سناریوهای بازگشایی نمادهای پالایشی در بورس

گروه بورس- هدیه لطفی: ابهامات درخصوص شرکت‌های پالایشگاهی از ابتدای حضور این شرکت‌ها در بازار سرمایه تا به امروز وجود داشته و در بسیاری از مقاطع باعث توقف طولانی‌مدت این نمادها شده است. در برخی مواقع این ابهامات و بسته شدن‌های طولانی در مقاطع سال‌های گذشته به دلیل افزایش نرخ ارز باعث رشد سود‌آوری و به تبع آن افزایش قیمت این نمادها شد، اما به نظر می‌رسد تحولات اخیر در متغیرهای اقتصادی این صنعت مانند کاهش قیمت نفت و طرح کیفی‌سازی محصولات اثر کاهشی روی سودآوری این واحدها خواهد داشت. در این راستا تیم تحلیلی «شرکت مشاور سرمایه‌گذاری هدف حافظ» با بررسی وضعیت این گروه اعلام کرده است که کاهش سطح قیمت سهام شرکت‌های پالایشی و شاخص کل بورس اوراق بهادار طی این مدت مساله مورد توجهی است، به‌طوری‌که شاخص کل بازار سرمایه از محدوده ۷۴ هزار واحدی در پایان تیرماه سال جاری به محدوده ۶۶ هزار واحدی رسیده است که ریزش ۱۱درصدی را نمایش می‌دهد، از سویی دیگر آخرین ارزش کل بازار نمادهای بورسی این صنعت یعنی شرکت‌های پالایشگاه بندرعباس، اصفهان و تبریز ۲۴هزارمیلیارد تومان بوده، حال اینکه ارزش کل بازار بورس در تاریخ ۲۹ تیرماه ۹۳ در حدود ۳۴۵ هزار میلیارد تومان بوده، یعنی به‌صورت متوسط ۲/۷ درصد ارزش بازاری بورس مرتبط با شرکت‌های پالایشگاهی بوده است. درحال حاضر با توجه به کاهش ارزش بازار بورس این نسبت به ۴/۸ درصد افزایش یافته است. با توجه به اینکه ارزش بازار بورس در مقطع کنونی که در محدوده ۲۹۸ هزارمیلیارد تومان است که با فرض ثبات سایر شرایط اگر بخواهیم این سه شرکت پالایشگاهی سهم از ارزش بازار بورس خود را کماکان حفظ نمایند ارزش بازار آنها باید به ۲۱هزار میلیارد تومان برسد که به معنی کاهش تقریبی ۱۵ درصد در قیمت سهام این نمادهاست. علاوه بر موارد فوق طی مدت بسته بودن این نمادها قیمت نفت که یکی از متغیرهای اصلی سود این شرکت‌ها است از قیمت‌های ۱۰۰ دلاری به حدود ۵۰ دلار کاهش پیدا کرده است؛ کاهش قیمت نفت به معنی کاهش قیمت فرآورده‌های پالایشگاهی و فروش این شرکت‌ها خواهد بود، بنابراین انتظار می‌رود سود این واحدها با کاهش مبلغ فروش، کاهش داشته باشد. اگر چه کاهش قیمت نفت به‌صورت یکباره نبوده و طی مدت ۵ ماه اخیر به‌صورت تدریجی اتفاق افتاده اما نکته اصلی این است که چشم‌انداز افزایش قیمت نفت حتی تا سال ۹۵ نیز وجود نداشته و نرخ بودجه نفت کشورهای صادرکننده نفت و کشور خودمان موید این نکته است. بنابراین انتظار داریم سودآوری واحدهای پالایشگاهی نیز به نسبت کاهش قیمت نفت در سال آتی

کاهش یابد.

همچنین طرح کیفی‌سازی محصولات پالایشگاهی طرحی است که از سوی دولت دنبال می‌شود، این طرح به‌صورت کلی قیمت محصولات پالایشی را مرتبط به کیفیت محصولات آن می‌کند که در حال حاضر با توجه به کیفیت محصولات این شرکت‌ها، این طرح عامل کاهنده سود اکثر شرکت‌های پالایشگاهی است، اگرچه صحبت‌هایی مبنی بر تعویق این طرح تا پایان سال ۱۳۹۴ مطرح می‌شود.

بر‌اساس این گزارش با توجه به جمیع موارد مورد اشاره انتظار می‌رود بازگشایی نمادهای این صنعت همراه با ریزش قیمت باشد که این ریزش قیمتی هم سبب کاهش افق سودآوری این واحدها در سال‌های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ به علت کاهش قیمت نفت و طرح کیفی‌سازی محصولات و هم به سبب ریزش کلی بازار سهام این شرکت‌ها است. به‌صورت کلی پیش‌بینی می‌شود قیمت این نمادها بین ۳۰ تا ۵۰ درصد بسته به نوع شرکت و جو عمومی بازار سهام در روز بازگشایی ریزش داشته باشد که ریزش ۳۰ درصدی قیمت این شرکت‌ها به معنی افت ۱۷۰۰ واحدی شاخص بورس و ریزش ۵۰ درصدی قیمت این شرکت‌ها به معنی افت ۲۸۰۰ واحدی شاخص کل بورس خواهد بود.

جدول همراه حاوی اطلاعاتی درخصوص آخرین قیمت تئوریک تابلوی نمادهای پالایشگاهی حاضر در بازار سرمایه به همراه آخرین ارزش بازار این نمادها، تاریخ بسته شدن و آخرین سود هرسهم و سود تقسیم شده است.

همان‌گونه که ملاحظه می‌شود اکثر این نمادها به غیر از ‌پالایشگاه اصفهان و پالایشگاه تهران که در اسفند ماه سال گذشته و فروردین ماه سال جاری متوقف شده بودند، در تیرماه سال جاری بسته شده‌اند، طی این مدت بازار سرمایه آبستن تغییر و تحولات متنوعی بوده است؛ کاهش قیمت نفت، کاهش سطح عمومی قیمت‌های سهام و شاخص کل در بازار سرمایه و برگزاری مجمع عمومی این شرکت‌ها از جمله این تحولات است.

تقاضا برای تعویق کیفی‌سازی

در این بین مدیر امور مالی شرکت پالایشگاه نفت شیراز درخصوص تعیین تکلیف بحث کیفی‌سازی پالایشگاه‌ها گفت: تقاضای ما این است که قیمت‌گذاری فرآورده‌های پالایشگاهی براساس کیفی‌سازی تا زمان بهره‌برداری از پروژه‌های شرکت‌ها به تعویق بیفتد.

ناصر تنگستانی خاطرنشان کرد: پالایشگاه‌ها درخصوص بحث کیفی‌سازی محصولات، پروژه‌های متعددی را در دست اجرا دارند که با بهره‌برداری از آنها به‌طور کامل موارد مربوط به کیفیت محصولات در این شرکت‌ها انجام خواهد شد.

وی تاکید کرد: موضوعی که وجود دارد این است که این پروژه‌ها در شرکت‌های مختلف با زمان‌بندی متفاوت در حال انجام است و ما تقاضا داریم این بحث تا سال ۹۶ به تعویق بیفتد.

تنگستانی در پاسخ به این سوال خبرنگار«دنیای‌اقتصاد» درخصوص شایعه موافقت با تعویق کیفی‌سازی محصولات تا سال ۹۴، خاطرنشان کرد: در این خصوص هنوز به ما ابلاغی صورت نگرفته اما تقاضای ما همین است و امیدواریم به این امر پاسخ مثبت داده شود تا پالایشگاه‌ها از پروژه‌های خود بهره‌برداری کنند.

تنگستانی ادامه داد: بودجه سال ۹۳ را بدون توجه به موضوع کیفی‌سازی بسته بودیم و دلیل توقف طولانی‌مدت این نمادها این است که دستورالعمل مزبور طی سال ۹۳ مطرح و براین اساس نماد پالایشگاه‌ها متوقف شد.

وی با بیان اینکه بودجه‌بندی را هنوز تغییر نداده‌ایم، افزود: براین اساس در صورتی که موضوع کیفی‌سازی برای امسال منتفی شود باید گفت که شرکت‌ها براساس عملکرد خود می‌توانند گزارش ارائه دهند. این در حالی است که پالایش نفت شیراز توانسته در عملکرد ۶ ماهه بودجه خود را محقق کند.

ارزیابی دوباره با کاهش قیمت نفت

تنگستانی با تاکید بر اینکه نیمه دوم امسال شاهد وقایع خاصی بودیم، تصریح کرد: با وجود پوشش مناسب در عملکرد ۶ ماهه اول باید گفت به دلیل کاهش قیمت نفت که از مهرماه امسال شروع شد، شرایط نیمه دوم متفاوت خواهد بود و باید ارزیابی دوباره‌ای کرد.

وی توضیح داد: با پایین آمدن قیمت نفت، بهای تمام شده شرکت‌های پالایشگاهی هم کاهش قابل توجهی یافته‌اند اما قیمت فروش فرآورده‌ها نیز به تبع این موضوع کاهش یافته است.

این مدیر گفت: باید ارزیابی دوباره‌ای صورت گیرد؛ شاید این موضوع بتواند حاشیه سود پالایشگاه‌ها را افزایش دهد اما بدون شک در شرکت‌های مختلف به‌طور یکسان نخواهد بود.

به گفته وی در پالایشگاه شیراز هنوز برآورد نکرده‌ایم و در صورت تعویق قطعی بحث کیفی‌سازی می‌توانیم برآورد و پیش‌بینی لازم را از عملکرد نیمه دوم سال اعلام کنیم.

وی خاطرنشان کرد: برآوردهای ابتدایی نشان می‌دهد با توجه به نیاز بازار به محصولات و فرآورده‌های پالایشی، میزان فروش ما در نیمه دوم سال تغییری نداشته است و درخصوص مبالغ فروش هنوز جمع‌بندی صورت نگرفته است.

تنگستانی خاطرنشان کرد: تیم‌های فنی و تخصصی در پالایشگاه شیراز روی مباحث مختلف در حال مطالعه هستند تا برای سال‌های آینده برنامه‌ریزی را با توجه به پارامترهای مختلف انجام دهند تا حتی برای شناسایی بازارهای جدید نیز اقدامات لازم انجام شود.

بازگشایی پس از شفاف‌سازی

مهدی طحانی، مدیرعامل شرکت آوای آگاه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» اولین گام قبل از ورود شرکت‌ها به بازار سرمایه را شفاف‌سازی روابط مالی عنوان کرد و گفت: تمامی شرکت‌ها به خصوص شرکت‌های مشمول اصل ۴۴ قانون اساسی، باید قبل از ورود به بازار سرمایه روابط مالی خود را با دولت، وزارت مربوطه و نهاد بازار شفاف‌سازی کنند تا پس از ورود و عرضه در بورس نه تنها توقعات سرمایه گذاران برآورده شود بلکه به مشکلات عدیده دچار نشوند تا درگذشته یا آینده نزدیک گریبان صنایع فعال در بورس را نگیرد.

وی ادامه داد: بنابراین توقع می‌رود تا دولت و سازمان بورس، روابط مالی این قبیل شرکت‌ها را در بلند مدت و به‌صورت کلی تعیین کرده تا رئیس سازمان بورس برای چانه زنی درخصوص شفاف‌سازی و حل مشکلات صنایع مختلف بورسی از قبیل پالایشگاه ها، پتروشیمی‌ها ومعادن به چانی زنی و رایزنی با دولت اقدام نکند.

طحانی درخصوص وضعیت اخیر صنعت پالایشگاهی و زمزمه‌های بازگشایی این گروه نیز اظهار کرد: این روزها زمزمه‌هایی درخصوص بازگشایی قریب الوقوع نمادهای گروه پالایشی به گوش می‌خورد اما بازگشایی این نمادها تا زمانی‌که شرکت‌های مزبور اطلاعات خود را به‌صورت شفاف، عادلانه و منطقی اعلام نکنند، به صلاح نیست، چون در این‌صورت سود سهام محاسبه نخواهد شد و باعث افت شدید قیمت سهام پالایشی می‌شود که این مساله با پتانسیل بالای پالایش‌ها در تضاد است.

به عقیده طحانی پالایشی‌ها توانایی بالایی در صادرات فرآورده‌های خود دارند که در حال حاضر با توجه به شرایط موجود تنها محدود به بازار داخلی شده‌اند که در صورت آزادسازی پتانسیل‌ها، نه تنها به سودآوری بیشتر آنها منجر خواهد شد بلکه از رانت‌های قاچاق سوخت نیز جلوگیری می‌شود که تنها عامل بازدارنده در حال حاضر بحث کیفی‌سازی آنها است که منجر به محدودیت این گروه شده است.

این فعال بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: به این ترتیب با شرط شفافیت در عملکرد مالی، آزاد شدن روابط با توجه به پتانسیل‌های یاد شده داخلی و خارجی از سوی کشورهای اطراف از قبیل امارات و ترکیه که در حال حاضر محصولات به آنها قاچاق می‌شود، می‌توان سودآوری مطلوبی برای این صنعت انتظار داشت.

وی خاطر‌نشان کرد: اما در حال حاضر مداخلات و تصمیمات دولت، نبود شفافیت و در دسترس نبودن اطلاعات دقیق از این صنعت و قدیمی بودن تکنولوژی درون شرکتی به‌عنوان تهدیدهای بزرگ برای آنها قلمداد می‌شود که باید قبل از بازگشایی برطرف شود.

مدیرعامل شرکت آوای آگاه در ادامه اظهاراتش به بررسی وضعیت پالایشگاه‌ها و بازگشایی نمادهای مزبور با فرض شفاف‌سازی در صورت‌های مالی و همچنین موکول شدن بحث کیفی‌سازی به اواخر سال ۹۴ پرداخت و گفت: دراین صورت با توجه به فضای هیجانی کنونی بورس، بازگشایی نمادهای مزبور با بیش از ۴۰ درصد اصلاح قیمت همراه خواهد بود که این مساله به منفی شدن بیشتر بازار و ایجاد یک موج جدید از فروش منجر خواهد شد.

وی ادامه داد: از طرف، دیگر این شرکت‌ها تا کنون در زمینه بازارگردانی نیز چندان فعال نبوده‌اند، بنابراین در زمان بازگشایی هم نمی‌توان انتظار کار خارق‌العاده‌ای از آنها داشت.

وی در پاسخ به این سوال که چه زمانی برای بازگشایی پالایشی‌ها مناسب‌تر است، گفت: بهترین زمان وقتی است که بازار از نظرهیجانات تخلیه شده باشد و روندی با ثبات برآن حاکم شود. البته با این پیش زمینه که بازگشایی مزبور با یکی، دو روز تاخیر پس از اعلام صورت‌های مالی و شفاف‌سازی آنها انجام شود تا به این ترتیب کارشناسان و تحلیلگران بازار بتوانند به بررسی اطلاعات بپردازند تا سرمایه‌گذاران با تصمیم مناسب و معقول اقدام به معاملات سهام پالایشی کنند.

طحانی در ادامه با تقاضا از سازمان بورس، گفت: لطفا تا روشن شدن قضایا نمادهای این گروه بسته بماند.

سناریوهای بازگشایی نمادهای پالایشی در بورس