرگ‌ترین شرکت فعال در بورس تهران است. همچنین فولاد مبارکه با سهم 2/7 درصدی، مخابرات با سهم 3/6 درصدی، گل‌گهر با سهم 9/4 درصدی و چادرملو با سهم 2/4 درصدی رتبه‌های بعدی را از نظر ارزش بازار به خود اختصاص داده‌اند.
طی دوره ۱۰ماه منتهی به دی‌ماه شاخص، بازدهی مثبت ۴۶درصدی را به ثبت رساند و به قله‌های جدیدی در تاریخ رسید.
در این مدت همچنان گروه زراعت که تک سهم مگسال را در گروه خود دارد، با بازدهی 351 درصدی بیشترین بازدهی را از ابتدا نصیب خود کرد. اما در پله دوم بهترین بازدهی 10 ماهه سال 91، بازدهی 139 درصدی گروه کانی‌های فلزی بود؛ گروهی که شرکت‌هایی نظیر دوقلوهای سنگ‌آهنی، چادرملو و گل‌گهر، معادن بافق، باما و توسعه معادن و فلزات را در خود جای داده است.در همین حال، گروه فرآورده‌های نفتی سومین رتبه بیشترین بازدهی 10 ماهه سال 91 را در 10 ماه اخیر به دست آورد. گروهی که شرکت‌های اصل 44 بورسی شامل نفت بندر‌عباس، تبریز، اصفهان، شیراز، تهران و دو شرکت روغنی نفت پارس و بهران را در خود دارد. گروه شیمیایی، نیز در این مدت بازدهی 112 درصدی را کسب کرده و فلزات اساسی با کسب بازدهی 7/85 درصدی در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. از سوی دیگر شاخص گروه زغال‌سنگ با تک‌سهم نگین طبس همچنان با بیشترین زیان رکورددار 10 ماه اول سال 91 شد. گروه محصولات چرمی نیز با زیان 8/34 درصد رتبه دوم را به دست آورد.
در نهایت گروه ابزار پزشکی که تنها کنتورسازی ایران در آن حضور دارد، در پله سوم با زیان ۴/۳۲ درصدی قرار گرفته است.
همچنین گروه‌های سایر مالی، رادیویی و کاشی و سرامیک نیز رتبه‌های بعدی زیان‌دهی را طی 10 ماهه سال 91 از آن خود کرده‌اند.