گروه بورس - هدیه لطفی: روند حرکت ۱۲ روزه بورس تهران که در آن تنها چهار روز مثبت با ارقام پایین در کنار ۸ روز منفی با ارقام نسبتا بالا به ثبت رسیده، روز گذشته با افزایش ۶۶ واحدی شاخص کل پایان یافت و به این ترتیب زیان بازار در این دوره ۱۲روزه به ۳/۸ درصد رسید. در حالی که زیان بازار از ابتدای سال تاکنون در حدود ۱۱ درصد است که این امر نشان می‌دهد بیشترین بار زیان مذکور بر دوش دوره جدید بوده و در پی تمدید مذاکرات رخ داده است. به این ترتیب استنباط می‌شود بورس تهران بیشترین آثار منفی را در ریزش اخیر خود از موضوعات روانی مذاکرات پذیرفته است.

فعالان بورس، بازار دیروز را با خبر عصر روز دوشنبه و حکم وزیر امور اقتصادی و دارایی درخصوص ریاست دکتر محمد فطانت‌فرد در سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کردند و در همان ساعات ابتدایی معاملات روند صعودی بازار که شاید تحت تاثیر امیدواری و خوش‌بینی به تغییر مدیریت بود، رخ داد و در نتیجه شاخص حدود ۱۳۰ واحد رشد را تجربه کرد اما با بازگشایی نماد ملی مس ایران این روند با شیبی نزولی در محدوده ۶۹ هزار و ۶۰۸ واحدی متوقف شد و در نهایت نماگر بازار با افزایش ۶۶ واحدی مواجه شد، اما رشد اندک دیروز به منزله اتمام روند اصلاحی بورس نخواهد بود.

رشد روز گذشته شاخص بیشتر تحت تاثیر گروه‌های غیر‌نفتی به‌خصوص گروه‌های مالی قرار داشت به طوری‌که بانک ملت، تجارت و صادرات در مجموع ۷۶ واحد تاثیر مثبت بر روند بازار بر جای گذاشتند. البته در این رشد خودرویی‌ها از جمله سایپا و ایران خودرو نیز در کنار بانک‌ها موثر بودند. در حالی که معاملات بازار با روندی کاهشی دنبال شد، به‌طوری‌که حجم و ارزش کل معاملات هر کدام به ترتیب افت ۲۷ درصدی و ۳۱ درصدی را تجربه کردند و در پایان دادوستد ۴۸۵ میلیون سهم به ارزش یک هزار و ۱۰۴ میلیارد ریال در سامانه معاملاتی بورس به ثبت رسید، بررسی «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد رقم P/E بورس نیز به ۳/۵ مرتبه رسیده، این در حالی است که این نسبت در ابتدای سال در حدود ۱/۷ مرتبه بوده و در این ۹ ماه در حدود ۲ واحد از آن کاسته شده است.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، فصل پاییز با ریزش شاخص در حال اتمام است، به‌طوری‌که فصل برگ‌ریزان تا کنون نزول ۲۱۰۰ واحدی را به‌همراه داشته که عواملی از قبیل کمبود نقدینگی، تعویق در نتایج مذاکرات و ریزش قیمت نفت بیشترین نقش را در این مدت در سقوط بورس داشتند.

سال گذشته در همین روزها بود که پرواز شاخص به سقوط آزاد تبدیل شد و کسی حتی فکر نمی‌کرد که هیجان مثبت آن روزها پس از گذشت یک رکود و ریزش سنگین یکساله به یاس و نا امیدی تبدیل شود که در نتیجه طی یک سال اخیر بورس بیش از ۲۰ درصد از ارزش خود را از دست داده و در مقابل بانک‌ها رقمی بالغ بر ۲۵ درصد سود به سرمایه‌گذاران پرداخته‌اند که به عبارتی ساده می‌توان با احتساب هزینه‌های فرصت سرمایه‌گذاری در بانک‌ها گفت بورسی‌ها تا کنون در حدود ۴۵ درصد زیان کرده‌اند.

در این میان بازار نفت نیز بانگ سقوط سر داده به‌طوری‌که از دوران اوج خود تا کنون (حدوده ۱۰ ماه پیش) حدود ۵۰ درصد افت قیمت را تجربه کرده و به افت این روزهای بازار سرمایه دامن زده است.

شرایط بازار مسکن نیز چندان تعریفی ندارد؛ به‌طوری‌که از تیر ماه ۹۲ و با آغاز به کار دولت یازدهم روند منفی قیمتی آن آغاز شده و در یک سال و نیم اخیر حباب سالهای ۹۱ و ۹۲ این بازار در حال تخلیه شدن است و پیش‌بینی می‌شود این رکود تا آخر سال نیز ادامه داشته باشد. این رکود نه تنها در قیمت مسکن مشاهده می‌شود بلکه در ساخت و ساز و رونق ملک نیز وجود دارد. به گفته کارشناسان این بازار، مسکن در نیمه اول سال حدود ۵/۲ درصد زیان به همراه داشته است. در یک جمع بندی می‌توان گفت که بازار مسکن از نقطه اوج خود (خرداد ۹۲) تا کنون ۷ درصد کاهش را تجربه کرده است.اما در بازار ارز شرایط دیگری حاکم است؛ بار دیگر دلار در سطح ۳۵۰۰ تومان در نوسان است و به نظر می‌رسد دولت به تدریج توان و قدرت خود را در ثابت نگه داشتن قیمت ارز در سطوح ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ تومانی از دست بدهد و شاید باید منتظر تثبیت نرخ ارز در سطوح جدیدی باشیم.به این ترتیب به نظر می‌رسد در روزهای آتی همچنان شاهد رکود در کل اقتصاد کشور باشیم که این انتظار تا اتمام بررسی لایحه بودجه ۹۴ ادامه خواهد داشت و تا آن زمان نظر قطعی درخصوص نرخ دلار و نفت وجود نخواهد داشت.

پیچیدگی «نفتی» در بورس

چالش اخیر بورس به دلیل نقش قیمت نفت در اقتصاد ایران موجب شده شرکت‌های بورسی که به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم به این کالا وابسته هستند با آینده‌ای مبهم مواجه شوند، به‌طوری‌که به وضوح می‌توان وزن بالای آثار این متغیر را بر اقتصاد و به ویژه بورس مشاهده کرد.

مدیر صندوق سرمایه‌گذاری آگاه در گفت‌وگو با «دنیای اقتصاد» با اظهار این مطلب افزود: شرایط کنونی بورس با نوسانات اخیر قیمت نفت بسیار پیچیده شده و در واقع با توجه به عامل مزبور نمی‌توان پیش‌بینی دقیقی از متغیرهای تاثیرگذار بر بازار ارائه داد. مصطفی بیاتی در ادامه افزود: قیمت نفت تمام اقتصاد کشور را با چالش مواجه کرده و نگرانی‌های عمده‌ای را در برداشته و در این شرایط با آنکه نمی‌توان برآوردی صحیح از قیمت نفت در یک سال آینده داشت اما در کل می‌توان روندی نزولی برای آن در نظر گرفت که این موضوع رفتارهای غیر منطقی، ترس و هیجان را به‌دنبال داشته و باعث افت بیش از حد قیمت سهام اکثر شرکت‌ها در بورس شده و به این ترتیب اکثر تاثیرات منفی از ناحیه کاهش قیمت‌های نفتی درسهام شرکت‌ها لحاظ شده است.

وی ادامه داد: در این شرایط تمامی فعالان بازار سرمایه در انتظار بهبود شرایط و مشخص شدن آینده اقتصاد برای ادامه سرمایه‌گذاری‌های خود هستند و تا بهبود نسبی اوضاع شرایط بورس چندان تغییری نخواهد کرد.مدیر صندوق سرمایه‌گذاری آگاه عامل دیگر در تداوم رکود در بورس را کمبود نقدینگی عنوان کرد و گفت: بیشتر فعالان بازار و به ویژه حقوقی‌ها به کمبود نقدینگی دچار شده‌اند و در واقع خریدها و سرمایه‌گذاری‌هایی در ماه‌های گذشته انجام داده‌اند که با توجه به شرایط نامساعد اخیر نمی‌توانند دست به فروش بزنند و در نتیجه منابع آنها آزاد نشده و کمبود نقدینگی دارند.

بیاتی ادامه داد: از سوی دیگر شرکت‌های زیر‌مجموعه آنها نیز با مشکل سرمایه در گردش و مطالبات سود سهام دست به گریبانند که باید آنها را نیز تجهیز کنند و بالطبع مشکل نقدینگی آنها افزایش خواهد یافت. به گفته بیاتی، شرایط رکود اقتصادی نیز همچنان پابرجا است و نمی‌توان امیدی به بهبود شرایط از این ناحیه داشت. وی تنها عامل برای ایجاد امیدواری برای بازارها را توافق در مذاکرات دانست و گفت: تمامی متغیرهای اثر گذار بر بازار در بلند مدت جوابگو خواهند بود و تنها عامل صعود به نتیجه رسیدن زودتر در مذاکرات هسته‌ای خواهد بود که چنانچه زودتر از موعد ۷ ماهه توافقی صورت گیرد، بیشتر مسائل و رکودها برطرف خواهد شد.

برگشت ضعیف بورس با موتور گروه‌های غیرنفتی