تلاش برای عبور از نوسان قیمت‌ها

گروه بورس- این روزها نوسان‌های بورس تهران با رسیدن بازدهی بازار به ۶۰ درصد افزایش یافته است؛ به طوری که معامله‌گران هر روز جایگزینی صف‌های خرید و فروش در نمادهای مختلف را شاهد هستند. به اعتقاد کارشناسان، نوسان بازار با افزایش قیمت‌ها در بیشتر صنایع امری طبیعی است و بازار با رشد پی بر ‌ای به دنبال شناسایی گروه‌های پرپتانسیل‌‌تر است. این در حالی است که استراحت قیمت‌ها در نمادهای مختلف از سوی تحلیلگران امری طبیعی ارزیابی می‌شود و به نظر می‌رسد بازار برای ادامه روند صعودی خود نیازمند اصلاح قیمت‌ها و پیگیری تصمیمات اقتصادی دولت یازدهم است. در ادامه باهم نظر کارشناسان بازار را درخصوص شرایط کنونی و چشم‌انداز بازار مرور می‌کنیم. تغییر ترکیب سرمایه‌گذاران یک کارشناس بازار سرمایه درخصوص وضعیت جاری بازار و جابه‌جایی صف‌های خرید و فروش طی روزهای اخیر در بورس توضیح داد: بخش عمده‌ای از این موضوع تغییر در ترکیب بازیگران بازار است. به این معنی که وقتی تعداد نوسان‌گیرها در بازار افزایش می‌یابد و درصد آنها نسبت به کسانی که به صورت بنیادی و بلندمدت خرید می‌کنند زیاد می‌شود، وضعیت بازار تابعی از رفتار نوسان‌گیران خواهد بود. رضا بختیاری یادآور شد: هنگامی که بورس با اقبال بالایی روبه‌رو شود و روند مثبت نسبتا طولانی داشته باشد، برخی افراد غیرمتخصص تنها با تکیه بر مقایسه ظاهری بازده بورس با بازارهای موازی و توصیه دوستان و آشنایان وارد بازار می‌شوند.این کارشناس سپس گفت: رفتار این دسته از سرمایه‌‌گذاران علمی و براساس تحلیل نیست و تنها به دنبال صف‌های تشکیل شده می‌روند. بختیاری با اشاره به میزان بالای تورم و حجم نقدینگی موجود در کشور گفت: متاسفانه یکی از اشکال‌های موجود در بورس ما این است که دامنه نوسان، تابع هیچ متغیری نیست و مقام ناظر فکری برای آن نکرده است که این موضوع زمینه را برای نوسان‌گیری افزایش می‌دهد.وی افزود: هنگامی که یک نماد بازگشایی می‌شود، بیشتر کارگزاران در مورد قیمت، یک نظر می‌دهند و بیشتر نظرات آنها تکنیکالی است.بختیاری پیشنهاد کرد: بازار ما در این گونه مواقع به بازارساز نیاز دارد، اما متاسفانه در این زمینه موفق عمل نشده است. وعده‌های رسانه‌ای به جای اظهارنظرهای کارشناسی بختیاری اظهارنظرها و گفته‌های مسوولان دولتی جدید را از دیگر عوامل موثر بر نوسانات بازار دانست و گفت: برخی از وزرا یا مسوولان جدید با گفته‌هایی که بیشتر حالت رسانه‌ای دارد و پخته نیست، به نوسانات موجود دامن می‌زنند، به عنوان مثال، افزایش نرخ سود سپرده‌ها و همگام بودن آن با تورم یا منطقی بودن دلار ۳۲۰۰ تومانی، مواردی است که می‌تواند بر بازار تاثیر بگذارد و روشن است که افزایش نرخ سود سپرده‌های بانکی می‌تواند تهدیدی برای بازار سرمایه باشد. وی با اشاره به اینکه نحوه اطلاع‌رسانی نادرست نیز می‌تواند تاثیر منفی بر بازار داشته باشد، خاطرنشان کرد: قرار بود کلیه اطلاعات شرکت‌ها از طریق سامانه کدال به سرمایه‌گذاران منتقل شود و برای انواع دیگر اطلاع‌رسانی، جریمه‌هایی تعیین شد، اما شاهدیم که برخی از مدیران شرکت‌ها از طریق مصاحبه با برخی سایت‌ها، اطلاعاتی را در بازار منتشر کرده و بازار را متاثر می‌کنند. بختیاری سپس گفت: محدوده نوسان در بازار ما کم و برای همه شرکت‌ها یکسان است همچنین نهادهای حاضر در بازار به صورت همگون رشد نکرده‌اند، در حالی که نسبت تکنیکالیست‌ها، فاندامنتالیست‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، بازارسازها و... باید طوری باشد که بازار تعادل بیشتری را حس کند در غیر این صورت، انگیزه معامله‌گران کوتاه‌مدت خواهد شد. وی تصریح کرد: متاسفانه نوع رفتار مدیران بازار باعث بالا رفتن درصد نوسان‌گیری شده است. از سوی دیگر ۸۰ درصد معاملات بازار به چند نماد محدود شده که این موضوع عمق بازار را کاهش داده است. وی درباره فعالیت سرمایه‌گذاران حقیقی و حقوقی یادآور شد: وضعیت حقوقی‌های بازار بهتر شده و آنها از جریان‌های موجود پیروی نمی‌کنند. بختیاری پیشنهاد کرد: اگر ETFها گسترش یابد کمک زیادی به بازار می‌کند و می‌تواند در افزایش سطح نفوذ بازار سرمایه موفق باشد. این فعال بازار سرمایه به معامله‌گران توصیه کرد: کسب بازدهی بالا در انجام معامله بالا نیست و گاه ممکن است با حجم معاملات بالا، بازدهی مناسبی به دست نیاید.بختیاری سپس گفت: اگر سرمایه‌گذاران با نگاه بلندمدت به بازار روی بیاورند، به غیر از کارآیی و ثبات بازار، بازده آنها نیز افزایش می‌یابد. وی در پایان گفت: سرمایه‌‌گذاران باید ارزیابی ریسک سیستماتیک داشته باشند، البته بانک مرکزی نیز باید تکلیف ارز را حداقل طی ۵ سال آینده مشخص کند ضمن اینکه ابزارهای تامین مالی شرکت‌ها در بازار ثانویه نیز باید تقویت شود. شهریورماه و شناسایی سود شرکت‌ها حجت سرهنگی با اشاره به اینکه بورس با صف‌های خرید و فروش قابل‌توجهی مواجه است گفت: موقعیت‌های خرید و فروش در بازار اگر عامیانه بگوییم پُر شده، زیرا بورس بازدهی قابل توجهی طی ۵ ماه اخیر داشته است. این کارشناس بازار سرمایه در ادامه با بیان اینکه قیمت بیشتر سهام در بازار رشد کرده و متناسب با آن شاخص کل نیز عملکرد قابل قبولی از خود نشان داده است، تاکید کرد: اغلب شرکت‌ها و کارگزاری‌ها در شهریورماه در فکر شناسایی سود و ارائه عملکرد خود در بازار هستند و از سویی با توجه به تغییر و تحولات در بخش مدیریتی اقتصاد با روی کارآمدن دولت جدید روبه‌رو هستیم. این امر موجب تشکیل صف‌های خرید و فروش سهام در برخی از شرکت‌ها شده است که البته همانند سالیان گذشته به نظر می‌رسد بازار در آخرین ماه تابستان، در فکر شناسایی سود و عملکرد خود است. سرهنگی در ادامه افزود: علاوه بر موضوعات گفته شده، برخی مسائل داخلی همچون مصوبات اجرا نشده و تازه ابلاغ شده دولت سابق و تاکید دولت جدید بر عدم اجرای مصوبات دولت قبلی، تا زمانی که بررسی‌های بیشتری روی آنها صورت بگیرد، همگی باعث شده بازار با ابهامات بیشتری رو‌به‌رو شود؛ این در شرایطی است که همچنان آثار مربوط به تصمیم گیری‌های دولت دهم قابل احساس است. وی در پاسخ به اینکه نوسان‌های بازار را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: زمانی که صف‌های خرید و فروش افزایش پیدا می‌کنند و اغلب شرکت‌ها و معامله‌گران در پی شناسایی سود و عملکرد خود هستند، نوسان‌ها نیز ادامه پیدا می‌کند. به همین خاطر بازار در چند روز گذشته با افت‌و‌خیز همراه بوده است. در همین حال شرکت‌های سرمایه‌گذاری بازدهی خوبی طی یک ماه اخیر داشته‌اند و به صورت محتاطانه در پی شناسایی سود هستند. وی با اشاره به اینکه بازار با حجم مشخصی از صف‌های خرید و فروش رو‌به‌رو است، تصریح کرد: بازار اگر چه در انتظار گزارش‌های شش ماهه است، اما در مدت زمانی که از سال جاری سپری شده خیلی از شرکت‌ها سودهای مناسبی کسب کرده‌اند. در مجموع هم معاملات روان است و به دلیل امیدواری‌هایی که نسبت به دورنمای بازار وجود دارد، علاوه بر صف‌های فروشی که طبیعی است، حجم قابل توجهی از صف‌های خرید هم مشاهده می‌شود. سرهنگی بر این باور است که افزایش صف‌های خرید و فروش و تداوم نوسان‌ها طبیعی است و هر سال می‌توان رگه‌های مشابهی از آن را در ماه پایانی فصل تابستان مشاهده کرد. سرهنگی در پاسخ به این سوال که توصیه شما به معامله گران در وضعیت فعلی چیست؟ گفت: روال دادوستدها در بازار سهام به فراخور صنایع متفاوت است؛ برخی شرکت‌ها هستند که پایین‌تر از ارزش بازار ارزیابی می‌شوند و این در حالی بوده که تعدادی از شرکت‌ها نیز EPS خود را محافظه کارانه اعلام کرده‌اند. وی با اشاره اینکه در هر صنعت برخی سهام هستند که از پتانسیل خوبی برای رشد برخوردارند، افزود: به عنوان مثال در صنعت بانکداری که طی چند روز گذشته با تحرکات قابل توجهی رو‌به‌رو بوده است، برخی شرکت‌ها هستند که به دلیل پتانسیل بالا برای رشد می‌توانند سهام خوبی برای خرید تلقی شوند و یا اینکه همین شرایط را می‌توان در دیگر صنایع مشاهده و براساس آنها تصمیم گیری کرد. وی در پایان تاکید کرد: معامله‌گران برای خرید یا فروش سهام هر یک از شرکت‌ها علاوه بر این که باید به صنعت مورد نظر توجه داشته باشند بهتر است با مطالعه و تحلیل مناسب نسبت به وضعیت شرکت و پتانسیل برای رشد، اقدام به گرفتن موقعیت مناسب معاملاتی بگیرند. دیدگاه سرمایه‌گذاری را بلندمدت کنید مدیر سرمایه‌گذاری هلدینگ تجلی سامانه نیز در این خصوص با بیان اینکه در بازارهای مالی عموما دو نوع سرمایه‌گذار داریم، افزود: گروهی از سرمایه‌گذاران عقلایی هستند که بر مبنای تحلیل‌های بنیادی و چشم‌اندازهای آینده شرکت‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کنند؛ اما گروهی دیگر سرمایه‌گذارانی هستند که بر مبنای شایعات و اخبار بازار و دیدگاه کوتاه‌مدت به سرمایه‌گذاری در سهام مختلف اقدام می‌کنند.مجتبی کامل‌نیا تاکید کرد: اتفاقی که تقریبا این روزها افتاده این است که به دلیل بازدهی بسیار مناسب بورس اوراق بهادار در سال جاری و همچنین رکود بازارهای موازی، میزان سرمایه‌گذارانی که بر مبنای اخبار و شایعات تصمیم‌گیری می‌کنند بسیار زیاد شده است. وی اظهار کرد: عموما این افراد سهامداران حقیقی و با دانش مالی کم و دیدگاه کوتاه‌مدت هستند و در واقع دلیل صف‌های خرید و فروش این روزها به رفتارهای این گروه سرمایه‌گذاران است. کامل‌نیا ادامه داد: متاسفانه بعضی از سرمایه‌گذاران حقوقی هم با این استدلال که در سهامی که به لحاظ بنیادی وضعیت خوبی دارند در کوتاه‌مدت نمی‌توان بازدهی گرفت به سمت سفته‌بازی حرکت می‌‌کنند و با حقیقی‌ها همراهی می‌کنند که فرآیند تشکیل صف‌های خرید و فروش را مضاعف می‌کند. مدیر سرمایه‌گذاری هلدینگ تجلی سامانه افزود: ضمن اینکه بعد از افزایش قابل ملاحظه قیمت‌ها طی ۵ ماه گذشته به نظر می‌رسد بازار قرار است با دوره استراحت مواجه شود و رفتارهای هیجانی و نوسانات زیاد نشانه‌ای از پایان افزایش قیمت‌ها هستند. پیش‌بینی‌ها بر این است که از این به بعد بازار به سمت تعادل حرکت خواهد کرد و پس از پایان یک دوره خوش‌بینی، رویدادهای واقعی جهت بازار را تعیین خواهد کرد.کامل‌نیا در پایان گفت: در این شرایط توصیه به معامله‌گران این است که برای خرید و فروش، دیدگاه‌ها و تحلیل‌ها را بلندمدت در نظر بگیرند و بر مبنای رویدادهای واقعی اقدام به تحلیل و سرمایه‌گذاری کنند و به رویدادهایی که قرار است در آینده و براساس شایعات شکل می‌گیرد توجه زیادی نداشته باشند. این‌بار؛ حقوقی‌ها دنباله‌رو حقیقی‌ها یک استاد دانشگاه نیز درخصوص قابل توجه بودن صف‌های خرید و فروش در بازار سرمایه اظهار کرد: تحولات رخ داده در دولت و به‌تبع آن اظهارات افرادی که مسوولیت‌های جدیدی را بر عهده گرفته‌اند این روزها بازار سرمایه را تحت تاثیر خود قرار داده است. وی ادامه داد: از سوی دیگر شرایط عمومی اقتصادی جهانی و نوسانات قیمت طلا نیز از دیگر عواملی است که با تحت تاثیر قرار دادن بازار سرمایه کشور، بازار را با یک نااطمینانی مواجه ساخته است. احمد پویان‌فر در پیش‌بینی خود از تداوم روند این شرایط، عنوان کرد: حداکثر تا یکی دو ماه آینده با تعیین و اعلام سیاست‌های کلان دولت در بخش‌های مختلف، اثرگذاری سیاست‌های داخلی بر بازار سرمایه از میان خواهد رفت. وی مسائل بین‌المللی و خارجی را فاقد اثرگذاری روزانه دانست و عنوان کرد، که مسائلی از قبیل مسائل هسته‌ای تنها به صورت بلندمدت بر بازار تاثیر خواهند داشت.وی در مورد فعالیت سرمایه‌گذاران حقوقی و حقیقی در بازار سرمایه گفت: در حال حاضر این سرمایه‌گذاران حقیقی هستند که در بازار پیشرواند؛ طوری که در کوتاه‌مدت استراتژی‌ حقوقی‌ها را تحت تاثیر خود قرار داده است این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: در واقع در شرایط کنونی سرمایه‌گذاران حقوقی فاقد استراتژی‌های بلندمدت یک یا دو ساله هستند.وی به فعالان بازار سرمایه توصیه کرد: براساس تجربه معمولا وقتی که بازار پرنوسان است سهام شرکت‌هایی که از نسبت پی بر ای پایینی برخوردارند و فاقد فعالیت‌های وارداتی و صادراتی هستند برای سرمایه‌گذارانی که ریسک‌پذیر نیستند پیشنهاد می‌شود.پویان‌فر ادامه داد: همچنین بهتر است که سرمایه‌گذاران با استفاده از ابزارهای با درآمد ثابت مانند اوراق مشارکت، صکوک و صندوق‌های سرمایه‌گذاری ریسک پرتفوی خود را کاهش داده و از سبد تک‌سهم خارج شوند. نوسان جزئی از ذات بازار است مدیر عملیات کارگزاری آگاه نیز با اشاره به صف‌های خرید و فروش بازار اظهار کرد: این روزها بازار با صف‌های خرید و فروش قابل توجهی مواجه است که تصمیمات دولت جدید، حضور فعالان تازه کار در بازار، تمایل بیشتر معامله‌گران به نوسان گیری و خرید و فروش‌های کوتاه‌مدت و جابه‌جا‌یی پول بین صنایع به‌دلیل کاهش نقدینگی جدید در بازار علت اصلی این امر است. حسین صالحی در ادامه افزود: بنابراین از این جهت نوسان مثبت و منفی در بازار شکل گرفته که این امری منطقی است چون از طرفی نوسان جز ذات بازار هست و فرصت خرید و فروش‌های منطقی را به فعالان می‌دهد. وی در خصوص فعالیت حقیقی و حقوقی‌ها نیز اظهار کرد: در حال حاضر حقیقی‌ها صندوق‌های سرمایه‌گذاری و حقوقی‌های کوچک و متوسط بیشترین فعالیت بازار را به خود اختصاص داده‌اند و حقوقی‌های بزرگ به دلیل بحث تغییرات احتمالی مدیریتی کمتر فعال هستند. صالحی در ادامه با توصیه به معامله‌گران، گفت: سیاست‌های اخیر دولت مانند حرکت به سوی تثبیت قیمت‌ها یا افزایش نرخ بهره بانکی در حدود تورم که سبب کاهش جذابیت بورس و افت پی بر ای بازار می‌شود ممکن است در کوتاه مدت سدی برای حرکت صعودی بازار باشد؛ به خصوص که در شهریور با فروش شرکت‌های حقوقی به منظور شناسایی سود و تسویه حساب‌های اعتباری کارگزاری‌ها در پایان سال مالی روبه‌رو هستیم. البته رکود بازارهای موازی سبب می‌شود پول زیادی از بازار خارج نشود بخصوص که در مهر ماه با انتشار گزارش‌های ۶ ماهه بیشتر شرکت‌ها، بازار می‌تواند رشد مجددی را تجربه کند. مدیر عملیات کارگزاری آگاه خاطر‌نشان کرد: بنابراین شاید شرایط فعلی فرصتی برای استراحت بازار است؛ بنابراین توصیه می‌شود سهامداران سهم‌های بنیادی و با دید بلند مدت خریداری کنند و از خرید سهام باتوجه به شایعات خودداری کنند.