پارک نقدینگی در بازار سهام
دنیای اقتصاد- دیروز وزارت اقتصاد میزبان خبرنگارانی بود که برای شنیدن گزارش رئیس سازمان بورس اوراق بهادار تهران، به ساختمان باب همایون آمده بودند. «رئیس» با اشاره به وضعیت بازار سرمایه و رشد چشمگیر آن در شاخصه‌هایی همچون ارزش معاملات و تعداد دفعات معامله، اعلام کرد: بورس در وضعیت مناسبی به‌سر می‌برد و مباحث مربوط به خروج سرمایه از این بازار منتفی است. به گفته صالح آبادی، نقدینگی از بورس خارج نشده و درهمین بازار پارک شده‌است. صالح‌آبادی از ابزارهای جدید در بازار سرمایه خبر داد که انتشار یک تریلیون تومان اوراق خزانه اسلامی یکی از آنها بود.
صالح‌آبادی در جمع خبرنگاران عنوان کرد
نقدینگی از بازار خارج نمی‌شود
با اصلاح دستورالعمل معاملات نرخ عرضه اولی‌ها بر اساس حراج تعیین می‌شود

گروه بورس _مسعود‌رضا طاهری: «افت شاخص باید کارشناسی بشود و نمی‌توان بدون بررسی کارشناسانه دلایل افت آن را برشمرد. گزارش‌های ۹ماهه ملاک نیست. نقدینگی از بازار سهام خارج نمی‌شود، بلکه در بازار پارک شده است.
شرایط افت شاخص شرایطی گذرا است و روند مثبت بازار از سر گرفته می‌شود. ارزش بورس تهران از ابتدای سال تا‌کنون 138 درصد رشد ثبت کرده است. عرضه‌های اولیه بر اساس نیاز و کشش بازار انجام می‌شود. انتقال برخی شرکت‌ها به بازار پایه فرابورس برای نظارت و شفافیت بیشتر است. هزار میلیارد تومان اوراق خزانه اسلامی به بازار سهام تزریق می‌شود. دولت از بازار سهام همچنان حمایت خواهد کرد. 100 میلیارد دلار پروژه پتروشیمی تعریف شده است. آخرین خبرها از نشست‌های اخیر پتروشیمی‌ها نشان از اهتمام به جذب سرمایه‌ها به بازار سهام دارد. باید مزیت‌های رقابتی را در بخش پتروشیمی‌ها برای حضور در بازارهای منطقه‌ای حفظ کنیم. حقوقی‌ها آمادگی دارند نقدینگی سنگینی را وارد بازار سهام کنند. بازار ایده تا قبل از پایان سال اجرایی می‌شود. نرخ عرضه‌های اولیه از این به بعد براساس حراج تعیین می‌شود. استاندارد حسابداری بین‌المللی از سال 1394 به بعد در شرکت‌های بورسی اجرایی می‌شود. برای کارگزاران، اتاق معاملات تشکیل می‌شود تا از پراکندگی آنها جلوگیری شود. قرار نیست در بازار سرمایه همواره شاخص مثبت باشد. ویژگی بورس نوسان است. اوراق استصناع تا پایان سال وارد بازار سرمایه می‌شوند.»
این خبرها مهم‌ترین تیترهایی بود که از لابه‌لای سخنان و برنامه‌های رئیس سازمان بورس اوراق بهادار تهران مورد اشاره قرار گرفت. به رسم هر سال معاونت‌های وزارت اقتصاد در آستانه ایام دهه فجر هر یک به ارائه گزارش عملکردی از حوزه تحت مدیریت خود می‌پردازند. روز گذشته در باب همایون نوبت به رئیس سازمان بورس اوراق بهادار رسید تا رسانه‌ها را در جریان آخرین برنامه‌ها و خبرها قرار دهد و البته به پرسش‌های گوناگون خبرنگاران نیز پاسخ دهد.
رئیس سازمان بورس اوراق بهادار در پاسخ به پرسش «دنیای اقتصاد» تاثیر برخی گزارش‌های 9 ماهه شرکت‌ها بر روند منفی شدن شاخص بازار را در روزهای اخیر رد کرد و گفت از آنجا که این گزارش‌ها با احتیاط تنظیم می‌شوند و برخی از شرکت‌ها در پیش‌بینی سود نرخ کمتری را اعلام می‌کنند و برخی نرخ‌های بالاتری را اعلام می‌کنند، نباید این گزارش‌ها را ملاک عمل قرار داد. دکتر علی صالح‌آبادی با بیان اینکه برخی از گزارش‌های شرکت‌ها محافظه کارانه تنظیم می‌شود و نباید ملاک عمل در تحلیل شاخص قرار بگیرد، از سرمایه‌گذاران خواست با مطالعه دقیق‌تری به بازار وارد شوند. او تاکید کرد که سود و زیان شرکت‌ها مشخص است و حسب انتظار، بازار نرخ سهم را تعیین می‌کند. او افزود: قرار نیست در بازار سرمایه همواره شاخص مثبت باشد. ویژگی بورس نوسان است. صالح‌آبادی درباره نحوه ارائه گزارش عملکرد 9 ماهه شرکت‌ها گفت: با توجه به وضعیت رشد اقتصادی و ورود سرمایه‌گذاران خارجی شرکت‌ها در سال آینده وضعیت بهتری خواهند داشت و اکنون نیز شرایط آنان کاملا عادی است و در این باره شرایط رو به بهبود خواهد رفت و جای هیچ نگرانی وجود ندارد.
وی با توجه به اینکه سرمایه‌گذاران باید به نکات مختلفی توجه کنند تاکید کرد: بسیاری از پروژه‌های شرکت‌ها در سال 93 راه‌اندازی و به بهره‌برداری خواهند رسید و در سود‌آوری شرکت‌ها قطعا تاثیر مثبت خواهند گذاشت، بنابراین سرمایه‌گذاران افزایش ظرفیت شرکت‌ها را نیز مدنظر قرار دهند. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در سی‌و‌ششمین نشست خبری خود با خبرنگاران که در محل وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد، به بررسی روند بازار سهام پرداخت و گفت: ارزش بازار بورس تهران در مقایسه با سال گذشته از رشد 138 درصدی برخوردار شده است. صالح‌آبادی تصریح کرد: ارزش بازار بورس تهران هم‌اکنون به 406 هزار میلیارد تومان رسیده است که نسبت به عدد 170 هزار میلیارد تومان در ابتدای سال رشد 138 درصدی را تجربه کرده است.
وی در ادامه افزود: ارزش بازار فرابورس هم‌اکنون به 97 هزار میلیارد تومان رسیده که این رقم در ابتدای سال، 50 هزار میلیارد تومان بوده و رشد 96 درصدی را در این مدت در پی داشته است. به این ترتیب ارزش بازار سرمایه از 220 هزار میلیارد تومان به 506 هزار میلیارد تومان رسیده است که رشدی بالغ بر 5/2 برابر داشته است.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در‌خصوص رشد ارزش معاملات در سال جاری نسبت به دوره مشابه سال گذشته ابراز کرد: ارزش معاملات از 18 هزار و 300 میلیارد تومان به رقم 83 هزار و 700 میلیارد تومان رسیده که از چهار برابر شدن نقدینگی در بازار سرمایه حکایت دارد. ارزش معاملات فرابورس نیز در مدت مشابه با رشد 5/2 برابری از 9 هزار و 700 میلیارد تومان به 24 هزار میلیارد تومان رسیده است.
نرخ عرضه اولی‌ها بر اساس حراج مشخص می‌شود
صالح‌آبادی همچنین با اعلام اینکه با اصلاح دستور العمل معاملات در فرابورس، نرخ عرضه اولیه سهام در حراج مشخص می‌شود و الزاما دیگر به نرخ اسمی 100 تومانی عرضه نخواهد شد، گفت: اخیرا دستورالعمل معاملات بورس تهران و فرابورس اصلاح شد که براساس آن، این امکان فراهم شده تا اوراق اجاره یا مشارکت در عرضه اولیه خود بر اساس حراج معامله شوند.
کارگزاران در زیر یک سقف
صالح‌آبادی افزود: هم‌اکنون 1050 ایستگاه معاملاتی وجود دارد که تعداد مناسبی است، اما طرح‌هایی برای این ایستگاه‌ها تعریف شده که از جمله آن می‌توان به تشکیل اتاق معاملات به پیشنهاد کانون کارگزاران اشاره کرد. صالح‌آبادی به پیشنهاد کانون کارگزاران مبنی بر ایجاد اتاق معاملات میان کارگزاران اشاره کرد و افزود: این اتاق به تناسب نقاط جغرافیایی کشور برای تمرکز معاملات و نظارت بیشتر کارگزاران در دست بررسی و راه‌اندازی است. وی توضیح داد: با تشکیل اتاق معاملات، پراکندگی کارگزاران از بین می‌رود و به‌این ترتیب چندین معامله گر در یک اتاق به کار خود مشغول می‌شوند که به این ترتیب نظارت بهتری از سوی کارگزار روی معامله‌گران انجام می‌شود.
راه‌اندازی بازار ایده تا پایان سال
سخنگوی سازمان بورس به فراهم شدن زمینه‌های بازار ایده در فرابورس اشاره کرد و گفت: دستورالعمل بازار ایده ابلاغ شده و فرابورس آماده انجام اولین معامله ایده در بازار سرمایه است. بازار ایده ظرفیت بالایی برای اتصال دانشگاه و صنعت دارد که جوانان و مبتکران می‌توانند نوآوری‌های خود را در این بازار درج کنند و در معرض عرضه موقت یا دائم قرار بدهند، البته هیچ بازاری در کوتاه مدت به بلوغ نمی‌رسد و پیشرفت آن زمان می‌برد.
پارک پول داریم
صالح‌آبادی در پاسخ به این سوال که با کاهش شاخص بورس چه میزان نقدینگی از بازار سرمایه خارج شده است، گفت: خروج نقدینگی از بازار سرمایه نداشته‌ایم و با توجه به سهم‌هایی که به فروش می‌رود پارک پول داریم. بررسی‌ها نشان می‌دهد که پول از بازار سرمایه به سایر بازارها نرفته و این سرمایه‌ها مترصد شرایطی هستند که دوباره سهام بخرند.
اوراق خزانه اسلامی در بسته 1000 میلیارد تومانی
رئیس سازمان بورس اوراق بهادار درباره زمان انتشار اوراق خزانه اسلامی و نحوه معاملات آن در بازار سهام اظهار کرد: اولین بسته اوراق خزانه اسلامی طبق قانون به میزان 1000 میلیارد تومان از طریق فرابورس منتشر خواهد شد که معاملات ثانویه آن نیز در این بازار انجام می‌شود. وی ادامه داد: این اوراق نرخ سود مشخصی نخواهند داشت و امکان دارد در بازار فرابورس به زیر قیمت اسمی هم معامله شوند و قیمت آن در بازار ثانویه فرابورس تعیین و سود سرمایه‌گذاران در آن مشخص خواهد شد. صالح‌آبادی گفت: اخیرا نیز شرکت‌های تامین سرمایه کنسرسیومی برای بازارگردانی این اوراق تشکیل داده و اعلام آمادگی کرده‌اند. وی با اشاره به اینکه اوراق استصناع نیز تا پایان سال منتشر خواهد شد، گفت: دستورالعمل این اوراق در بازار سرمایه تصویب شده است. وی ادامه داد: اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهام نیز با توجه به آمادگی برخی شرکت‌ها در دست پیگیری و انتشار است.
وی درباره این اوراق تصریح کرد: این اوراق بدون ریسک و با نرخ ثابت است و با قیمت‌هایی زیر قیمت اسمی در بازار فروخته خواهد شد، اما در سر رسید به نرخ اسمی خود تسویه خواهد شد. همچنین صالح‌آبادی در ادامه از تدوین دستورالعمل اوراق استصناع و ابلاغ آن خبر داد و گفت: انتشار اوراق استصناع تا آخر سال انجام می‌گیرد؛ علاوه‌بر این اوراق مشارکت قابل تبدیل به سهم نیز آماده انتشار است. وی گفت: استانداردهای بین‌المللی حسابرسی در هیات مدیره سازمان تصویب شده و اولین صورت مالی مبتنی بر استانداردهای بین‌المللی از سال 1394 منتشر خواهد شد. راه‌اندازی صندوق‌های پروژه از دیگر برنامه‌های رئیس سازمان بورس برای روزهای آتی بازار سرمایه است و در همین راستا اظهار کرد: به زودی صندوق‌های پروژه زمین و ساختمان و پتروشیمی در فرابورس راه‌اندازی می‌شود.
صالح‌آبادی با اشاره به اینکه صندوق‌های پروژه در بخش‌های یادشده در آینده راه‌اندازی می‌شود گفت: پس از اتمام دستورالعمل این موضوع پذیر‌ه‌نویسی و معاملات ثانویه آن اجرایی خواهد شد.
عرضه‌های خصوصی‌سازی
با هماهنگی سازمان بورس
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به برخی ابهامات درباره عرضه‌های خرد سازمان خصوصی‌سازی تاکید کرد: این عرضه‌ها تنها با هماهنگی شرکت بورس تهران، فرابورس و سازمان بورس متناسب با شرایط بازار انجام خواهد شد.
وی با بیان اینکه طبق رایزنی‌های انجام شده، خرید توسط حقوقی‌های بازار در کف قیمتی سهام شرکت‌ها انجام خواهد شد، گفت: بسیاری از حقوقی‌ها خودشان با مراجعه به سازمان اعلام کرده‌اند که حاضرند نقدینگی‌های سنگینی با توجه به قیمت‌های ایجاد شده وارد بازار کنند.
۳ روش بهره بردن از اوراق
فروش تبعی
صالح‌آبادی با اشاره به اینکه انتشار اوراق اختیار فروش تبعی به بیمه سهام شرکت‌ها کمک می‌کند، گفت: این اوراق حداقل با سود بانکی برابر است و از اطمینان خاطر بالایی برای سرمایه‌گذاران برخوردار خواهد بود. وی در توضیح بیشتر در خصوص این اوراق گفت: اوراق فروش تبعی کمک می‌کند که بازدهی مشخصی برای سرمایه‌گذاران تا تاریخ مشخصی تضمین شود. دارنده این اوراق باید همزمان سهام مربوطه را داشته باشد و به ۳ طریق می‌تواند از مزایای آن استفاده کند.
در صورتی که قیمت در مهلت تعیین شده از قیمت اوراق تبعی بالاتر بود که جای نگرانی برای دارنده این اوراق وجود ندارد. اما اگر قیمت سهام از قیمت تضمین شده کمتر شود، در سررسید و مهلت تعیین شده یا می‌توان به فروشنده این اوراق سهام خود را به نرخ تضمینی بفروشد، یا ما به التفاوت نرخ را بگیرد و یااینکه به جای ما به التفاوت قیمت از فروشنده اوراق تبعی سهام بگیرد. وی ادامه داد: اخیرا هلدینگ نفت، گاز و پتروشیمی تامین، سنگ‌آهن گل‌گهر و چادرملو برای انتشار این اوراق اعلام آمادگی کرده و برخی از آنان نیز با قیمت‌های خوبی منتشر شده است. صالح‌آبادی گفت: در صورت افزایش نرخ سهم پس از موعد اوراق سود آن متعلق به سرمایه‌گذار خواهد بود.
لیست عرضه اولی‌ها تا پایان سال
وی ادامه داد: بنا داریم با توجه به شرایط بازار و تا پایان سال عرضه‌های اولیه شرکت‌هایی از جمله نفت سپاهان، هلدینگ سیمان بانک ملی، آهن و فولاد ارفع، فولاد هرمزگان، گروه سرمایه‌گذاری بانک مسکن، نیروگاه برق عسلویه مپنا و پالایش کرمانشاه در بورس و فرابورس به تناسب سهام شناور و دیگر مولفه‌ها انجام شود.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار همچنین با تاکید بر اینکه هیچ عرضه‌ای در بورس دستوری نبوده است، گفت: سازمان بورس به عنوان ناظر بازار عرضه‌های سازمان خصوصی‌سازی را رصد کرده که متناسب با آن انجام شود. همچنین طبق قانون بودجه سازمان خصوصی‌سازی مکلف است، تا بخشی از سهام را به صورت خرد و بلوکی عرضه کند.
صالح‌آبادی تاکید کرد: در صورتی که عرضه‌های خصوصی‌سازی بخواهد مشکلی برای بازار ایجاد کند، عرضه نخواهد شد، چرا که معتقدیم باید متناسب با بازار انجام شود.
وی درباره شرایط کلی بازار سهام و چشم‌انداز آن در آینده خاطرنشان کرد: همانطور که رئیس‌جمهور در اجلاس داووس اشاره کردند، سرمایه‌گذاری‌های خارجی در بازار جذب خواهد شد و دولت همچنان علاقه‌مند است که سرمایه‌گذاری‌ها از طریق بازار سرمایه انجام شود که این کار منافاتی با نظام بانکی هم نخواهد داشت. صالح‌آبادی تاکید کرد: درباره عرضه مابقی سهام هلدینگ سهام پتروشیمی خلیج فارس، عرضه خرد منتفی شده و عرضه مابقی آن بر حسب شرایط بازار به صورت بلوکی خواهد بود.
وی ادامه داد: در سال‌های آینده با توجه به گفته رئیس‌جمهور حدود صد میلیارد دلار پروژه پتروشیمی در کشور برنامه‌ریزی شده که با ایجاد مشوق‌های لازم سرمایه‌گذاری‌های خارجی وارد بازار می‌شود.
رئیس سازمان بورس اوراق بهادار با توجه به اینکه جای نگرانی در خصوص سرمایه‌گذاری در کشور وجود ندارد، گفت: تصمیمات در کشور با توجه به سخنان رئیس‌جمهور با هدف ایجاد جذابیت در صنایع مختلف اتخاذ می‌شود تا در مقایسه با سایر کشورهای منطقه دارای مزیت رقابتی باشد.
صالح‌آبادی درباره شائبه دستکاری قیمت‌ها در بازار پاسخ داد: بازار سرمایه به قدری بزرگ شده که بازار خودش قیمت‌ها را تعدیل می‌کند و با توجه به ارتقای سهام شناور شرکت‌ها نسبت به سال گذشته امکان دستکاری بسیار کاهش یافته است.
وی ادامه داد: برخی شرکت‌ها که شائبه دستکاری قیمت داشتند و سهام شناور آنان در حد پایینی بود طبق تصمیم فرابورس به بازار توافقی که شرکت‌ها در آن پذیرش نمی‌شوند، منتقل خواهند شد و به آنان فرصتی داده شده تا ضمن ارائه اطلاعات شفاف، سهام شناور خود را متناسب با بازار افزایش دهند.
صالح‌آبادی گفت: بازار توافقی با توجه به ماده ۹۹ قانون برنامه توسعه تشکیل شده و در آن شرکت‌ها تنها درج شده و پذیرش نشده‌اند و برای انجام مراحل پذیرش باید مدارک لازم را به کمیته پذیرش ارائه دهند تا شرایط معاملات به صورت حراج را داشته باشند و به بازارهای اول و دوم فرابورس یا بورس تهران ارتقا پیدا کنند. سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار در پاسخ به سوالی درباره دلیل استعفای جمعی از مدیران کانون کارگزاران تاکید کرد: ظاهرا مشکلاتی در این کانون به وجود آمده بود که به نظر می‌رسد، این موضوع برطرف شده است.
وی در واکنش به این سوال که طی روزهای اخیر نقدینگی‌های زیادی از بازار خارج شده گفت: چنین چیزی صحت ندارد، چرا که در عرضه اولیه تیپیکو نقدینگی‌های بسیار بالایی جذب شد، بنابراین هیچ نقدینگی از بازار خارج نشده و حتی با توجه به اعلام آمادگی حقوقی‌ها نقدینگی بسیار سنگینی در آینده نزدیک برای خرید سهام در قیمت‌های ارزنده وارد بازار می‌شود.
وی درباره نحوه پذیره‌نویسی موسسات اعتباری برای تبدیل به بانک گفت: در صورت ارائه مجور بانک مرکزی به موسسات اعتباری برای تبدیل شدن به بانک، این اقدامات در بازار سهام نهایی خواهد شد.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به اینکه شرکت‌های بورسی به لحاظ بنیادی مشکلی ندارند، گفت: قطعا شرایط در آینده بهتر خواهد بود و ریزش‌های فعلی بازار نیز گذراست.
صالح‌آبادی در پاسخ به سوالی مبنی بر وضعیت صندوق توسعه بازار و آخرین اقدامات درباره افزایش منابع آن گفت: در حال رایزنی برای افزایش منابع صندوق توسعه بازار هستیم تا در مواقع لازم حمایت‌های بیشتری از بازار داشته باشیم.
وی درباره زمان عملیاتی شدن سهام عدالت گفت: سهام عدالت یکسری زیرساخت‌های فنی لازم داشت که آماده شده و حضور بیش از ۴۰ میلیون سهامدار جدید نیازمند آمادگی و انجام عملیات‌های ویژه‌ای بود، بنابراین راهکارهای مختلفی برای
عملیاتی شدن سهام عدالت و معاملات آن راهکارهای مختلفی به سازمان خصوصی‌سازی ارائه شده و هم‌اکنون در هیات دولت در حال بررسی است.
سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به برگزاری جلسه بورس با پتروشیمی‌ها گفت: قرار است بر اساس اصولی تصمیم گیری‌ها انجام شود، یکی از این اصول این است که باید قیمت‌هایی که تعیین می‌شود باعث جذب سرمایه‌ها به بازار سرمایه گردد و مزیت‌های رقابتی در بین کشورهای منطقه نیز حفظ شود. رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اضافه کرد: در بازار پایه فرابورس برخی سهم‌ها با نوسانات غیرعادی مواجه می‌شوند، در برنامه پنجم برای اینکه بازار غیر متشکل سهام نداشته باشیم و معاملات بیرون از بازار انجام نشود و این معاملات با حداقل‌هایی در بازار سرمایه انجام شود، برنامه داریم.
خدشه‌ای به مالکیت سهام شبه دولتی‌ها وارد نیست
وی در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه وزیر اقتصاد در ابتدای فعالیت خود در دولت یازدهم مطرح کرد که سهام‌هایی که به شبه دولتی‌ها فروخته شده دوباره در بازار عرضه خواهد شد، گفت: خیر، چنین نیست. هر کس هر سهمی را در بازار خریداری کرده باشد این سهم متعلق به وی است و هیچ خدشه‌ای در مالکیت سهام‌هایی که واگذار شده وجود ندارد و مالکیت آنها به قوت خود باقی است و در آینده امید است که نهادهای عمومی سهام خود را به بخش‌های واقعی خصوصی بفروشند.