محمد خان زاده
به گفته معاون واگذاری سازمان خصوصی سازی ۵درصد از سهام شرکت ملی مس در روز یکشنبه ۱۵ بهمن ماه، به منظور کشف قیمت در تالار فرعی بورس عرضه می‌شود.

سرمایه این شرکت بالغ بر 578میلیارد تومان است. روز یکشنبه، پنج درصد سهام این شرکت یعنی (290میلیون سهم) در یک روز عرضه می‌شود و اگر مطابق معمول این میزان سهام بین 290 ایستگاه معاملاتی فعال در سطح کشور (احتمالا در حدود 300 ایستگاه فعال وجود دارد و برای ایجاد رقابت بین کارگزاران خریدار ،معمولا عرضه به گونه‌ای است که به همه نرسد) تقسیم شود، به هر کارگزار یک میلی ون سهم تعلق می‌گیرد. به نظر نگارنده عرضه سهام به شیوه فوق دو ایراد اساسی می‌تواند داشته باشد.
۱ - وقتی تعداد عرضه کم است (مثلا ده هزار سهم برای هر کارگزار) رقابت کاذبی ایجاد می‌شود تا به هر طریق ممکن سهم عرضه اولیه خریداری شود و بعد از چند روز به درصدهای بالاتر فروخته شود. اگر چه شمار کارگزاران به تعداد ایستگاه‌های معاملاتی نیست و بیشتر کارگزاران نمایندگان کارگزاری‌های تهران هستند. اما در مواقع عرضه اولیه معمولا اختیار دارند که بنا به سفارش مشتریان خودشان در قیمت‌های درخواستی رقابت کنند. بدیهی است چنین کشف قیمتی نمی‌تواند به معنی کشف قیمت سهام در حالت عرضه و تقاضای بازار باشد.
2 - وقتی تعداد عرضه زیاد است (مثلا صد هزار سهم برای هر کارگزار) به علت واهمه‌ای که بین سهامداران حرفه‌ای به خاطر احتمال گرانفروشی و روشن نبودن سیاست سهامداران عمده وجود دارد، از سهم استقبال خوبی نشده و عرضه ناموفق می‌شود.
هر چند که عرضه کننده مجبور می‌شود، سهمی‌را که با یک دست داده با دست دیگر بگیرد. به نظر من به دلایلی چون نبودن بانک‌های سرمایه گذاری، تنوع گسترده ایستگاه‌های معاملاتی تصمیم گیرنده برای قیمت سهم (که به علت محور نبودن تحلیل‌ها برای تصمیم‌گیری ایراد محسوب می‌شود) کشف واقعی قیمت سهام در بازار سرمایه ما تنها در بلندمدت صورت می‌گیرد، بنابراین بهتر است «سازمان» از سیاست عرضه به قیمت مشخص و ثابتی استفاده کند به جز این با توجه به سابقه عرضه‌های اولیه بازار سرمایه ما در سال‌های گذشته دو عبارت «عرضه به منظور کشف قیمت» و «گرانفروشی» به ذهن خطور می‌کند.