ولید هلالات کارشناس پاسارگاد تحلیل شرکت پتروشیمی زاگرس در راستای اجرای برنامه سوم توسعه در سال ۱۳۷۹ تاسیس شد. با توجه به وجود منابع غنی گاز در منطقه پارس جنوبی این شرکت در بندر عسلویه احداث شده است. ساخت این مجتمع توسط کنسرسیومی متشکل از شرکت‌های Lurgi آلمان و پیدک ایران انجام شده و هم‌اکنون زاگرس با ظرفیت تولید سالانه سه میلیون و ۳۰۰هزار تن محصول در زمره پنج شرکت بزرگ تولیدکننده متانول در جهان است. فرآیند تولید متانول: نحوه تولید محصول در پتروشیمی زاگرس در سطح کشور منحصر به فرد است، به این شکل که ابتدا گاز طبیعی به همراه بخار آب با عبور از کاتالیست نیکل در مجاورت حرارت به گاز سنتز که حاوی هیدروژن CO, CO۲ بخار آب و متان واکنش نکرده است، تبدیل می‌شود. پس از آن فشار گاز سنتز تولید‌شده تا حد نیاز افزایش یافته و با عبور آن از کاتالیست مس به بخار متانول و آب تبدیل می‌شود. این بخارها پس از سرد شدن در سیستم‌های پایین‌دستی به متانول خام تبدیل شده می‌شود و در مرحله آخر متانول خام تولید شده در واحد سنتز در سه برج تقطیر از آب و دیگر ناخالصی‌ها جدا شده و متانول خالص در استاندارد (گرید) جهانی AA تولید می‌شود.

تامین مواد اولیه: کلیه مواد اولیه مورد نیاز برای تولید متانول از پتروشیمی مبین دریافت می‌شود، اصلی‌ترین مواد اولیه را گاز طبیعی و اکسیژن تشکیل می‌دهند.

بازار فروش: متانول و بخار، محصولات تولیدی پتروشیمی زاگرس است، متانول عمدتا صادر می‌شود، روش فروش نیز مزایده‌ای است، بخار تولید شده نیز مشخصا به پتروشیمی مبین فروخته می‌شود.

موارد مصرف متانول: از این ماده می‌توان برای ساخت اتیلن و پروپیلن، اسید استیک، رزین ملامین جهت ظروف و انواع چسب استفاده کرد اما یکی از مهم‌ترین مصارف متانول قرار گرفتن به‌عنوان جایگزین سوخت دیزل و ارتقای درجه آرام‌سوزی بنزین است که گفته می‌شود در آینده میزان مصرف و نیاز به متانول را به شدت افزایش داده و منجر به افزایش قیمت آن در بازارهای جهانی می‌شود.

سال مالی پتروشیمی زاگرس با سرمایه اسمی ۲.۴ میلیارد ریالی منتهی به ۲۹ اسفند است، بر این اساس در ترازنامه منتهی به ۳۱ خرداد ۱۳۹۳ در مقابل ۱۹.۲۶۱ میلیارد ریال دارایی جاری، ۱۷.۹۲۸ میلیارد ریال بدهی جاری داشته، بنابراین نسبت جاری آن معقول بوده و وضعیت نسبی شرکت در ایفای تعهدات کوتاه‌مدت مناسب ارزیابی می‌شود.

بخش اعظم دارایی‌های شرکت حساب‌های دریافتنی، پیش‌پرداخت‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت است. عمده بخش مطالبات از شرکت ملی صنایع پتروشیمی است که مربوط به سنوات قبل است، با توجه به اینکه شرکت مزبور در طرف مقابل تامین‌کننده ماده اولیه محسوب می‌شود طرفین در سال‌های اخیر به دلیل تغییرات نرخ ارز توافقی برای تسویه حساب نداشته‌اند، به شکلی که نهایتا پتروشیمی زاگرس خالص مطالبات خود را در پایان سال ۹۲ رقم ۹۹۸ میلیارد ریال گزارش کرده در حالی که شرکت ملی صنایع پتروشیمی آن را ۳۸۷ میلیارد ریال گزارش کرده که تفاوت مانده مطالبات به دلیل مبانی مختلف در نرخ تسعیر ارز است. تسویه بر مبنای ادعای شرکت ملی صنایع پتروشیمی ۲۵۵ ریال از سود انباشته شرکت خواهد کاست و تاثیری در سود و زیان سال جاری ندارد.

اقلام عمده در پیش‌پرداخت‌ها مربوط به طلب از شرکت پتروشیمی مبین به مبلغ ۶۵۴۰ میلیارد ریال است، طبق قرارداد سال ۱۳۸۰، مبین موظف است به مدت ۲۵ سال یوتیلیتی زاگرس را مهیا کند، تعیین نرخ بر اساس قیمت پایه سال ۱۳۸۰، رشد سالانه ۳ تا ۵ درصد و بر اساس نرخ تبدیل دلار به ریال بانک مرکزی خواهد بود، با توجه به اختلاف ایجاد شده در تعیین نرخ از سال ۱۳۸۷ تا پایان سال ۹۲ (تا تاریخ این گزارش اختلاف حل نشده است) زاگرس ۶۵۴۰ ریال معادل ۲۷۲۵ ریال برای هر سهم در حساب‌های خود به‌عنوان طلب از مبین منظور کرده اما با توجه به اخذ ذخیره در صورتی که بدهی شرکت قطعی نشود کاهشی در سود انباشته نخواهیم داشت اما در صورت تحقق خواسته زاگرس ۲۷۲۵ ریال به ازای هر سهم به سود انباشته افزوده می‌شود.

سرمایه‌گذاری‌های بلندمدت این شرکت نیز مربوط به طرح پتروشیمی مرجان است که به تازگی به پتروشیمی فن‌آوران واگذار شده و از این بابت ۲۳۹ ریال به ازای هر سهم سود حاصل شده است. این طرح به دلیل تحریم‌ها پیشرفت فیزیکی پایینی داشته است.

در بخش بدهی‌ها، از این جهت که شرکت مطالباتی از شرکت ملی صنایع پتروشیمی داشته، بدهی به‌عنوان حساب مقابل دارایی محسوب شده فلذا در بخش دارایی به‌عنوان قلم کاهنده طبقه‌بندی شده، بخش اعظم حساب بدهی ذخیره مربوط به طلب از پتروشیمی مبین است که پیش‌تر تشریح شد. الباقی بدهی نیز به سهامداران بابت تقسیم سود است.

از سهامداران عمده شرکت به هلدینگ نفت و گاز پارسیان (پارسان) با ۳۶ درصد مالکیت می‌توان اشاره کرد، پس از آن سرمایه گذاری مروارید، صنعتی پوشینه و پتروشیمی تابان فردا به ترتیب با داشتن ۸/۱۷، ۷/۱۷ و ۷/۱۲ درصد سهام در پتروشیمی زاگرس، بزرگ‌ترین‌ سهامداران شرکت محسوب می‌شوند.

نتیجه بخش ترازنامه: مطالبات شرکت از NPC به‌عنوان واسطه فروش و تامین ماده اولیه و پتروشیمی مبین به‌عنوان تامین‌کننده یوتیلیتی و خوراک از ابهامات ترازنامه شرکت محسوب می‌شود، اما با توجه به اخذ ذخایر کافی، ریسک عدم تحقق پیش‌بینی‌های شرکت مطابق با انتظارات پوشش داده شده است.طبق صورت سود و زیان، این شرکت در سال ۹۲ موفق به تحقق سود ۴۸۴۰ ریالی به ازای هر سهم شده، در حالی که برای سال مالی جاری ۴۰۱۰ ریال سود پیش‌بینی کرده و در سه‌ماهه فصل بهار موفق به پوشش ۱۴۵۳ ریال سود شده است.

شاخصه‌های مثبت مورد توجه در این تحلیل افزایش در مقدار تولید با توجه به وضعیت سه ماه اول سال است و در نقطه مقابل افزایش نرخ برخی مواد اولیه همچون اکسیژن به همراه افت نرخ جهانی متانول از موارد منفی محسوب می‌شود. در ادامه قصد داریم با یک سناریوی معقول بخش فروش و بهای تمام شده را آنالیز کنیم که برای گویایی مطلب از جدول زیر بهره می‌بریم:

برخی موارد قابل ذکر در زمینه علت تغییر در بخش تحلیلی نسبت به بودجه به شرح زیر است:

مقدار فروش متانول: شرکت در ۳ ماه ابتدایی سال ۵/۳۱ درصد از پیش‌بینی تولید را محقق کرده، با راه‌اندازی فاز ۱۲ پارس جنوبی و مخزن شماره ۲ ذخیره‌سازی گاز طبیعی برای فصل زمستان، تصور می‌شود که شرکت طی سال جاری بتواند به تولید مشابه سال ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ دست یابد.

نرخ فروش متانول: بر اساس استعلام از شرکت، گزارش ۳ ماهه نرخ واقعی بورس انرژی رینگ داخل و بین‌الملل نشریه پلاتس و IHS در نظر گرفته شده است.

نرخ مصرف اکسیژن: بین پتروشیمی مبین و زاگرس در زمینه تعیین قیمت اکسیژن اختلاف‌نظر وجود دارد، بر اساس توافقنامه سال ۱۳۸۰ که ۲۵ سال معتبر است فرمول نرخ اکسیژن بر اساس نرخ پایه سال ۱۳۸۰ با نرخ رشد ۳ تا ۵ درصد و براساس دلار بانک مرکزی است، نرخ در نظر گرفته شده در گزارش تحلیلی بر اساس نرخ بازار آزاد است بنابراین یک نگاه نسبتا بدبینانه است.

هزینه عمومی-اداری: بیش از ۹۰ درصد از هزینه این بخش مربوط به نرخ حمل متانول بر اساس هر تن ۷۰ دلار و دلار ۲۹۰۰۰ ریالی است، طبق استعلام از شرکت و ترجمه نشریه پلاتس نرخ در سطح ۵۵ دلار بر اساس نرخ ارز صرافی بانک ملت است.

سود سرمایه‌گذاری: با توجه به فروش سهام پتروشیمی مرجان به فن‌آوران محاسبه شده است.

مالیات: بر اساس معافیت ماده ۱۳۲ قانون مالیات‌های مستقیم و معافیت صادرات محصولات غیر‌نفتی در نظر گرفته شده است.

با توجه به مفروضات فوق و معقول‌ترین سناریو، سود و زیان سال جاری به شکل زیر خواهد بود:

پیش‌بینی سود هر سهم: همان‌طور که مشاهده می‌کنید با توجه به مفروضات، سودآوری ۱۲ درصد رشد خواهد داشت، با توجه به تغییرات نسبتا گسترده در نرخ متانول جهانی، دلار در بازار داخل و احتمال تغییر نرخ اکسیژن، میزان حساسیت سود خالص به تغییرات به شرح زیر خواهد بود:

تغییر ۱۰۰ تومانی در نرخ دلار و تغییر ۱۰ دلاری در نرخ متانول به‌صورت جداگانه هر کدام تا ۸ درصد بر سود خالص تاثیر می‌گذارد.

تغییر ۱۰۰ هزار تنی در تولید و فروش متانول ۴ درصد بر سود خالص اثر دارد.

مبنا قرار دادن فرمول سال ۱۳۸۰ برای نرخ اکسیژن ۷ درصد به سود خالص می‌افزاید.

نتیجه‌گیری نهایی: بر اساس معقول‌ترین سناریو سود سال جاری شرکت ۱۲ درصد رشد می‌کند، با توجه به نسبت سود خالص به فروش، تغییر در نرخ تاثیر بیشتری نسبت به تغییر در حجم فروش دارد چون بهای تمام شده به فروش مقداری چسبندگی دارد اما به دلیل نرخ ثابت گاز، نسبت به نرخ فروش مستقل است.

سناریوی سود12 درصدی

سناریوی سود12 درصدی