کاهش۱۲درصدی مصرف سوخت با معاینه فنی خودرو
گروه حملونقل - میترا یافتیان: از حدود ۵/۳میلیون خودرویی که در تهران تردد می‌کند، در سال گذشته فقط حدود ۷۰۰هزار خودرو به مراکز معاینه فنی خودرو در تهران مراجعه کردند. شاید علت اینکه ۸۰درصد از مالکان خودرو در تهران معاینه فنی را جدی نمی‌گیرند نداشتن آگاهی مالکین خودروها به اهمیت معاینه فنی در کنترل کیفی تجهیزات و قطعات مختلف موتور خودرو باشد. اغلب دارندگان خودرو تصور می‌کنند معاینه فنی امری فقط اجباری است که برای گرفتن طرح ترافیک یا موقع نقل و انتقال خودرو بایستی به مراکز معاینه فنی مراجعه نمایند در حالی که نقش معاینه فنی در کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا و بهبود ایمنی تردد آنقدر قابل توجه است که به سالانه یکبار مراجعه به مراکز معاینه فنی می‌ارزد.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران به عنوان کارشناس خودرو تاکید می‌کند با تنظیم نسبت سوخت به هوا در خودروهای کاربراتوری و نیز عیب‌یابی موتور خودروهای انژکتوری میزان مصرف سوخت حدود ۱۲درصد کاهش می‌یابد. مهندس وحید نوروزی توصیه می‌کند: دارندگان خودروها می‌توانند قبل از هر گونه سفر برون شهری به مراکز معاینه فنی مراجعه کنند تا با هزینه‌ای بسیار اندک نسبت به تعمیرگاه‌های سطح شهر، عیوب موجود در خودرو را شناسایی کرده و نسبت به رفع آنها اقدام کنند.
مدیرعامل ستاد معاینه فنی خودرو در گفت‌وگو با خبرنگار دنیای اقتصاد گفت: در راستای اجرای اهداف طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران، نخستین مرکز معاینه فنی خودرو تیر ماه سال ۷۹ با ۶ خط در محل پارک سوار بیهقی در تهران راه‌اندازی شد و امروز ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران با ۴۲ خط شامل ۳۰ خط خودروی سبک و ۱۲ خط ویژه موتورسیکلت فعال است، اما به دلیل پایین بودن میزان مراجعات به این مراکز شاید کمتر از ۲۰درصد ظرفیت آن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مهندس وحید نوروزی اظهار کرد: براساس مطالعات و تحقیقاتی که در سال ۷۳ انجام شده منابع متحرک شامل انواع وسایل نقلیه بین ۷۰ تا ۸۹درصد در آلودگی هوای تهران سهم دارند که سهم موتورسیکلت‌ها در ایجاد آلودگی هوای تهران ناشی از حمل و نقل حدود ۲۳درصد است که خود به تنهایی رقم نگران‌کننده‌ای است.
وی تصریح کرد: با اجرایی شدن برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران، از سال ۷۹ قرار بود طی یک برنامه ۱۰ ساله میزان آلودگی هوای پایتخت کاهش و تا حد قابل قبولی کنترل شود، اما کمیته اجرایی برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران که رییس آن معاون سازمان محیط زیست کشور و دبیر آن مدیر کل حفاظت محیط زیست استان تهران است، حدود ۸ ماه بود جلسه‌ای نداشت، لیکن پس از ۸ ماه بالاخره هفته گذشته جلسه‌ای تشکیل داد.
وی با بیان اینکه حدود ۲ سال از زمان اتمام اجرای طرح جامع کاهش آلودگی هوا در تهران باقی مانده است، اما روند پیشرفت پروژه‌ها و تکالیف وزارتخانه‌ها و ارگان‌های مسوول نگران‌کننده است، یادآور شد: هم‌اکنون با افزایش ۳۰درصدی بار ترافیکی در نیمه دوم امسال به واقع آلودگی هوا به طور جدی تهران را تهدید می‌کند و ما وظیفه خود می‌دانیم هشدار جدی در این زمینه بدهیم.
مشاور محیط زیست معاون حملونقل و ترافیک شهردار تهران ادامه داد: یکی از مباحثی که در راستای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران توسط شهرداری دنبال می‌شود، معاینه فنی خودروهاست. متاسفانه از ۵/۳میلیون خودرویی که در تهران تردد می‌کنند، در سال گذشته حدود ۷۰۰هزار دستگاه خودرو در تهران به مراکز معاینه فنی مراجعه کرده‌اند.
نوروزی گفت: درصد قابل توجهی از خودروها برای معاینه فنی به مراکز مربوطه مراجعه نمی‌کنند این درحالی است که بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی تمامی‌خودروها باید دارای برگه تایید معاینه فنی باشند و در آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی کشور به صراحت آمده است که تردد خودروهای فاقد برگه تایید معاینه فنی در سطح شهر ممنوع است.
وی افزود: با این حال یکی از دلایل عدم مراجعه ۸۰درصد خودروها در تهران برای انجام معاینه فنی این است که متاسفانه برخی از شهروندان، معاینه فنی را امری بیهوده، هزینه بر و مستلزم صرف زمان طولانی می‌دانند در حالی که به واقع این گونه نیست.
این مقام مسوول در رابطه با معاینات فنی وسایل حملونقل عمومی نظیر اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها گفت: تمامی وسایل نقلیه عمومی باید هر ۳ ماه یکبار برای انجام معاینات فنی به مراکز مربوطه مراجعه کنند.
کیفیت نامناسب CNG و گازوئیل
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود انجام این معاینات اما بسیاری از وسایل نقلیه عمومی به ویژه اتوبوس‌ها و مینی‌بوس‌ها دودزا هستند، توضیح داد: بنا بر نظر سازمان حفاظت محیط‌زیست فقط ۵/۱درصد آلودگی ناشی از منابع متحرک در تهران مربوط به وسایل حملونقل عمومی است که ارتباط مستقیم با کیفیت گازوئیل مصرفی و سن ناوگان اتوبوسرانی دارد و در واقع عمر ناوگان اتوبوسرانی و مینی‌بوسرانی تهران بسیار بالا است و از نظر استاندارد جهانی هم قابل قبول نیست.وی افزود: هم‌اکنون حدود ۲۵۰۰ دستگاه اتوبوس در تهران بالای ۱۵ سال عمر و حدود ۹۰درصد ناوگان مینی‌بوسرانی بالای ۲۰ سال عمر دارند که واقعا نگران‌کننده است. ضمن آنکه مینی‌بوس‌های شهر تهران از گازوئیل نسبتا کم آلاینده تحویلی به شرکت واحد استفاده نمی‌کنند و میزان گوگرد گازوئیل مصرفی مینی‌بوس‌های فرسوده و فاقد کمترین توجیه اقتصادی و زیست محیطی برای شهر تهران حدود ۸۰۰۰-۷۰۰۰ قسمت در میلیون است که جالب است بدانیم میزان گوگرد گازوئیل مصرفی در بنگلادش و هند حدود ۵۰۰۰ قسمت در میلیون است و این میزان در استاندارد جهانی حدود ۳۰-۲۰ قسمت در‌میلیون است! همین تناقض جدی باعث ایجاد دوده شدید در مینی‌بوس‌ها و اتوبوس‌ها می‌شود و عملا به اتوبوس‌های نو و استانداردی که اخیرا شهرداری در حمل و نقل عمومی‌تندرو(BRT) استفاده می‌کند لطمه وارد می‌کند. نوروزی با بیان اینکه کیفیت سوخت CNG هم جای بحث دارد، اظهار کرد: هم‌اکنون در دنیا اتوبوس‌های با استاندارد یورو ۲ از گازوئیل با گوگرد کمتر از۵۰ PPM تردد می‌کنند در حالی که همین اتوبوس‌ها در تهران مجبورند از سوخت گازوئیل با گوگرد ۵۰۰ PPM استفاده کنند.
وی ادامه داد: با این وجود افکار عمومی باید بررسی کند براساس قانون وظیفه نوسازی و تامین وسایل حملونقل عمومی بر عهده کدام دستگاه است و آیا شهرداری در نوسازی ناوگان اتوبوس و مینی‌بوسرانی کوتاهی می‌کند یا در این زمینه مساعدت لازم به شهرداری نمی‌شود و شهرداری از این اعتبارات محروم است؟
وی یادآور شد: از سوی دیگر اتوبوس‌های فعال در چرخه حملونقل عمومی‌شهر تهران نیز ویژه تردد در برون شهر هستند از این رو کیفیت اتوبوس‌های شهری را ندارند. به گفته مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران اگرچه برخی از اتوبوس‌های شرکت واحد در تهران انژکتوری و مدل ۲۰۰۷ است، اما پایین بودن کیفیت گاز CNG در ایران موجب می‌شود تجهیزات و سیستم انژکتوری این خودروها به سرعت مختل شود.نوروزی یادآور شد: با بررسی منبع سوخت این اتوبوس‌ها مشاهده شده این منابع مملو از گل‌و‌لای، لجن و آب است. وی خاطرنشان کرد: به دلیل نامناسب بودن کیفیت سوخت ناوگان اتوبوسرانی و مینی‌بوسرانی و نیز بالابودن عمر این ناوگان، نگهداری و سرویس این وسایل نقلیه نیز بسیار هزینه بر است. مدیر عامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران در ادامه از وضعیت تردد مینی‌بوس‌های شرکت واحد در تهران نیز ابراز تاسف کرد و گفت: رانندگان این مینی‌بوس‌ها به دلیل طولانی بودن مسافت برای سوخت‌گیری در جایگاه‌های ویژه اتوبوس‌ها، اغلب ترجیح می‌دهند از گازوئیلی که در سطح شهر و برای سایر خودروها ارائه می‌شود، سوخت‌گیری کنند این درحالی است که این گازوئیل بین ۷ تا ۸هزار PPM گوگرد دارد و برای سلامت شهروندان حتما مشکل زا هستند.
راه‌اندازی مرکز معاینه فنی اتوبوس
این مقام مسوول از راه‌اندازی ۳ مرکز معاینه فنی اتوبوس‌های شرکت واحد در توقفگاه‌های این اتوبوس‌ها خبر داد و گفت: این امر طبق دستور معاون حملونقل و ترافیک شهردار تهران قرار است تا پایان سال جاری محقق شود.
نوروزی در رابطه با اینکه گفته می‌شود انجام معاینات فنی خودرو در مراکز مربوطه، میزان سوخت در خودروها را افزایش می‌دهد، توضیح داد: این طور نیست به طور معمول اغلب شهروندان با این تصور که کارایی ماشین آنها خوب بوده و خودروی آنها دودزا نیست. به مراکز معاینه فنی مراجعه نمی‌کنند؛ چرا که تصور می‌کنند معاینه فنی خودرو امری لوکس و فانتزی است، در حالی که در مراکز معاینه فنی نسبت مصرف سوخت به هوا تنظیم می‌شود و براساس استانداردها میزان انتشار آلاینده‌ها در هر خودرو به میزان قابل قبول کاهش می‌یابد.
مشاور محیط زیست معاون حملونقل و ترافیک شهردار تهران توصیه کرد: مردم باید آگاه باشند که با تنظیم میزان مصرف سوخت به هوا در خودروها، میزان مصرف سوخت پایین می‌آید، اما به تبع آن شتاب یک ماشین کاربراتوری به دلیل قدیمی‌بودن تکنولوژی آن کاهش پیدا می‌کند.
وی یادآور شد: البته این عدم رضایت شهروندان احساسی و غیرکارشناسی است و متاسفانه دیده شده برخی مردم پس از اخذ برگه تایید معاینه فنی مجددا به تعمیرکاران سنتی سطح شهر که دارای کمترین دانش فنی و تخصصی هستند و صرفا به طور تجربی به اصطلاح اوستا شده‌اند مراجعه می‌کنند، اما اتفاقی که می‌افتد این است که موتور خودرو بدون تجهیزات و صرفا با دست تنظیم شده و مصرف سوخت موتور نسبت به زمانی که با دستگاه تنظیم می‌شود، حداقل ۱۰ برابر افزایش پیدا می‌کند.
این کارشناس خودرو در ادامه یادآور شد: البته دستکاری موتور برای پایین آوردن میزان مصرف سوخت یا افزایش شتاب آن در خودروهای کاربراتوری امکان‌پذیر است، اما در خودروهای انژکتوری اینگونه نیست.
نوروزی افزود: در تعمیرگاه‌های موجود در مراکز معاینه فنی خودرو تمهیداتی اندیشیده شده که به خودروهای کاربراتوری سرویس تنظیم موتور هم داده شود تا شهروندان از مراجعه به تعمیرگاه‌های سنتی منصرف شوند لیکن در خصوص خودروهای انژکتوری که از تکنولوژی خوبی برخوردارند؛ اگر میزان مصرف سوخت و آلایندگی این خودروها بالا باشد، به مراکز مجاز تعمیرگاهی و معتبر خودروسازان راهنمایی می‌شوند تا عیوب نرم‌افزاری و سخت‌افزاری خودروی آنها از طریق دستگاه‌های عیب‌یاب شناسایی و رفع شود.
کوتاهی خودروسازان در تعویض مبدل کاتالیست
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران اظهار کرد: در بحث خودروهای انژکتوری تولید داخل نیز باید گفت: خودروسازان داخلی که از سال ۸۲ همگام با استانداردهای تدوین شده توسط سازمان محیط زیست، موظف بودند قطعه‌ای به نام مبدل کاتالیستی را در منبع اگزوز خودرو تعبیه کنند، از یک امر مهم غفلت کرده‌اند که عمر این قطعه پس از ۳ سال یا پیمایش خودرو بین ۸۰ تا ۹۰هزار کیلومتر پایان می‌یابد و کارایی خود را از دست می‌دهد.
نوروزی با بیان اینکه مبدل کاتالیستی وظیفه تبدیل گازهای آلاینده خروجی از اگزوز خودرو به بخار آب و مواد غیرمضر را دارد، یادآور شد: متاسفانه در طول ۷ سال گذشته دیده نشده خودروسازی در این رابطه طی یک فراخوان رسمی برای تعویض این مبدل‌ها اقدام کند، از سوی دیگر عرضه عمده این قطعه در تعمیرگاه‌های مجاز و مراکز خدمات پس از فروش این خودروها نیز صورت نمی‌گیرد.
وی اظهار کرد: بنابراین با اتمام طول عمر این مبدل‌های کاتالیستی، میزان آلودگی CO در خودرو بین ۵ تا ۸ برابر افزایش پیدا کرده و به همین میزان در آلودگی هوای شهر موثر است.
وی توضیح داد: در این صورت یک خودروی انژکتوری با مبدل کاتالیستی ناکارا بین ۵ تا ۸ برابر یک خودروی انژکتوری دارای مبدل، تولید آلودگی می‌کند. از این رو اگر به طور مثال در هر سال ۲۵۰هزار خودروی انژکتوری دارای مبدل کاتالیستی به چرخه حملونقل شهری افزوده شود، پس از ۳ سال و با پایان یافتن عمر مبدل‌های کاتالیستی این خودروها، در خوشبینانه‌ترین حالت، یک‌میلیون و ۲۵۰هزار خودروی انژکتوری آلاینده در تهران تردد می‌کنند، این در حالی است که صرفا ۲۵۰هزار خودرو از این نوع قابل مشاهده بوده و مابقی آنها نامرئی هستند. اخیرا هم شاهد بودیم که مجری طرح جامع کاهش آلودگی هوای تهران در سازمان حفاظت محیط زیست هشدار بسیار نگران‌کننده‌ای دادند و رقم خودروهای آلاینده در تهران را بیش از ۴۰میلیون خودرو اعلام کردند که فقط ۵/۳میلیون دستگاه قابل مشاهده هستند و معابر را اشغال می‌کنند و مابقی عملا وجود خارجی ندارند، اما هوا را آلوده می‌کنند. هر چند آمار سازمان محیط زیست ۴ برابر آمار اعلامی ما بود، ولی از اصل موضوع و نگرانی مدیران چیزی را کم نمی‌کند.
مشاور معاون حملونقل و ترافیک شهردار تهران صراحتا اعلام کرد: هم‌اکنون در بهترین شرایط، هفته‌ای ۳۲هزار خودروی نامرئی به خودروهای در حال تردد تهران اضافه می‌شود؛ هر چند که در این وضعیت نه تنها پلیس محترم راهور و سازمان حفاظت محیط زیست بر حسب وظیفه، نظارت نمی‌کنند، بلکه خودروسازان نیز نسبت به فراهم آوردن شرایط تعویض این قطعه، خود را ملزم نمی‌دانند. نوروزی تاکید کرد: ما به عنوان مسوول معاینه فنی خودروها در تهران اگرچه در رابطه با مبدل‌های کاتالیستی وظیفه قانونی نداریم، اما به عنوان حافظ منافع شهروندان این اخطار را می‌دهیم که وضعیت به سوی نقطه‌ای مبهم پیش می‌رود.
وی در پاسخ به این سوال که برخورد مراکز معاینه فنی با اینگونه خودروها چیست، گفت: در شرایط کنونی به دلیل اینکه میزان انتشار آلودگی در این خودروها مطابق با استانداردهای اعلامی توسط سازمان محیط زیست است، برخورد خاصی نمی‌شود در حالی که براساس استانداردهای روز دنیا یک خودروی انژکتوری اجازه انتشار این میزان آلایندگی را که در حال حاضر در ایران اتفاق می‌افتد، ندارد.
به گفته این کارشناس خودرو، در صورت استمرار روند کنونی و عدم نظارت بر داشتن برگه معاینه فنی برای خودروهای در حال تردد، تا ۳ سال آینده و با اتمام زمان اجرای برنامه جامع کاهش آلودگی هوای تهران، نه تنها کیفیت هوا بهبود نمی‌یابد، بلکه قطعا به دلیل کثرت روزافزون خودروها و میزان انتشار آلودگی از طریق آنها، مجددا به همان وضعیت آلودگی هوای پایتخت در سال ۷۹ باز خواهیم گشت.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران در رابطه با هزینه معاینه فنی خودروهای سواری در تهران اظهار کرد: در گذشته براساس قانون علاوه بر دریافت هزینه بازدید و معاینه فنی خودروها، هزینه‌ای بابت هر سال عمر خودرو نیز اخذ می‌شد.
نوروزی ادامه داد: اما هم‌اکنون براساس مصوبه شورای اسلامی‌شهر تهران، فقط ۸هزار و ۵۰۰ تومان هزینه بابت مشخص شدن میزان مصرف سوخت، آلایندگی ناشی از فعالیت موتور خودرو، میزان بودن فرمان خودرو، معاینه سیستم ترمزگیری با تفکیک ۴ چرخ، بررسی وضعیت کمک فنرها به تفکیک ۴ محور و... با تجهیزات پیشرفته دریافت می‌شود.
به گفته وی، این درحالی است که اگر همین بازدید‌ها قرار باشد در تعمیرگاه‌های سطح شهر و به صورت دستی انجام شود، بیش از ۵۰-۳۰ هزار تومان هزینه داشته ضمن اینکه این احتمال وجود دارد که وضعیت ایمنی خودرو و نواقص احتمالی آن به طور دقیق شناسایی نشود، چرا که تجهیزات پیشرفته موجود در مراکز معاینه فنی آنقدر دقیق و مطمئن هستند که جای هیچ گونه بحثی را باقی نمی‌گذارد. وی گفت: مردم باید به ما به عنوان مشاور و کارشناس و نیز به سرویسی که به آنها ارائه می‌شود اعتماد کنند و همان‌گونه که برای خرید یک خودرو از یک شخص دارای تجربه کمک می‌گیرند تا وضعیت خودرویی که می‌خواهند خریداری کنند را به صورت بصری بررسی کنند، شاید بهتر باشد با پرداخت هزینه ناچیز معاینه فنی خودرو از کارشناسان و تجهیزات مادر مراکز مکانیزه معاینات فنی کمک بگیرند.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران درباره شلوغی مراکز و معطل شدن شهروندان نیز توضیح داد: کلیه متقاضیان می‌توانند با استفاده از سرویس ویژه ما و برقراری یک تماس به شماره ۸۸۱۰۰۴۰۱ از خدمات تعیین وقت قبلی ما استفاده کنند تا مثلا برای یک ماه بعد از آن برای هر روز، هر ساعت و در هر یک از مراکزی که تمایل دارند، به صورت تلفنی وقت بگیرند در این صورت تضمین می‌کنم شهروندی که وقت قبلی دارد کمتر از نیم ساعت برای انجام معاینه فنی در مراکز مربوطه معطل خواهد شد.
نوروزی اظهار کرد: البته بنا داریم با تعاملی که میان ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران با تولید‌کنندگان برتر خودرو برقرار شده، مجوز صدور برگه تایید معاینه فنی خودرو را به تعمیرگاه‌های مرکزی و تعدادی از واردکنندگان و تولید‌کنندگان برتر خودرو ارائه دهیم.
وی ادامه داد: هم‌اکنون نیز تجهیزات این تعمیرگاه‌ها در حال بررسی است و امیدواریم در این رابطه با آنها تا پایان سال به توافق برسیم.
مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران :
مذاکره با خودروسازان برتر برای صدور برگه تایید معاینه فنی خودرو در تعمیرگاه‌های مرکزی در حال انجام است
منبع سوخت برخی اتوبوس‌های درون‌شهری به دلیل کیفیت پایین گاز CNG مملو از گل و لای، لجن و آب است
ارسال نظر