ثبات بازار سهام در 7 قدم

گروه بورس - محبوبه مغانی:‌ دماسنج اقتصاد این روزها با کاهش مستمر و دامنه‌دار خود، رکود حاکم بر اقتصاد کشور و فضای کسب و کار را به خوبی به تصویر کشیده است. سیطره فضای یأس و ناامیدی بر بازار سرمایه در پی کاهش مداوم روند بازار، بنا به ادعای فعالان بازار سرمایه، دیگر مجالی برای تعیین هرگونه کف برای افت شاخص باقی نگذاشته است. در این بین در حالی بازار سرمایه در برابر بازدهی بازارهای ارز و سپرده گذاری، نحیف و نحیف‌تر می‌شود که دولتمردان در دولت یازدهم بارها و بارها در حمایت خود از بازار سرمایه، از بورس به‌عنوان محلی برای رشد اقتصادی یاد ‌کرده‌اند. این در شرایطی است که روند کنونی حاکم بر بازار نیازمند برقراری ثبات است. مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد»، با حیاتی دانستن ثبات بازارهای مالی برای اقتصادی با اهدافی چون رشد پایدار و تورم پایین، بازارهای مالی کشور به‌خصوص بازار سهام را تحت‌تاثیر ریسک‌های سیستماتیک نظیر سیاست‌های پولی و مالی خارج از ظرفیت بازیگران اقتصاد، موانع اطلاعاتی، عدم پیش‌بینی‌پذیری تصمیمات سیاستگذاران، نظام نامناسب تعیین نرخ ارز، تورم ساختاری، تصمیمات بودجه‌ای دولت و مجلس و عدم بلوغ و انسجام در زمینه سیاست‌ورزی عنوان کرد.

ولی نادی قمی که نوسان نرخ بازدهی سهام در ایران را بالا و تاحدی نامعقول می‌داند، اظهار کرد:‌ سهمی که امروز با صف خرید روبه‌رو است، فردا با هزاران دلیل و استدلال صف فروش می‌شود. گو اینکه بازار سردرگم است. همچنین سهم‌های کوچک با شناوری پایین، افزایش قیمت می‌گیرند و با صف خرید روبه‌رو می‌شوند بدون اینکه محرک‌های درآمدی‌شان، نشان از تغییر سودآوری دهد.

این کارشناس بازار سرمایه معتقد است:‌ احساسات بر همه جنبه‌های بازار غلبه دارد و مشارکت‌کنندگان حتی حرفه‌ای‌های بازار نیز چشم خود را به اصول بنیادین سرمایه‌گذاری بلندمدت بسته‌اند. او که از شوک‌های سیاسی و اقتصادی بازار سرمایه به‌عنوان عامل ناپایداری آن یاد می‌کرد،‌ به ارزش بازار سرمایه اشاره کرد که معادل بخش قابل توجهی از تولید ناخالص داخلی است، با این حال این بازار اسیر گمانه‌زنی‌ها و عدم تشخیص وزن اخبار شده است.

مدیر‌عامل شرکت تامین سرمایه نوین از انتشار اخباری چون کاهش ذخیره قانونی بانک‌ها، حذف عوارض سنگ آهنی‌ها و کاهش خوراک پتروشیمی‌ها به‌عنوان اخباری یاد کرد که سکوت معنی‌دار درخصوص نحوه و زمان اجرای این تصمیمات، ابهامات بازار را افزایش می‌دهد.

وی با بیان اینکه به این ترتیب صرف بازده بازار سهام توجیه‌کننده ریسک این بازار نیست و جریان نقدینگی از سپرده‌های بانکی به سمت بازار سرمایه روانه نمی‌شود، تصریح کرد: البته در کنار مشکلات ساختاری اقتصاد، بازار سهام کشور از درون نیز دارای محدودیت‌هایی است. نقد‌شوندگی و کارآیی بازار سهام به‌عنوان معیارهای اصلی توسعه‌یافتگی بازار، هنوز به سطح استانداردهای کشورهای توسعه یافته نرسیده است. نادی با اشاره به بالا بودن هزینه معاملات، ادامه داد:‌ کنترل نوسان نامطلوب قیمت سهام با ابزارهای سنتی صورت می‌گیرد. با این اوصاف برای افزایش سهم بازار سرمایه در ثبات مالی اقتصاد و کاهش نوسان نامطلوب قیمت دارایی‌های مالی به نظر می‌رسد باید اقداماتی صورت گیرد. این کارشناس بازار سرمایه در بیان این اقدامات، در مرحله نخست به افزایش شفافیت بازار اشاره کرد و گفت:‌ با کاهش ریسک مرتبط با اطلاعات حسابداری که از طریق افزایش کیفیت و قابلیت اتکای آنها صورت می‌گیرد، ابهامات بازار اوراق بهادار کاهش یافته و جذابیت و نقدشوندگی آن افزایش خواهد داشت.

به گفته نادی‌قمی؛‌ در حال حاضر صورت‌های مالی (به‌خصوص صورت‌های مالی تلفیقی) از حیث سرمایه‌گذاری اطلاعات همه‌جانبه‌ای در اختیار سرمایه‌گذاران قرار نمی‌دهد و بعضا گزارش حسابرسان ارزش‌افزوده‌ای برای کیفیت اطلاعات مالی ندارد.

مدیر‌عامل شرکت تامین سرمایه نوین با تاکید بر لزوم کاهش ذخیره قانونی بانک‌ها و حضور پررنگ آنها در بازار سرمایه، عنوان کرد: کمبود نقدینگی در بسیاری از بازارها از جمله بازار سهام کاملا مشهود است. بانک‌ها برای جذب سپرده نرخ‌های بالایی پیشنهاد می‌دهند. برای افزایش نقدینگی بخش‌های مختلف اقتصاد و حضور بانک‌ها در بازار سهام کاهش نرخ ذخیره قانونی لازم است.

او به بررسی تحقیقاتی اشاره کرد که نتایج آنها بر حضور بانک‌ها در بازار سهام به منظور افزایش کارآیی و نقدشوندگی این بازار تاکید دارد.

نادی قمی یکی از راه‌های افزایش نقدشوندگی اوراق بهادار را تعیین حداقل یک بازارگردان برای اوراق بهادار دانست که در این ارتباط افزایش تعداد و سرمایه صندوق‌های بازارگردانی که در آن هزینه معاملات به حداقل رسیده است می‌تواند مفید واقع شود. به گفته مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین؛‌ توسعه فناوری در بسیاری از حوزه‌ها از جمله حوزه معاملات آنلاین (برخط) می‌تواند موجب افزایش نقدشوندگی بازار اوراق بهادار و افزایش حجم معاملات شود. او برای جلوگیری از سفته‌بازی در سهام شرکت‌های کوچک و با شناوری پایین پیشنهاد داد که می‌توان خریداران سهام این دسته از شرکت‌ها را ملزم به نگهداری کوتاه‌مدت (به‌عنوان مثال حداقل ۶ماهه) از سرمایه‌گذاری‌شان کرد.

نادی‌قمی ادامه داد:‌ همچنین با افزایش تنوع ابزارهای تامین مالی، سرمایه‌گذاری و مدیریت ریسک، افراد مختلف با ذائقه‌های متفاوت ریسک و بازده جذب این بازار خواهند شد؛ بنابراین نقدشوندگی بازار افزایش خواهد

یافت و در نهایت مدیرعامل شرکت تامین سرمایه نوین از توسعه فرهنگ سرمایه‌گذاری و تقویت روحیه ریسک‌پذیری به‌عنوان آخرین راهکار برای تقویت بازار سرمایه جهت ثبات اقتصادی یاد کرد و افزود: در حال حاضر شناسایی دقیقی از مفهوم سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران وجود ندارد و قوانین موجود به اندازه کافی جامع نیستند. بر این اساس سرمایه‌گذاران عمدتا از بابت تصمیمات سرمایه‌گذاری خود، دیگران را مقصر می‌دانند و انتظار پاسخگویی دارند.