باید شرایط انبوه سازی تسهیل گردد دولت نمی تواند برای همیشه کارفرمای انبوه سازان صنعتی باشد

در ابتدا از خودتان و شرکت آرش آرمه برایمان بگوئید؟

شرکت آرش آرمه در سال ۷۵ تاسیس و در طی این سالها کارهای مختلفی را انجام داده است که در سال ۸۸ با تغییر در مدیریت شرکت و بازنگری در سیاست های اجرایی‌اش بر اجرای انبوه‌سازی صنعتی مسکن مهر متمرکز شده و با عنایت به مطالعاتی که از قبل بر روی سیستم های صنعتی داشت توانست قراردادهای خود را از همان ابتدا به روش اجرای صنعتی متمرکز نماید.

آیا شیوه خاصی را در اجرای سیستمهای صنعتی به کار می گیرید؟

بله ، در حال حاضر بر روش سیستم قالب تونلی متمرکز هستیم، در عین حال مطالعه بر روی سیستم های دیگر را نیز در برنامه کاری خود داریم که در پروژه های آتی به کار خواهیم گرفت.

در حال حاضر چه پروژه هایی در دست اجرا دارید؟

۴۱۰ واحد در شهر جدید پرند با همین سیستم که حدودا ۸۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد و ۵۸۸ واحد هم در شهر محمدیه قزوین با ۵۰ درصد پیشرفت فیزیکی در دست اجرا داریم.

کار اجرایی پروژه ها از چه تاریخی آغاز شد و چه زمانی آماده تحویل خواهد بود؟

پروژه پرند را مرداد ماه سال ۸۹ شروع کردیم و اگر آورده تعاونی ها حل شود تا آخر سال تحویل می دهیم و پروژه قزوین را هم خرداد ۸۹ شروع کردیم و احتمالا تا اواخر بهار سال آینده تحویل می دهیم.

پروژه قزوین طولانی تر نشده است؟

دلیل آن بیشتر بخاطر پیچیدگی نظام اداری قزوین است. در شهر پرند بوروکراسی کمتری وجود دارد و مجموعه روان‌تر کار می کند اما در قزوین بدلیل وسواس های تا حدی غیر منطقی جلوی سرعت کار گرفته می شود.

شنیده ایم که بخشی از پروژه «پونگ‌این» را نیز به شما ارجاع داده‌اند؟

بله، پس از لغو قرارداد شرکت کره‌ای «پونگ‌این» در شهر جدید پرند تعدادی از پیمانکاران برای ادامه کار شرکت مذکور انتخاب شدند که یکی از آنها نیز شرکت ما بود و حدود ۵۳۶ واحد از پروژه مذکور به ما واگذار شده است.

انتخاب شما علت بخصوصی داشته است؟

می گویند بین چند شرکت برتر صنعتی‌ساز بوده‌ایم.

از محسنات و معایب سیستم قالب تونلی بگویید؟

این تکنولوژی که در سالهای اخیر توسط شرکت سرمایه گذاری مسکن وارد کشور شد روشی برای اجرای سریع ساخت با دقت و کیفیت بیشتر است. در این روش قادر هستیم که روزانه یک سقف را اجرا نماییم. حدود دو سوم دیوارها ساختمان به اضافه سقف آن در یک نوبت همزمان بتن ریزی شده و یک اسکلت تمام بتن منسجم را بدست می دهد، که به خاطر پخش نیروهای وارده ساختمان به تمام المان های آن، ساختمانی مستحکم و کمتر آسیب پذیر تولید می شود که در مقابل بارهای وارده و نیروهای جانبی همچون زلزله مقاومت بالایی دارد و بسیاری از کارهای سفت کاری و نازک کاری نیز حذف می گردد.

و معایب آن ؟

البته این سیستم معایبی نیز دارد که در مقابل محاسن آن زیاد به چشم نمی آید که مهمترین آن از دید مردم عادی عدم انعطاف پذیری و تغییر پذیری آن می باشد. اما به نظر من در روشهای نوین ساختمان سازی شاید همین هم یک حسن به حساب آید که هر روز ساکنین با تغییر در دیوارها و جابجایی فضاها مزاحمتی برای دیگران ایجاد ننمایند.

به موضوع دیگری بپردازیم و یک سوال بنیادی در مورد پروژه های مسکن مهر داشته باشیم، به نظر شما سیاست مسکن مهر موفق بوده و یا بهتر است بگوییم موفق خواهد بود؟

سوال خوبی است اما باید از چند منظر مختلف به این سوال پاسخ داده شود. اول این که به نظر من ایده مسکن مهر و ایجاد مسکن ارزان قیمت با کیفیت مناسب برای افراد فرو دست جامعه شاید مهمترین دستاورد مثبت دولت آقای احمدی نژاد باشد. در فرهنگ ایرانی، مسکن، خصوصا داشتن مالکیت آن مهمترین دغدغه مردم می باشد و شاید به جرات بتوان گفت جایگاه آن نسبت به اشتغال نیز بالاتر باشد چرا که تامین هزینه اجاره خانه برای افراد یاد شده کاری بس دشوار می‌باشد.

خوب از این منظر کاری بسیار پسندیده است اما از جنبه اجرایی چنین هدف بزرگ در کشور نقصان هایی هم وجود دارد که مهمترین آنها برمی گردد به عدم تامین و اجرای زیر ساخت ها همزمان با پیشرفت پروژه ها و این امر باعث خواهد شد مدت زمان زیادی پس از تحویل واحد ها به متقاضیان، ساکنین از خدمات مناسبی بهره مند نشده و شاید مدتی هم خالی از سکنه باشند که این امر از استقبال مردم خواهد کاست. دوم این که عدم انجام مطالعه دقیق بر روی روش‌های اجرایی آن در ابتدای کار بود که انصافا با گذشت زمان و کسب تجربه، روند کار بسیار بهتر از شروع می باشد؛ البته نباید فراموش کرد بابت بدست آوردن آن هزینه های زیادی شده است که اگر برای مطالعات و مشاوره توجه بیشتری می شد بخشی از آنها کاهش می یافت.

اما از جنبه جامعه شناختی شاید با در نظر داشتن بافت فرهنگی و سیاسی و نظام مدیریتی کشور در شرایط کنونی نتوان چنین پروژه هایی را برای بلند مدت برنامه ریزی کرد. در هرحال توجه بیشتر به امر مطالعه و مشاوره نتیجه بهتری را عاید خواهد کرد و ضعف مهم دیگر در اجرای این پروژه ها بر می‌گردد به قیمت پروژه ها، مبلغ ثابت تعیین شده برای ساخت در کلیه شرایط و تمام نقاط ایران. این واقعیت را نمی‌توان کتمان کرد که هزینه‌های ساخت در جای جای ایران بسیار متفاوت است استناد این امر می‌تواند ضریب منطقه‌ای بسیار متفاوت استان‌های مختلف ایران باشد که در پیمان ها مورد عمل قرار می‌گیرد. هزینه حمل و دسترسی به مصالح ساختمانی نیز این تفاوت را دو چندان می‌نماید که در پروژه های مسکن مهر به این امر توجهی نشده است.

پس چرا در جاهای دور افتاده نیز پیمانکاران و انبوه سازان پروژه های مسکن مهر را با همان قیمت متری سیصد هزارتومان اجرا می کنند؟

در نگاه ساده انگارانه شاید حق با شما باشد و دولت نیز استنادش بر همین موضوع باشد، اما اجازه دهید موضوع را از منظر دیگری تحلیل کنیم، بیایید اجرای ساختمان در تهران و بندرعباس را با هم مقایسه کنیم. همه چیز در تهران در دسترس بوده و هزینه های اجرایی بسیار پایین تر از بندرعباس می باشد، تنها مزیت بندرعباس می‌تواند وجود کارگر ارزان در آنجا باشد که تجربه نشان داده است که نیروی کار ساختمان با توجه به شرایط سخت محیطی آن بیشتر از تهران است. یعنی قطعا هزینه‌های اجرایی در بندرعباس بیشتر است.

پس می‌توان نتیجه گرفت سود پروژه های تهران بیشتر از بندرعباس است که با توجه به قیمت پایین قراردادها و افزایش قیمت ها در سال جاری سود چندانی عاید پیمانکار نمی شود.

پس از این حرف شما می‌توان نتیجه گرفت که پیمانکاران در بندرعباس ضرر می‌کنند؟

شاید هم در انتهای پروژه چنین باشد اما واقعیت این است که کیفیت کار جاهای دور افتاده پایین‌تر از مرکز است. حتی موضوع نظارت هم همین طور می باشد. خود آقای وزیر تا به حال چند بار از پروژه های اطراف تهران بازدید داشته اند و چند بار هم از بندرعباس. شما نظارت ها را همین طور تعمیم بدهید به رده‌های پایینی. البته نه اینکه حتما کیفیت ساخت در آنجا غیر فنی است. نه مثلا طرحها به سوی بیشتر ساده شدن و استفاده از مصالح با کیفیت پایین تر سوق پیدا می کنند.

به نظر شما چه باید کرد ؟

باید با کار کارشناسی قیمت ها را طبقه بندی کرد.

فکر نمی کنید با تغییر معیار قیمت‌ها راه برای تخلفات باز می شود؟

بهتر از کاهش قیمت است، بالاخره هرچه بدهید همان‌قدر می گیرید، نمی شود از جیب پیمانکار هزینه کرد.

آینده مسکن مهر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

در ساختمان‌های احداث شده حتما اگر کاستی هایی هم باشد آنقدر افراد نیازمند وجود دارد که چاره ای جز دریافت خانه از طریق مسکن مهر برای صاحب خانه شدن ندارند. اما امیدوار هستیم با کسب این تجارب بتوانیم در آینده با توسل به روش های بهتر نتیجه کار را مطلوب‌تر از این‌کنیم.

پیشنهاد شما برای موفقیت مسکن مهر چیست؟

ببینید پاسخ قاطع به این سوال هم خودش نقض غرض است، ایراد ما همه اش بر عدم انجام کار کارشناسی بود و شما از من می‌خواهید در عرض چند دقیقه نسخه ای برای بهبود وضعیت سیاست های مسکن مهر بپیچیم. آن موقع من هم می شوم یکی از سیبل‌های انتقادی. تنها پیشنهادی که می‌توانم بکنم این است که به کار کارشناسی شده بها داده شود و سیاست‌ها براساس محورهای منتج از مطالعات کارشناسی منطبق باشد نه این که کار کارشناسی در جهت توجیه و تضمین سیاست‌های اجرایی از پیش تعیین شده باشد دولت وظیفه تعیین اهداف کلی و سیاست‌های کلان را دارد و سیاست‌های اجرایی باید نتیجه مطالعات کارشناسی باشد و به نظر می‌آید که اگر این امر به بخش خصوصی که همان بنگاه های علمی و اقتصادی است - البته نه نهادهای سیاسی و قدرت- واگذار شود و اعطای آزادی عمل کنترل شده به بخش خصوصی نیز می‌تواند تضمینی بر موفقیت موضوع باشد چرا که تجربه نشان داده اگر رانتی ایجاد نشود و بازار رقابت سالم بوجود آید سرمایه گذاری راه خود را پیدا خواهد کرد و دولت با ایجاد تسهیلات و فرصت‌ها می‌تواند به این جهت گیری سمت و سو دهد و نهایت اینکه نگاهی کارشناسانه و منتقدانه به سیاست‌های دیگر ملل نیز مثمر ثمر خواهد بود. اما آن چه که می‌توان به صراحت گفت چاره کار در ساخت و ساز صنعتی می باشد.

برای توسعه صنعتی سازی در کشور چه باید کرد؟

توسعه صنعتی به خودی خود امکان پذیر نمی‌باشد ابزارهای مختص خود را لازم دارد که اگر زمینه های آن فراهم نگردد و تداوم نیابد همین اندک کورسوی ایجاد شده نیز از بین خواهد رفت و در آن صورت شروع مجدد آن هزینه بیشتری را طلب خواهد کرد.

صنعتی‌سازی به دنبال خود افزایش کیفیت، سرعت و نهایتا کاهش هزینه ها را خواهد داشت، این تنها زمانی امکان پذیر خواهد بود که شرایط انبوه سازی ایجاد گردد و دولت نمی‌تواند برای همیشه کارفرمای انبوه سازان صنعتی باشد. باید شرایط انبوه سازی تسهیل گردد، ممکن است در ابتدا به حمایت مستقیم دولت نیاز داشته باشد اما نهایتا سیاست های حمایتی مستمر و بلند مدت است که توسعه را به سوی پایداری رهنمون خواهد کرد بدون اینکه برای دولت هزینه ای داشتــــــه باشد. صنعتی‌ســـازی به سرمایه گذاری کلان اولیه نیازمند است، لذا برای جذب چنین سرمایه هایی باید چشم انداز مناسبی برای استمرار کار فراهم گردد و چنین سیاست‌های پایدار فقط می‌تواند نتیجه مطالعه دقیق ،عمیق و کار کارشناسی باشد و بس.