تحلیلگران: تعدیل حجم مبنا بازار را روان کرد

گروه بورس - معصومه طاهرخانی: کارشناسان معتقدند تغییرات در حجم مبنای تعدادی از شرکت‌های بورسی باعث رونق بورس و افزایش حجم معاملات بازار شده است. کاهش حجم مبنای ۱۱ شرکت بورسی با سرمایه بیش از ۳۰۰میلیارد تومان از ۸ در ۱۰هزار به ۴ در ۱۰هزار معاملات اولین گام در جهت این تعدیل بود، که در حال حاضر شرکت مپنا نیز پس از ورود به بورس به این فهرست اضافه شده است. از سوی دیگر کاهش حجم مبنای ۲۴ شرکت بورسی دیگر با سرمایه بین ۱۰۰ تا ۳۰۰میلیارد تومان از ۸ در ۱۰هزار به ۵ در هزار اقدام بعدی برای روان‌سازی معاملات به حساب می‌آید. مسوولان سازمان بورس هم وعده داده‌اند که با راه‌اندازی سیستم جدید معاملاتی (ATOS) در اواخر مهر ماه امسال حجم مبنا به کلی حذف شود. از این‌رو نظر تعدادی از کارشناسان بازار را در این زمینه جویا شدیم.

کاهش حجم مبنا مساوی افزایش نقدشوندگی

یک کارشناس بازار سرمایه، کاهش حجم مبنای شرکت‌ها را بسیار مثبت ارزیابی کرد و گفت: هر اقدامی که باعث کاهش اثر حجم مبنا در بازار شود هم برای بورس مفید است و هم قدرت نقدشوندگی سهام را افزایش می‌دهد.

محمدمهدی ناسوتی‌فرد افزود: حجم مبنا یکی از ابداعات بورس ما است که در بورس‌های دیگر مشابه آن هم دیده نشده است، بنابراین وجود حجم مبنا اثر مهمی که بر روی بازار گذاشته همانا کاهش نقدشوندگی سهام است.

وی اضافه کرد: به طور مثال سهام شرکت‌ گل‌گهر از دی‌ماه سال ۸۵ تا اردیبهشت‌ماه سال ۸۶ صف‌فروش داشت. دلیل طولانی شدن زمان این صف فروش هم به حجم مبنای یک‌میلیارد تومانی این سهم برمی‌گشت که به خاطر رقم بالای آن نه سهامدار عمده و نه جزء، حاضر به خرید این سهم نبودند.

وی این‌گونه نتیجه‌گیری کرد: معامله‌نشدن این سهم به مدت ۵ماه، باعث شد که سهامداران این سهم به مدت ۵ماه نتوانند سهام خود را به فروش برسانند و این موضوع اصل اولیه بازار که نقدشوندگی است را تحت شعاع خود قرار می‌دهد.

وی تاکید کرد: بنابراین هر سیاستی که در راستای کاهش یا حذف حجم مبنا اعمال می‌شود، می‌تواند به افزایش عمق و رونق بازار کمک کند. افزایش عمق هم منجر به افزایش خرید و فروش و در نتیجه به تزریق پول به بازار و در نهایت به شکوفایی بازار سرمایه منتهی می‌شود.

کاهش در شرایط نزولی

ناسوتی فرد زمان اعمال کاهش حجم مبنا را در شرایطی که بازار سیر نزولی دارد بسیار واضح‌تر دانست و گفت: کاهش حجم مبنای شرکت‌ها در شرایطی انجام شد که بازار روند صعودی داشت. تصور من بر این است که اگر این کاهش در شرایط بازار منفی و برگشتی به کار گرفته شود، اثر دوچندانی خواهد داشت.

وی تصریح کرد: شاید بتوان این‌گونه پیش‌بینی کرد که اثر کاهش حجم مبنا در یک بازار نزولی، بیشتر از بازار صعودی محسوس‌تر باشد.

وجود حجم مبنا امتیازی برای شرکت‌های کوچک

از سوی دیگر یک کارشناس بازار اعمال حجم مبنا را امتیاز ویژه‌ای برای شرکت‌هایی با سرمایه کم ذکر کرد و گفت: حجم مبنا ضمن اینکه یک امتیاز ویژه برای شرکت‌های کوچک به حساب می‌آید، باعث قفل شدن سهام شرکت‌های بزرگ نیز می‌شود.

رضا بختیاری گفت: از طرفی با ورود سهام شرکت‌های اصل ۴۴ به بازار که سرمایه‌ عمده‌ای هم دارند، مسوولان بازار به این رو آورده‌اند که حجم مبنای شرکت‌های با سرمایه بالا را کاهش دهند.

وی تاکید کرد: البته باید دقت کرد زمانی کاهش حجم مبنا مفید است که روی حرکت سهام اثرگذار باشد و در غیراین صورت نمی‌توان کاهش آن را مفید دانست.

وی در توضیح بیشتر گفته‌های خود گفت: ترکیب حجم مبنا با مقوله محدوده نوسان، عامل اساسی ایجاد رکود در بازار است.

لزوم افزایش محدوده نوسان ۲درصدی

بختیاری افزایش دادن محدوده نوسان را لازم عنوان کرد و گفت: با توجه به نرخ بهره و تورم موجود، محدوده نوسان ۲درصدی برای بازار کم است و باید بیشتر شود.

بنابراین کاهش حجم مبنا به تنهایی برای رونق دادن به بازار کافی نیست و باید به صورت ترکیبی با محدوده نوسان اعمال شود.

تعریف حجم مبنای مخصوص برای شرکت‌ها

وی در ادامه، تعریف حجم مبنای شناور را برای شرکت‌ها ضروری دانست و گفت: وجود حجم مبنای مشخص برای شرکت‌هایی که دارای سرمایه مشخصی هستند، چندان مناسب نیست و باید طوری برنامه‌ریزی کنیم که هر شرکتی دارای حجم مبنای منحصر به خود باشد. وی سه مشکل اصلی بازار را این‌گونه تشریح کرد: وجود حجم مبنا، محدوده کم‌نوسان و در آخر نبود بازارگردان از دلایل اصلی بی‌رونقی بازار سرمایه محسوب می‌شوند.