مهر با لبخند اتوبوس‌ها

مسعودمیر

ثبت‌نام دانش‌آموزان و مهیا کردن زمینه‌ها برای آغاز سال تحصیلی جدید یکی از دغدغه‌های جدی خانواده‌ها به شمار می‌رود. البته این موضوع،‌ مربوط به خانواده‌هایی است که هنوز فرزندانشان سال‌های تحصیلی را طی می‌کنند. اما برنامه‌ریزی‌ برای کاهش زمان ماندن در ترافیک‌ پایتخت آن هم ترافیکی که از اول مهر بار بیشتری را در بر دارد، یکی دیگر از موضوعاتی است که با آغاز مهر در خانواده‌ها شدت می‌گیرد.

این امر البته تنها دامان این خانواده‌ها را نمی گیرد که قرار است فرزندانشان به مدرسه بروند بلکه همه کسانی که در تهران زندگی می‌کنند به نوعی درگیر می‌شوند. در این میان فارغ از برنامه‌ریزی‌های ساکنان این کلان شهر، نقش مسوولان دولتی و شهری در ساماندهی شرایط انکار‌ناپذیر است.

شهرداری یکی از همین ارگان‌ها است و تجهیز ناوگان حمل‌ونقل عمومی در کاهش بار ترافیک بی‌تاثیر نیست. از این رو امسال مسوولان شهرداری تدابیری را اندیشیده‌اندکه به کارگیری همه اتوبوس‌های تهران از این جمله است.

به همین جهت است که مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران و حومه از به کارگیری ۷‌هزار و ۳۰۰‌دستگاه اتوبوس در تهران همزمان با آغاز مهرماه خبر می‌دهد.

«حسین بیژنی» در این باره می‌گوید: «در تلاش هستیم با تمام ظرفیت خود یعنی با ۷‌هزار و۳۰۰ دستگاه اتوبوس به شهروندان تهرانی خدمات‌رسانی کنیم.»

او مشکلاتی چون مناسب نبودن خدمات پس از فروش، فرسودگی ناوگان و مشکلات جایگاه‌های سوخت شرکت واحد اتوبوسرانی را از جمله مشکلاتی برمی‌شمارد که باعث پایین آمدن سطح خدمات‌رسانی ناوگان اتوبوسرانی می‌شود.

این مقام مسوول با بیان اینکه از مجموع اتوبوس‌های موجود، ۲‌هزار و ۸۰۰ دستگاه اتوبوس گازسوز است، گفت: «امیدواریم براساس قول مسوولان شرکت ملی گاز مشکلات جایگاه‌های سوخت تا مهر ماه برطرف شود زیرا در غیر این صورت دست‌کم‌هزار و ۵۰۰ اتوبوس گازسوز در طی روز یعنی زمانی که باید به شهروندان خدمات‌رسانی کنند، از چرخه خدمت‌رسانی خارج می‌شوند.»

بیژنی درحالی اکنون نسبت به همکاری شرکت ملی گاز ابراز امیدواری می‌کند که پیش از آن نیز از تلاش‌هایی برای رفع این مشکل خبرداده بود. او تاکید کرده بود: «با وجود مکاتبات روزانه با شرکت گاز و مطرح کردن مشکلات موجود، متاسفانه هنوز توجهی از سوی این شرکت برای برطرف شدن مشکلات صورت نپذیرفته است.» وتداوم مشکلات موجود در بخش اتوبوس‌های گازسوز در مهرماه با معضلات جدی مواجه خواهیم شد.»

همچنین بیژنی از افزایش ساعت کار ناوگان اتوبوسرانی در فاصله زمانی ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهر سال جاری خبر می‌دهد.

او می‌گوید: «از ۱۵ شهریور تا ۱۵ مهرماه در خطوط شلوغ و پرازدحام، ناوگان اتوبوسرانی تا ساعت ۱۲ شب به شهروندان خدمات‌رسانی می‌کند.»

در حالت عادی ساعت کار اتوبوسرانی در خطوط مختلف از ۵ صبح الی ۲۲ و ۳۰ دقیقه است که با توجه به آغاز ماه مبارک رمضان و بازگشایی مدارس از نیمه شهریور تا نیمه مهر ماه در خطوط پرازدحام، اتوبوس‌ها تا ۱۲ شب خدمات‌رسانی خواهند کرد.»

وی با تاکید‌بر اینکه در صورت نیاز می‌توان مدت روزهای تعیین شده را افزایش داد و ساعت کاری اتوبوسرانی را تمدید کرد، می‌گوید: «در صورتی‌که ساعت بازگشایی مدارس و ساعت کار اداره‌ها و سازمان‌های دولتی ۹ صبح اعلام شود آغاز به کار ناوگان اتوبوسرانی نیز با کمی تاخیر خواهد بود.»

بیژنی تصریح می‌کند: «در ساعات اوج ترافیک صبح گاهی و عصرگاهی نیز تمام ناوگان فعال خواهند بود تا بتوانیم با ۱۰۰‌درصد توان وامکانات به شهروندان خدمات‌رسانی کرده و تمام اتوبوس‌های موجود را در حد ممکن فعال نگه داریم.»

بالا رفتن بار ترافیک طی روزهای آغازین هر سال تحصیلی در تهران زاییده موانعی است که از سوی مسوولان نیز مورد تایید است.

«سید جعفر تشکری‌هاشمی» نیز پیش از این در جمع معاونان ترافیک مناطق ۲۲گانه شهرداری تهران با تاکید برلزوم ایمن‌سازی اطراف مدارس برای تردد راحت و ایمن دانش‌آموزان گفته بود: «خط‌کشی عابر پیاده، نصب تابلوهای ویژه تردد دانش‌آموزان، نصب چراغ‌های چشمک زن، ایجاد گذرگاه عابر پیاده و نصب سرعت کاه‌ها از جمله اقداماتی است که مناطق برای ایمن‌سازی مدارس خود باید انجام دهند و همچنین روشنایی معابر منتهی به مدارس را با هماهنگی با مسوولان برق منطقه‌ای تضمین کنند.»

هاشمی این وظیفه را در حوزه عملکرد ستاد معین مناطق دانسته و آن را مهترین وظیفه این ستادها عنوان کرده بود.به گفته این مقام مسوول، پیش‌بینی کارشناسان و مسوولان از وضعیت ترافیکی روزهای نخست مهرماه امسال به گونه‌ای است که با توجه به قطعی‌های مکرر برق و مجهز نبودن ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران احتمال افزایش مشکلات ترافیکی وجود داشته که باید تعامل و همکاری تمامی دستگاه‌های اجرایی و اجرای کامل تصمیمات اتخاذ شده مورد توجه قرار گیرد. ترافیک اول مهر، معضلی است که طی سال‌های اخیر همواره ساکنان تهران با آن مواجه بوده‌اند و به عقیده کارشناسان، این مسوولان شهری و دولتی هستند که می‌توانند این مشکل را رفع کنند.

دو میلیون سفر آموزشی

داستان ترافیک روزهای نخست مهرماه به خصوص در سال‌های اخیر تبدیل به تراژدی برای عموم شهروندان تهرانی جهت تردد در شهر بوده که مسولان شهری تهران با ارائه راهکارهای مختلف و برگزاری جلسات متعدد سعی در کنترل اوضاع نابسامان آن داشته‌اند. اقدامات صورت گرفته در سال‌های اخیر برای کاهش ترافیک روزهای نخست مهرماه از سوی دستگاه‌های اجرایی با وجود تلاش‌های فراوان، اثرگذاری مطلوب بر ترافیک تهران را نداشته و شهروندان تهرانی شاهد ترافیک سنگین و نامنظم و سردرگمی‌های فراوان در ترددهای اول مهر بوده اند. مدیریت شهری تهران نیز با وجود تشکیل ستادهایی همچون مهر رمضان سعی در کنترل اوضاع ترافیکی اول مهر دارد که برای سال تحصیلی جدید نیز برگزاری این جلسات آغاز شده تا شاید بتواند مشکلات ترافیکی روزهای نخست مهرماه را کاهش دهد. تجربه در سال‌های گذشته و تکرار ترافیک روزهای نخست مهرماه نشان داده آنچه بیش از همه بر حل نشدن مشکل ترافیک روزهای نخست مهرماه موثر بوده، ناهماهنگی دستگاه‌های اجرایی و البته اجرایی نشدن بسیاری از مصوبات و تصمیمات لازم الاجرا مدیریت شهری برای روزهای نخست مهرماه از سوی دستگاه‌های اجرایی است. به طور مثال شهرداری تهران سال گذشته در یکی از تصمیم‌گیری‌های خود بیش از ‌هزار دستگاه تاکسی خطی و گردشی خود را ملزم به جابه‌جایی دانش‌آموزان و سفرهای آموزشی و درون شهری به طور تمام وقت کرد اما یکی از مهم‌ترین عوامل سنگینی ترافیک اول مهرماه سال گذشته تردد بدون مسافر تاکسی‌های شهر تهران بود. امر مهمی که علاوه‌بر آزردن شهروندان در پیدا کردن وسیله نقلیه مناسب، نارضایتی برخی مسوولان را نیز در پی داشت، به گونه‌ای که رییس پلیس سابق راهور تهران بزرگ از افزایش ترافیک روز اول مهر در تهران خبر داد و خواستار اقدام شهرداری برای جلوگیری از تردد بدون مسافر تاکسی‌ها شد. بسیاری از تاکسی‌ها روز اول مهر سال گذشته را به دنبال مسافرهای دربستی بودند و از این رو بسیاری از شهروندان تهرانی تردد با اتوبوس‌های شرکت واحد و نیز خطوط مترو تهران را ترجیح دادند. مساله‌ای که به دلیل برخی نقص‌ها در این گروه از حمل‌ونقل عمومی مشکلات بسیاری داشت و شهروندان در برخی نقاط شهر شاهد نافرمانی برخی دستگاه‌های اجرایی از تصمیم‌گیری‌های اتخاذ شده برای کاهش ترافیک اول مهر بودند. عدم توقف اتوبوس‌های شرکت واحد در برخی ایستگاه‌های اتوبوس، حرکت نکردن سرساعت اتوبوس‌ها در برخی خطوط اتوبوسرانی یا کم توجهی اتوبوس‌های بخش خصوصی به سوار کردن مسافران در برخی ایستگاه‌ها از این دست مشکلات بود. شهر تهران بنابر آمار اعلام شده از سوی شرکت واحد اتوبوسرانی تهران کمتر از شش‌هزار دستگاه اتوبوس در خطوط مختلف اتوبوسرانی داشته که حدود دو‌هزار دستگاه آن گازسوز بوده که به دلیل مشکلات در سوختگیری آنها عمدتا فعالیت ندارند. خطوط مترو تهران و واگن‌های مملو از جمعیت آن نیز داستانی غم‌انگیز داشته و خط مترو فعال در تهران همواره با سیلی از جمعیت مواجه است. کمبود واگن مترو، عدم گشایش اعتبارات ارزی احداث خطوط و مشکلات متعدد در توسعه خطوط مترو از جمله عواملی است که موجب شده تا در چند سال گذشته و در روز نخست مهرماه با اضافه شدن سفرهای دانشجویان و دانش‌آموزان به سختی امکان استفاده شهروندان را فراهم سازد.

طبق آمار شرکت مطالعات جامع حمل‌ونقل و ترافیک تهران، روزانه بیش از دو میلیون سفر سواره در تهران صورت می‌گیرد که از این میزان حجم زیادی مربوط به موارد آموزشی است. هر سال با فرارسیدن مهرماه و آغاز به کار مراکز آموزشی همانند مدارس و دانشگاه‌ها به دلیل افزوده شدن سفرهای آموزشی به سفرهای درون شهری تهران، تردد در شهر افزایش می‌یابد و ترافیک شهر نیز به تبع آن بیشتر می‌شود. به جز دو میلیون سفر آموزشی سواره در تهران، روزانه بیش از یک میلیون سفر آموزشی پیاده انجام می‌شود.

شاید به جرات بتوان ادعا کرد که شبکه حمل‌ونقل عمومی با شرایط فعلی ترافیک جوابگوی نیاز شهرتهران نیست. با آنکه مهم‌ترین مشکل سال‌های گذشته در کنترل ترافیک روزهای نخست مهرماه نظارت ناکافی بااجرای دقیق تصمیم‌گیری‌ها و نبود ابزارهای لازم برای برخورد با خاطیان بوده اما شهرداری تهران امسال نیز یکی از مهم‌ترین اولویت‌های برنامه‌های ستاد مهر رمضان را مناسب‌سازی معابر و محیط‌های اطراف مدارس قرار داده است.

توصیه های پلیس

رییس پلیس راهور تهران بزرگ نیز نسبت به افزایش ترافیک اول مهر هشدار داده و همکاری کامل دستگاه‌ها برای مهار ترافیک اول مهر را خواستار شده است. سرهنگ سید‌هادی‌هاشمی گفته: به دلیل قطعی‌های مکرر برق در سطح شهر با رشد تراکم ترافیک مواجه شدیم که با پیش‌بینی‌های صورت گرفته نیز با بازگشایی مدارس، به تراکم ترافیک تهران افزوده خواهد شد. وی وضعیت ترافیک مهرماه را نامطلوب پیش‌بینی می‌کند و می‌گوید: برای کنترل ترافیک مهرماه از ناجا طلب نیروی کمکی کرده‌ایم که امیدواریم بر مشکلات ترافیک مهرماه فائق آییم. وی با اشاره به وجود چند تقاطع مهم موجود در سطح شهر، گفت: در حال حاضر تنها در تعدادی از تقاطع‌ها نیروهای راهنمایی و رانندگی حضور دارند و اگر چاره‌ای جدی جهت رفع مشکل تامین برق تقاطع‌ها صورت نگیرد، قادر به کنترل ترافیک تقاطع‌ها نبوده و در این تقاطع‌ها با مشکل مواجه خواهیم شد. وی در عین حال تصریح کرد: با تمام امکانات موجود اعم از ستادی عملیاتی و انتظامی آمادگی داریم تا اقدام به کنترل ترافیک مهرماه کنیم. از سویی مسوولان شهرداری تهران از برخی کمی و کاستی‌ها برای خدمات‌رسانی در روزهای نخست مهرماه و البته تلاش برای رفع مشکلات موجود سخن می‌گویند. مدیرعامل سازمان تاکسیرانی شهر تهران در همین ارتباط از آمادگی ناوگان تاکسیرانی برای تامین سرویس‌های مورد نیاز مدارس شهر تهران که تاثیر بسزایی در کاهش مشکلات ترافیکی روزهای نخست مهرماه دارد، خبر داد. حالا باید دید روز اول ماه مهر خیابان‌های تهران در چه حالی هستند؟