بورس فلزات قیمت مس را در کشور واقعی کرد
تولید مس در ایران با اجرای طرح‌های توسعه رو به افزایش است
یکی از چهار فلزی که در بورس فلزات تهران عرضه می‌شود مس است و شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده مس تمام محصولات خود را در این بازار رسمی عرضه می‌کند.
این شرکت علاوه بر مس توانست پس از یک سال تلاش بالاخره در شهریور ماه سال گذشته کنسانتره فلزات گرانبها را نیز در بورس فلزات عرضه کند.
طبق بررسی‌های انجام شده بخش‌هایی از ایران از لحاظ ذخایر معدنی بر روی کمربند مس جهان قرار گرفته است که از شمال غرب ایران شروع و تا جنوب شرق ادامه دارد.
هم‌اکنون عملیات اکتشافی به منظور شناساندن و بررسی امکان بهره‌برداری از پتانسیل‌های معدنی مس در ایران در سه بخش مقدماتی نیمه تفصیلی و تفصیلی و در شش ناحیه در سطح کشور در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان و قزوین، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد در حال انجام است.
یکی از چهار فلزی که در بورس فلزات تهران عرضه می‌شود مس است و شرکت ملی صنایع مس ایران به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده مس تمام محصولات خود را در این بازار رسمی عرضه می‌کند.
این شرکت علاوه بر مس توانست پس از یک سال تلاش بالاخره در شهریور ماه سال گذشته کنسانتره فلزات گرانبها را نیز در بورس فلزات عرضه کند.
طبق بررسی‌های انجام شده بخش‌هایی از ایران از لحاظ ذخایر معدنی بر روی کمربند مس جهان قرار گرفته است که از شمال غرب ایران شروع و تا جنوب شرق ادامه دارد.
هم‌اکنون عملیات اکتشافی به منظور شناساندن و بررسی امکان بهره‌برداری از پتانسیل‌های معدنی مس در ایران در سه بخش مقدماتی نیمه تفصیلی و تفصیلی و در شش ناحیه در سطح کشور در استان‌های آذربایجان شرقی، زنجان و قزوین، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، کرمان و یزد در حال انجام است.
ذخایر معادن مس ایران حدود ۱۹۰۰میلیون تن می‌باشد که معادل ۵/۳درصد از ذخایر معدنی مس جهان است.
به این ترتیب ایران از حیث ذخایر معدنی مس جهان در رتبه هفدهم بوده و عمده این ذخایر در استان‌های کرمان و آذربایجان قرار دارد.
ذخایر معدنی کشورهای آسیایی (به استثنای چین و ژاپن) معادل ۷۵۰۰میلیون تن است و ایران پس از اندونزی دارای بیشترین ذخایر مس و در مقام دوم آسیا جای دارد.
پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که میزان مصرف مس در سال‌های آتی روند صعودی خواهد داشت به طوری که در سال 1388 (2009 میلادی) به مرز 20میلیون تن در جهان خواهد رسید.
افزایش میزان مصرف مس منجر به افزایش چشمگیر تولید آن شده است.
عوامل موثر در مصرف مس و تولید محصولات جایگزین به علاوه میزان هزینه‌های تولید و قیمت مس، فاکتورهای اساسی در میزان تولیدات مس و روند تغییر آن است.
بی‌تردید، توجه به بازار داخلی و جهانی و بررسی و مطالعه عوامل موثر بر قیمت‌ها بخش عمده‌ای از چگونگی دستیابی به سیاست‌های راهبردی در خصوص توسعه فناوری، اجرایی و عملیاتی را برعهده دارد.
از این رو در بازار رقابتی فعلی ترسیم و تدوین خط مشی نیل به توسعه در جهات گوناگون می‌تواند با در نظر گرفتن عوامل موثر ضمن تبیین جایگاه صنعت مس روند و سرعت حرکت این صنعت را در حیطه عوامل متغیر مشخص نماید به طوری که با انتخاب تکنولوژی برتر راه‌های دسترسی به افزایش کیفیت و کاهش قیمت تمام شده را سهل‌تر نماید.
در حال حاضر سهم ایران از تولید مس محتوی کنسانتره در دنیا حدود ۵/۱درصد است و این سهم از کل تولید قاره آسیا به حدود ۵/۷درصد می‌رسد.تولید مس در ایران با اجرای طرح‌های توسعه در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود سهم ایران از تولید جهانی فلز سرخ روز به‌روز بیشتر شود.
برای اطلاع از چگونگی تولید و عرضه مس توسط شرکت ملی صنایع مس ایران با مهندس علی اصغر پورمند مدیر عامل این شرکت به مناسبت سومین سالروز تاسیس بورس فلزات تهران گفت‌وگو کرده‌ایم که در پی می‌خوانید:
آقای مهندس پورمند! لطفا در ابتدا شرکت ملی صنایع مس ایران و فعالیت‌های آن را معرفی بفرمایید.
در دوازدهم تیرماه سال 1351 شرکت سهامی معادن مس سرچشمه کرمان تشکیل و در سال 1355 به شرکت ملی صنایع مس ایران که در برگیرنده کلیه فعالیت‌های معادن مس کشور است تغییر نام داد. از وظایف این شرکت، استخراج و بهره‌برداری از معادن مس، تولید محصولات پرعیار سنگ معدن شامل کنسانتره مس و کنسانتره مولیبدن و محصولات مسی نظیر کاتد، اسلب، بیلت و مفتول هشت‌میلیمتری و سایر محصولات جانبی از قبیل کنسانتره طلا و نقره، اکسید مس، ته‌پاتیل و انواع سرباره‌ها و... است.
اکنون که بورس فلزات تهران سه‌ساله شده بفرمایید نقش شرکت ملی صنایع مس ایران در راه‌اندازی این بورس کالا و شکل‌گیری آن چه بوده است؟
این شرکت از ابتدای مراحل راه‌اندازی بورس فلزات تهران هم از لحاظ مالی و دیگر مسائل پشتیبانی همه جانبه خود را انجام داده است. شایان ذکر است اولین کالایی که رسما در بورس فلزات تهران عرضه و مورد معامله قرار گرفت، مفتول 8میلیمتری تولیدی شرکت ملی صنایع مس ایران بود که بدین نحو شرکت ملی صنایع مس ایران در راه‌اندازی بورس فلزات پیشتاز بوده است.
به عنوان یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان مس، اثرات راه‌اندازی بورس فلزات بر روی صنعت مس را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
در حالت کلی هر کالایی احتیاج به یک بازار (Market) دارد، مهم‌ترین وظیفه بازار قیمت‌گذاری صحیح آن کالا می‌باشد که طبیعتا براساس تقابل عرضه و تقاضا به وجود آمده است. بنابراین باید عرضه‌کنندگان و تقاضا‌کنندگان در یک محل (بازار) جمع شوند تا قیمت واقعی آن کالا به دور از هرگونه انحراف و سلیقه تعیین شود.
مزیت دیگر وجود چنین بازاری حضور تولیدکنندگان واقعی خواهد بود. زمانی‌که قیمت کالا به صورت شفاف و صحیح تعیین شده باشد، کالا مستقیما و بدون هیچ‌گونه واسطه‌ای به دست تولید کننده خواهد رسید که در کاهش قیمت‌های تمام شده بسیار موثر می‌باشد.
در حال حاضر چند درصد از تولیدات شرکت ملی صنایع مس ایران در بورس فلزات تهران عرضه می‌شود؟
کلیه تولیدات شرکت ملی صنایع مس ایران به جز سرباره و اکسید مس که جزء محصولات جانبی محسوب می‌شوند از طریق بورس فلزات تهران عرضه می‌‌گردند. درخواست پذیرش سرباره و اکسید مس نیز حدود 3ماه قبل به بورس فلزات ارائه شده که در مراحل نهایی پذیرش می‌باشد که در صورت تحقق این موضوع، شرکت ملی صنایع مس ایران تنها شرکتی در داخل کشور خواهد بود که 100درصد کالاهای خود را از طریق بورس فلزات عرضه خواهد کرد. (محصولات فعلی قابل عرضه در بورس کاتد- مفتول- اسلب- بیلت- کنسانتره طلا و نقره (لجن‌آندی)- کنسانتره سولفور مولیبدن - ته‌پاتیل مس) هستند.
وضعیت قیمت‌ها و فروش مس تا قبل از راه‌اندازی بورس فلزات چگونه بود؟
قبل از راه‌اندازی بورس‌فلزات تهران ملاک قیمت‌گذاری محصولات مسی براساس بازارهای جهانی (LME) تعیین می‌گردید ولی در مقاطع مختلف، زمان‌های متفاوتی جهت میانگین قیمت‌های جهانی در نظر گرفته می‌شد که آن هم براساس توافقات انجام شده با سازمان‌های ذی‌ربط صورت می‌گرفت. بعد از راه‌اندازی بورس‌فلزات تهران شرکت ملی صنایع مس ایران نیز قیمت‌های جهانی را برای فروش محصولات خود در نظر گرفت و تاکنون نیز دقیقا به آن عمل کرده است. البته برای حمایت از تولیدکنندگان داخلی، قیمت فروش داخلی این شرکت از فروش خارجی ارزان‌تر است.
تولید شرکت ملی صنایع مس ایران در نیمه نخست امسال چقدر بوده و پیش‌بینی تولید آن در سال‌جاری چقدر است؟ ضمن اینکه بفرمایید این میزان تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل چقدر افزایش یا کاهش نشان می‌دهد؟
تولید شرکت ملی صنایع مس ایران در 6ماه اول سال‌جاری 100897تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته که مقدار 84926تن بوده 19درصد افزایش را نشان می‌دهد. پیش‌بینی تولید امسال در حدود 190000تن می‌باشد.
میزان صادرات شرکت چقدر بوده است؟
کل صادرات شرکت ملی صنایع مس ایران در نیمه نخست سال‌جاری 665میلیون دلار بوده است.
سهم شرکت ملی صنایع مس ایران از تولید و عرضه مس در بازار ایران چقدر است؟
بیش از 97درصد نیاز داخل به مس کاتد از طریق این شرکت تامین می‌شود. بخش جزئی دیگر از طریق صنایع دفاع (غنی‌آباد) تامین می‌گردد.
لطفا در مورد برنامه‌ها و طرح‌های توسعه شرکت ملی صنایع مس ایران توضیح دهید.
در حال حاضر بیش از 600اندیس مس در ایران شناسایی شده است که کل میزان مس محتوی ذخایر ایران برابر 14میلیون تن می‌باشد. با اجرای فاز دوم طرح‌های توسعه شرکت استحصال 93/2درصد از این مقدار مس دست یافتنی خواهد بود و در سال 1395 تولید مس خالص به مرز 442هزار تن در سال خواهد رسید.
در راستای نیل به اهداف فوق، برنامه‌های توسعه در بخش‌های مختلف طی برنامه چهارم توسعه به منظور رسیدن به ۳۳/۱میلیون تن کنسانتره و در بخش ذوب با تولید ۵۰هزار تن آند اجرا خواهد شد.
بررسی‌های صورت گرفته در سال‌های گذشته حاکی از آن بوده‌اند که مصرف مس در دنیا روند صعودی داشته و با توجه به صعودی بودن مصرف مس قیمت‌ها سیر صعودی پیدا کرده‌اند. لذا براساس مزیت‌های موجود از جمله داشتن معادن روباز با عیار نسبتا بالا مدیریت شرکت مس را بر آن داشت که نسبت به سرمایه‌گذاری در توسعه ظرفیت‌های تولید مس اقدام نماید.
در حال حاضر طرح‌های توسعه فاز اول و دوم جهت افزایش ظرفیت تولید مس در شرکت ملی صنایع مس ایران در حال انجام می‌باشد که با اجرای آنها، ظرفیت تولید مس کاتدی شرکت با استفاده از روش‌های حرارتی و تر به ۲۵۰هزار تن رسید. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در سال ۱۳۸۸ ایران از نظر تولید مس خالص رتبه شانزدهم را در بین کشورهای جهان خواهد داشت.
برنامه‌های توسعه در بخش‌های مختلف معدن، شاخه پیرومتالوژی(تغلیظ، ذوب و پالایشگاه) و شاخه هیدرومتالوژی مس در دو فاز طراحی شده است و در این راستا طرح‌های زیربنایی توسعه مشتمل بر طرح جامع آب، طرح جامع برق، طرح گازرسانی، طرح فناوری اطلاعات و اتوماسیون صنعتی به مجتمع نیز در حال انجام می‌باشد.
طرح‌های توسعه فاز اول
طرح‌های توسعه فاز اول که با هدف افزایش ظرفیت تولید سالانه کاتد تا سقف 250هزار تن می‌باشد و جمع سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی این فاز 6/1میلیارد دلار معادل 14هزار میلیارد ریال می‌باشد که 92درصد این مبلغ از محل درآمد حاصل از فروش محصولات این شرکت تامین و مابقی نیز طبق سیاست‌های آتی دولت از همین محل، به خزانه دولت عودت می‌گردد.
با انجام برنامه‌های توسعه در فاز اول ظرفیت تولید کنسانتره مس بالغ بر ۸۴۰هزار تن و تولید کاتد به عنوان محصول نهایی بالغ بر ۲۵۰هزار تن در سال خواهد شد.
بنابراین ظرفیت کنسانتره مس محقق شده تا پایان فاز اول توسعه 690هزار تن خواهد بود:
این فاز دربرگیرنده طرح‌های زیر است:
- طرح توسعه معدن سرچشمه
- فاز اول طرح توسعه تغلیظ سرچشمه: هدف این طرح تولید سالانه ۱۶۰هزار تن کنسانتره مس بوده و در خردادماه ۸۳ راه‌اندازی شد.
سرمایه‌گذاری ارزی و ریالی صرف شده در این طرح به ترتیب ۵۲۰میلیارد ریال و ۱۲۷میلیون دلار بوده است.
- طرح مس میدوک: هدف این طرح تولید سالانه 150هزار تن کنسانتره مس است که در دی‌ماه 83 به بهره‌برداری رسید. میزان سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این طرح که شامل دو بخش معدن و کارخانه تغلیظ می‌باشد معادل 1900میلیارد ریال و 100میلیون دلار بوده است.
- فاز اول طرح مس سونگون: معدن مس سونگون در استان آذربایجان‌شرقی در ۱۳۰کیلومتری شمال تبریز و ۳۰کیلومتری شهرستان ورزقان در یک ناحیه کوهستانی واقع است.
هدف این طرح تولید سالانه 150هزار تن کنسانتره می‌باشد.
طرح ذوب مس خاتون‌آباد: هدف این طرح تولید سالانه ۸۰هزار تن مس آندی بوده و در دی‌ماه ۸۳ به بهره‌برداری رسید.
میزان سرمایه‌گذاری صرف شده در این طرح 1300میلیارد ریال و 110میلیون دلار است.
- طرح توسعه پالایشگاه سرچشمه
- طرح احداث کارخانه تولید اسید سولفوریک در سرچشمه به ظرفیت 100هزار تن اسید در سال با امکان توسعه تا 300هزار تن در سال، به منظور جلوگیری از پخش آلاینده‌ها و گاز SO2
- طرح‌های زیربنایی آب، برق و گازرسانی
پس از راه‌اندازی بورس فلزات تهران و واقعی شدن قیمت‌ها روند پاسخ به تعهدات شرکت ملی صنایع مس ایران چگونه شد؟
سیاست اصلی شرکت ملی صنایع مس ایران اولویت دادن به تامین نیاز داخل می‌باشد. برای اثبات این ادعا می‌توان به آمارهای ثبت شده در بورس فلزات تهران مراجعه نمود. برای مثال شرکت ملی صنایع مس ایران از ابتدای سال ۱۳۸۵ تاکنون ۲۶۶درصد بیش از تقاضای بازار مفتول مسی و ۱۶۵درصد بیش از تقاضای بازار کاتد عرضه نموده است.
بنابراین با اطمینان می‌توان گفت که تمام نیاز داخل توسط شرکت ملی صنایع مس ایران تاکنون تامین شده است و شرکت مس مازاد محصولات مورد نیاز بازار داخل خود را صادر می‌کند.
به نظر شما نقش بورس فلزات در ساماندهی بازار فلزات ایران چیست؟
اصلی‌ترین وظیفه بورس فلزات تهران کشف قیمت حقیقی کالای فلزی می‌باشد که این امر در محصولات مسی به خوبی اتفاق افتاده است و آن هم به دلیل تبعیت شرکت ملی صنایع مس ایران از قیمت‌های جهانی است. موضوع مذکور بارها در جلسات متعدد که در دفتر معاونت مالی و اقتصادی سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی برگزار می‌گردد، توسط مسوولان بورس فلزات مورد تاکید قرار گرفته است.
در پایان بفرمایید نقش شرکت ملی صنایع مس ایران در ایجاد کار و اشتغال برای کشور چیست؟
شرکت ملی صنایع مس ایران با دست توانای قریب به 5500 نفر از کارکنان سخت کوش ایرانی، سنگ معدنی مس را فرآوری نموده و به مس کاتد تبدیل می‌نماید. حدود 4600 نفر از آنان در مجتمع مس سرچشمه که یکی از بزرگ‌ترین ذخایر معدنی مس دنیا است، فعالیت می‌نمایند.
شایان ذکر است تعداد ۲۰۰ کارخانه توسط بخش خصوصی در زمینه کلیه صنایع پایین‌دستی اعم از تولید سیم و کابل، مقاطع مسی شامل انواع پروفیل‌ها و لوله و مفتول‌ها و... فعالیت دارند که باعث اشتغالزایی در مقیاس بزرگی شده‌اند. در طول دهه اخیر با استفاده از راهکارهایی مانند آموزش، جایگزینی و جذب نیروهای تحصیل‌کرده ترکیب نیروی انسانی شرکت توسعه و بهبودیافته، در حال حاضر ۴۲درصد از کارکنان شرکت دارای تحصیلات فوق دیپلم و بالاتر است که در مقایسه با ۱۰ سال گذشته قریب ۷۵درصد رشد داشته است و باعث تقویت بنیه مهندسی و تخصصی شرکت شده است. لازم به ذکر است تعداد نیروها در رده کارشناسی و بالاتر شاغل تا پایان سال ۱۳۸۳، ۱۱۰۰ نفر است.
در زمینه سیاست‌های توسعه‌ای ملی و اجرای برنامه‌های تحول اداری، اصلاح ساختار سازمانی و کاهش نیروی انسانی نیز با استفاده از راهکارهایی مانند خصوصی‌سازی بخش‌های خدماتی، حذف سازمان‌های موازی و غیرضروری صورت پذیرفته است.
در برنامه‌های آتی، با عنایت به برنامه‌های مصوب دولت این شرکت نیز به همراه سایر بخش‌های دولت در راستای تعدیل و بهینه‌سازی نیروی انسانی با استفاده از راهکارهای تشویقی و همچنین خصوصی‌سازی بیشتر بخش‌های خدماتی قابل واگذاری تلاش خواهد نمود.
ارسال نظر