استقبال بورس از تحولات سیاست خارجی

گروه بورس- شروین شهریاری: بورس تهران پس از رفع نگرانی در خصوص تنش‌های سیاسی سوریه تعادل کامل خود را بازیافت و با دریافت خبرهایی درباره حسن تعامل تیم جدید دیپلماسی کشور (که با حضور فعالانه در مجمع ملل متحد در نیویورک تقویت شده است) و نیز حکم دادگاه اروپایی مبنی بر لغو تحریم شرکت کشتیرانی و چند شرکت دیگر شاهد جذب نقدینگی جدید بود. همچنین خوش‌بینی‌های موجود در خصوص احتمال گشایش بانکی و رفع تحریم سوئیفت (که البته مستند به اخبار رسمی نیست) موجب استقبال گسترده خریداران از سهام بانک‌ها شده است. به این ترتیب شاخص کل بورس با رشد سه درصدی در هفته جاری مواجه شد و از سطح روانی ۶۰ هزار واحد برای چندمین بار گذر کرد. علاوه بر این، بازدهی بورس نیز از مرز ۶۰ درصد از ابتدای سال عبور کرد که یک رشد استثنایی در مقایسه با فضای رکودی سایر بازارهای سرمایه‌گذاری به شمار می‌رود. به‌رغم خوش بینی‌های موجود نسبت به تحولات سیاسی، افزایش شدید ارزش بازار سرمایه در ۱۳ ماه گذشته یکی از عوامل مهم در تعیین جهت آینده بازار به شمار می‌رود؛ چرا که با عبور ارزش بورس و فرابورس از سطح ۳۶۶ هزار میلیارد تومان، اینک نقدینگی بسیار بیشتری برای حرکت صعودی بورس لازم است؛ به ویژه آنکه در سطوح کنونی ارزش بازار، فروش برخی سهام برای سرمایه‌گذاران نهادی که شاهد چند برابر شدن ارزش دارایی خود ظرف مدت کوتاهی بوده‌اند، جذاب شده است. از این منظر می‌توان گفت پس از یک دوره پرشتاب صعودی، اینک بازار به مرحله بلوغ و آرامش وارد شده است و از این پس احتمالا نوسانات صعودی بورس با گام‌های سنگین تری رقم خواهد خورد.

غلبه بازار بر الگوی تاریخی

سال مالی اکثر شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری فعال در بورس در ۳۱ شهریور ماه هر سال پایان می‌پذیرد. به این ترتیب پایان شهریور ماه زمانی است که صورت‌های مالی این شرکت‌ها تهیه می‌شود. طبق استاندارد‌های حسابداری، شرکت‌ها باید برای کاهش ارزش سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت بورسی خود نسبت به ارزش روز «ذخیره کاهش ارزش» اخذ کنند که این اقدام به صورت «هزینه»، بر صورت سود و زیان تاثیر منفی می‌گذارد. همچنین، سود حاصل از افزایش قیمت سهام تنها زمانی قابل شناسایی است که سهام در بازار فروخته شود، در غیر این صورت ارزش سهام با بهای تمام شده در دفاتر ثبت خواهد شد. به‌این ترتیب معمولا شرکت‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری می‌کوشند در روزهای واپسین سال مالی با فروش بخشی از سهام خود که دارای بهای تمام شده کمتری نسبت به قیمت روز است اقدام به شناسایی سود کنند. تلفیق این رویکرد با فروش‌های اعتباری (که معمولا سه روز قبل از پایان ماه به اوج می‌رسد) موجب می‌شود فشار عرضه سهام معمولا در اواخر شهریور مضاعف شود و یک واکنش مقطعی نزولی در بازار شکل گیرد. با این حال، غلبه خوش‌بینی‌ها در هفته جاری و ورود نقدینگی جدید موجب شد پیروی بورس از این الگوی تاریخی بر هم بخورد و خریداران مقاومت مناسبی را در برابر افزایش عرضه‌ها نشان داده و حفظ روند مثبت در بازار را رقم بزنند.

لحظه موعود پتروشیمی‌ها فرا می‌رسد؟

در هفته جاری شنیده‌هایی غیر رسمی مبنی بر نزدیک شدن زمان تصمیم گیری دولت در خصوص قیمت خوراک پتروشیمی‌ها شنیده می‌شد. در همین راستا، احتمالا هفته آینده‌در بردارنده خبرهای مهمی در خصوص نخستین مباحثات پیرامون این موضوع حیاتی برای صنعت پتروشیمی کشور خواهد بود. در همین‌باره، وزیر نفت در جلسه معارفه اخیر مدیرعامل ملی صنایع پتروشیمی به تعیین تکلیف قیمت خوراک اشاره کرده است. بر اساس اظهارات زنگنه «قرار است برای مشخص شدن قیمت خوراک برای هر محصول فرمولی خاص و تابع قیمت نهایی محصول طراحی شود.» در مجمع هفته جاری «تاپیکو» (دومین هلدینگ بزرگ پتروشیمی کشور) نیز بر پیشنهاد قیمت ۵ تا ۷ سنتی برای هر متر مکعب گاز از سوی پتروشیمی‌ها و محاسبه با نرخ ارز مبادله ای تاکید شد؛ سناریویی که به معنای افزایش حداقل دو برابری قیمت گاز است. در همین حال، مدیر عامل جدید شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز منطقی‌سازی نرخ خوراک را یکی از برنامه‌های کلیدی خود عنوان کرده است. از مجموعه اظهارات مزبور به نظر می‌رسد لحظه موعود پتروشیمی‌ها بسیار نزدیک شده و به زودی شاهد اعلام قیمت‌های جدید خوراک به ویژه در زمینه گاز طبیعی خواهیم بود. به این ترتیب زمینه برای رفع ابهام اساسی در صنعت پتروشیمی و ارائه اطلاعات جدید و شفاف به سهامداران شرکت‌ها احتمالا در گزارش‌های شش ماهه (مقارن با نیمه دوم مهر ماه) فراهم خواهد شد.

«جم» بالاخره آمد!

پس از فراز‌و‌نشیب زیاد و وعده آمدن‌ها و نیامدن‌ها، روز سه شنبه هفته جاری سهام بزرگ‌ترین واحد اتیلن ساز جهان در بازار دوم فرابورس عرضه شد. این عرضه با قیمت ۱۴۹۰ تومان به ازای هر سهم و با P/E=۴/۵ مورد استقبال گسترده خریداران قرار گرفت و ارزش بازار ۷۱۵۰ میلیارد تومانی را برای پتروشیمی جم روی تابلو ثبت کرد. این شرکت از جمله واحدهایی است که به‌رغم دارا بودن ظرفیت قابل توجه تولید در سال‌های اخیر با مشکل جدی تامین خوراک و در نتیجه فعالیت با کمتر از ظرفیت عملی رو به رو بوده است. بر اساس اطلاعات ارائه شده در جلسه معارفه، این شرکت در سال گذشته با ظرفیت ۶۷ درصد فعالیت کرده و به سود ۱۰۵۰ میلیارد تومانی رسیده است؛ حال آنکه مدیران شرکت معتقدند در صورت فعالیت با ظرفیت ۱۰۰ درصدی، سود جم از قابلیت افزایش تا ۳۰۰۰ میلیارد تومان (۶۲۵ تومان به ازای هر سهم) برخوردار است. «جم» پیش بینی سود سال ۹۲ را با فرض فعالیت با ظرفیت ۷۵ درصدی ۱۶۰۰ میلیارد تومان (۳۳۴۷ ریال به ازای هر سهم) پیش‌بینی کرده است که با عنایت به نرخ دلار مفروض بودجه (۳۲۰۰ تومان) و مشکلات تامین خوراک، احتمالا با انحراف کمی نسبت به پیش‌بینی بودجه محقق خواهد شد.