حذف تله خوراک پتروشیمی

گروه بورس - زهرا رحیمی: در هفته آینده دو نشست سرنوشت‌ساز در رابطه با ارتقای بورس در مجلس شورای اسلامی با حضور وزیر اقتصاد و رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار برگزار می‌شود که این برای سهامداران و به‌ویژه حقیقی‌های بازار که عملا مال‌باختگان ریزش بورس هستند، بسیار حائز اهمیت است. در این رابطه «دنیای اقتصاد» طی گفت‌و‌گویی با رئیس اسبق اداره مطالعات و بررسی‌های اقتصادی بورس تهران به بررسی این موضوع پرداخته است. دکتر بهمن آرمان با اشاره به اهمیت نشست‌های پیش رو برای سهامداران گفت: بحران بورس اوراق بهادار پس از ۶ برابر شدن نرخ گاز طبیعی پتروشیمی‌ها و سایر صنایع انرژی مدتی است که تشدید شده است. وی گفت: بسیاری از سهامداران خرد پس از تصویب‌های مجلس شورای اسلامی پیرامون نرخ خوراک پتروشیمی، در زمانی که قیمت سهام در بالاترین حد خود بود، زیان‌های سنگینی را متحمل شدند و امید آنها به داشتن یک در‌آمد سالم و منطقی از سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه به شدت کاهش یافت. این اقتصاددان افزود: خبرهای رسانه‌های غربی که بعضا با دولت ایران سر ناسازگاری دارند و نیز برخی افراد که از نظر سیاسی با دولت یازدهم مخالفت‌هایی را به شیوه‌های گوناگون بروز می‌دهند، موجب شده که کاهش قیمت سهام به‌عنوان ابزاری برای ناکارآمد نشان دادن دولت مورد بررسی قرار بگیرد؛ بنابراین آنچه از مجلس و به‌ویژه دولت انتظار می‌رود این است که لوایحی با این مضمون به مجلس ارائه‌ کنند: اول اینکه نرخ خوراک پتروشیمی و صنایع انرژی‌بر مثل فولاد، سیمان، کاشی و صنایع معدنی به‌گونه‌ای تعیین شود که ایران بتواند به علت داشتن ذخایر عظیم نفت و گاز طبیعی حاشیه برتری خود را در این صنایع حفظ کند. وی به مقایسه نرخ خوراک در مناطق مختلف پرداخت و اظهار کرد: در حال حاضر قیمت خوراک پتروشیمی در کشور آمریکا ۸ سنت و در کشورهای حوزه خلیج‌فارس و شمال آفریقا که دارای ذخایر گاز طبیعی در مقیاس ایران نیستند (به استثنای کشور قطر ) حدود ۶/۲ سنت تا هفت سنت نوسان دارد؛ بنابراین قیمت خوراک پتروشیمی در ایران در حدی قرار گرفته که عملا طبق گفته مقامات وزارت نفت‌، سرمایه‌گذاری به‌طور مثال در تولید متانول به‌عنوان ماده اولیه اصلی در صنایع پتروشیمی مقرون به صرفه نیست. به همین دلیل سرمایه‌گذاران خصوصی از سرمایه‌گذاری در این صنعت خودداری کرده و بعضا سرمایه‌های خود را از این بخش خارج کرده‌اند، بنابراین انتظار منطقی این است که قیمت خوراک پتروشیمی به میانگین قیمت خوراک در منطقه خلیج‌فارس و شمال آفریقا برسد.

وی با بیان اینکه دولت‌ها بیشتر طرف عرضه‌کننده را تقویت می‌کنند، گفت: در کشورهای پیشرفته قیمت انرژی واحدهای تولیدی یک دوم و حتی یک سوم قیمت بخش خانگی است؛ در صورتی که در ایران قیمت انرژی بخش خانگی بسیار ارزان‌تر از بخش تولیدی است. وی ادامه داد: مساله دیگر این است که چرا با وجود اینکه واحد رسمی پول کشور ریال است، واحد دلاری برای خوراک پتروشیمی‌ها در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین درخواست اساسی اقتصاد‌دانان کشور و مدیران اجرایی این است که ریال مبنای قیمت گذاری خوراک صنایع پتروشیمی و سایر صنایع انرژی‌بر مثل فولاد و سیمان قرار بگیرد و براین اساس محاسبه شود. وی با تاکید بر اینکه مصوبه مجلس شورای اسلامی ضربه سنگینی به صنعت استراتژیک پتروشیمی وارد کرده است، گفت: ثابت بودن نرخ برابری ریال در برابر سایر ارزها به‌رغم تورم بالای ۳۰ درصدی و افزایش هزینه‌های تولید شرایطی را فراهم کرده که صادرات صنایع انرژی‌بر در ایران مقرون به صرفه نباشد. این استاد دانشگاه اظهار کرد: انتظار دیگری که از دولت می‌رود این است که اول سود متعلق به افراد حقیقی و دوم سود اختصاص داده شده به سرمایه‌گذاری‌های مجدد برای نوسازی ماشین‌آلات و اجرای طرح‌های توسعه معاف از مالیات باشد. وی با بیان اینکه اگر شرکت‌ها به جای پرداخت سود نقدی، سود خود را به صورت سهام جایزه پرداخت کنند، گفت: سود نقدی، خود عامل تشدید تورم است؛ بنابراین اگر این اقدام‌ها به‌صورت همزمان وموازی انجام شوند، هیچ شکی وجود ندارد بحران فعلی برطرف شده و شاخص بورس رشد خود را دوباره از سرگیرد.