شفاف‌سازی بورس از دید ”سازمان“
گروه بورس- اداره نظارت بر ناشران اوراق بهادار روز گذشته با ارسال نمابری ۶صفحه‌ای، محور‌های اساسی سازمان بورس برای شفاف‌سازی بازار سرمایه را تشریح کرد: در این اطلاعیه از قول آزاده مداحی، سرپرست اداره نظارت بر ناشران اوراق بهادار، تهیه و اصلاح آیین‌نامه‌ها و مقررات، بهبود کمی و کیفی اطلاعرسانی، افزایش نقش نظارتی سازمان بورس در مجامع شرکت‌ها و توسعه حوزه عمل حسابرسان معتمد بورس به عنوان ۴محور اساسی سازمان بورس برای شفاف‌سازی بازار بیان شده است.
به گفته وی، افزایش شفافیت اطلاعات در بازار سرمایه، فراهم کردن شرایط لازم برای تصمیم‌گیری سرمایهگذاران و ساماندهی و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار از مهم‌ترین اهداف سازمان بورس است و با اجرای قانون جدید بازار سرمایه که ضمانت اجرایی بالاتری دارد، شفافیت اطلاعاتی افزایش خواهد یافت.
از نظر وی، آیین‌نامه افشای اطلاعات شرکت‌های پذیرفته شده در بورس که رعایت آن براساس ماده ۱۶ آیین‌نامه انضباطی شرکت‌ها مورد تایید قرار گرفته است، به شرح تفصیلی اطلاعات مورد‌نیاز درخصوص شرکت‌ها و زمان ارسال اطلاعات می‌پردازد و با تعریف اطلاعات مهم و موثر بر تصمیم‌گیری سرمایهگذاران، شرکت‌ها را ملزم می‌کند، علاوه بر اطلاعات ادواری در دوره‌های سه ماه، رویدادهای مهم را بلافاصله به بازار اعلام کنند و یا زمانی‌که بر اثر شایعات یا اخبار مهم، وضعیت معاملات سهم دستخوش تغییرات با اهمیت می‌شود، شایعات مزبور را تایید یا تکذیب کنند.
مداحی خاطرنشان کرد: آیین‌نامه انضباطی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس نیز با هدف افزایش هماهنگی و همکاری مدیران و شرکت‌های بورسی در ارائه اطلاعات و رعایت قوانین و مقررات، در بهمن‌ماه ۱۳۸۴ اصلاح شد که الزام شرکت‌ها به پرداخت سود ظرف مهلت مقرر و از طریق سیستم بانکی، وجود سیستم مناسب حسابداری، ارائه به‌موقع و قابل‌اتکای اطلاعات توسط شرکت و عدم تقسیم سود موهوم از مهم‌ترین بحث‌های آن است.
وی ابلاغ و ارسال بخشنامه به همه شرکت‌ها، انجام مکاتبات با شرکت‌ها و اعلام تفصیلی اشکالات موجود در اطلاعرسانی شرکت‌ها و جلب توجه مدیران به مسوولیت‌های خود، ارسال رونوشت مکاتبات مربوط به موارد عدم رعایت آیین‌نامه انضباطی برای سهامداران عمده شرکت‌ها به‌منظور آگاهی آنها از مفاد آیین‌نامه انضباطی اخیر و نیز آگاهی از وضعیت اطلاعرسانی شرکت و مدیران و همچنین پیگیری ارسال اطلاعات مورد نیاز از طریق سهامدار عمده، تلاش جهت جلوگیری از نقض مواد آیین‌نامه انضباطی و پیگیری رعایت مواد آن، تشکیل کمیته رسیدگی به تخلفات انضباطی شرکت‌ها و ارائه ۱۵ مورد گزارش عدم رعایت آیین‌نامه انضباطی به کمیته را از مهم‌ترین اقدامات برای اجرایی شدن این آیین‌نامه ذکر کرد.
سرپرست اداره نظارت بر ناشران تدوین دستورالعمل مراحل زمانی اجرای افزایش سرمایه شرکت‌ها را اقدامی مهم برای کوتاه‌تر نمودن مراحل زمانی افزایش سرمایه شرکتی و حمایت از حقوق سهامداران توصیف کرد که بر توزیع به موقع برگه‌های حق تقدم، تعیین تکلیف حق‌تقدم‌های استفاده نشده، اعلامِ به‌موقع تمدید مهلت پذیره‌نویسی برای آگاهی همه سهامداران و ثبت به موقع افزایش سرمایه و توزیع برگه‌های سهام ناشی از افزایش سرمایه تاکید می کند.
سرپرست اداره نظارت بر ناشران اوراق بهادار، با تشریح مصوبه شورای بورس مبنی بر دریافت اظهارنظر حسابرسان درخصوص پیش‌بینی عملکرد شرکت‌ها براساس استاندارد ۳۴۰ حسابرسی با عنوان «رسیدگی به اطلاعات مالی آتی» گفت: براساس این مصوبه علاوه بر انعکاس برآوردهای مدیران شرکت‌ها در مورد بودجه، باید حسابرس مستقل، بودجه و منطقی بودن مفروضات آن را براساس استاندارد حسابرسی بررسی کند و اظهارنظر حسابرس نیز برای اطلاع سرمایهگذاران و افزایش قابلیت اتکای اطلاعات ارائه شده باید به بازار منعکس شود.
مداحی با توضیح اینکه شرکت‌ها در هر سال باید پنج بار پیش‌بینی عملکرد خود را ارائه کنند که نخستین پیش‌بینی شرکت، قبل از شروع سال مالی و بر مبنای عملکرد سال گذشته و پیش‌بینی از وضعیت سال آینده است، یادآور شد: پس از گذشت سه ماه از سال، مجددا بودجه شرکت مورد بازنگری قرار می‌گیرد و با توجه به عملکرد واقعی سه ماهه، در صورتی‌که شرکت از برنامه مورد‌نظر خود فراتر رفته باشد یا از برنامه عقب باشد و نیز با در نظر گرفتن پیش‌بینی عملکرد ۹ماه باقی‌مانده از سال، بودجه جدید تهیه و ارسال می‌گردد، در صورتی‌که شرکت با بررسی‌های انجام شده به شرح فوق در مقطع سه ماهه، به این نتیجه برسد که بودجه قبلی صحیح است، مجددا نسبت به تایید بودجه اقدام می‌نماید. بدیهی است با توجه به گذشت سه ماه از سال، بودجه جدید می‌بایست به واقعیت نزدیک‌تر باشد. این عمل و بازنگری در بودجه، در مقاطع ۶، ۹ و ۱۲ ماهه نیز صورت می‌گیرد. آنچه که براساس مصوبه اخیر شورای بورس الزامی شده است این است که علاوه بر اینکه برآوردهای مدیران شرکت‌ها در مورد بودجه به بازار منعکس می‌شود، در جهت افزایش قابلیت اتکای اطلاعات مزبور، بودجه و منطقی بودن مفروضات آن توسط حسابرس مستقل نیز مورد بررسی قرار گیرد و اظهارنظر حسابرس که براساس استاندارد ۳۴۰ حسابرسی ارائه می‌شود، جهت اطلاع سرمایهگذاران به بازار منعکس می‌شود.
وی با اعلام اینکه در بررسی‌های سازمان شرکت شرایط حضور در تالار فرعی را احراز نکرده‌اند، گفت: در راستای تعیین تکلیف شرکت‌ها که نماد معاملاتی آنها مدت‌ها متوقف بوده و یا حداقل شرایط حضور در بورس را احراز نکرده‌اند، مصوبه شورای‌عالی بورس درخصوص شرکت‌های انتقالی به تالار غیررسمی ابلاغ و آیین‌نامه نحوه انجام معاملات در تالار غیررسمی نیز تصویب و ابلاغ شده است. با توجه به بررسی‌های انجام شده، برخی از شرکت‌ها اقداماتی در جهت رفع موارد انجام داده‌اند و در این مرحله تعداد ۴۲ شرکت به تالار غیررسمی انتقال می‌یابد و وضعیت سایر شرکت‌ها نیز در حال بررسی است. مطابق مصوبه شورای‌عالی بورس، شرکت‌های منتقل شده به تابلوی غیررسمی در پایان سال ۸۵ مورد بازنگری قرار می‌گیرند و در صورت عدم‌تطبیق شرایط با شرکت‌های تالار فرعی، از بورس حذف می‌شود.
مداحی بهبود کمی و کیفی اطلاعرسانی را دومین محور برای شفاف‌سازی بازار ذکر کرده و گفت: افزایش تعداد اطلاعیهها و اطلاعات منتشره سازمان بورس، تکمیل اطلاعات دریافتی از گروه‌های مختلف شرکت‌های پذیرفته‌شده و اطلاعیه‌های خاص و ارائه توضیحات جهت شفاف‌سازی بیشتر از جمله این اقدامات است.
سرپرست اداره نظارت بر ناشران، اطلاعات دریافتی از این شش گروه را تفکیک و توضیح داد: اطلاعات خاص شرکت‌های سرمایه‌گذاری و هلدینگ، مفروضات پیش‌بینی درآمد هر سهم است که شامل پیش‌بینی درآمد حاصل از سرمایه‌گذاری در سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و خارج از بورس به تفکیک هر شرکت به‌همراه جزئیات اطلاعات مربوط به نام شرکت‌های سرمایه‌پذیر، وضعیت سودآوری در سال مالی قبل، پیش‌بینی وضعیت سودآوری آتی و سهم شرکت از سود شرکت سرمایه‌پذیراست و باید هر سه ماه به بازار منعکس شود و اطلاعات مربوط به صورت وضعیت پرتفوی سرمایه‌گذاری‌ها که به صورت ماهانه ارائه می‌شود، شامل صورت‌خلاصه سرمایه‌گذاری‌ها به تفکیک صنعت، جزئیات وضعیت پرتفوی سهام شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و خارج از بورس به تفکیک شرکت (شامل درصد مالکیت، بهای تمام شده و ارزش بازار هر شرکت در ابتدا و انتهای دوره) و صورت ریز معاملات سهام تحصیل‌شده و واگذار شده داخل و خارج از بورس (شامل تاریخ تحصیل یا واگذاری، بهای تمام شده و سود یا زیان واگذاری) است.
سرپرست اداره نظارت بر ناشران، جزئیات هزینه‌ها و نحوه تأمین مالی شامل زمان و محل دریافت تسهیلات، مبلغ، مدت و نرخ سود تسهیلات، هزینه تامین مالی طی‌دوره (به همراه اطلاعات مقایسه‌ای سال مالی قبل و برآورد سال مالی جاری)، ذخیره مطالبات مشکوک‌الوصول، جزئیات درآمد حاصل از ارائه خدمات لیزینگ به‌تفکیک نوع خدمات، تسهیلات، انواع کارمزد، نمایندگی و...، اقساط دریافتی به تفکیک سال شروع قرارداد، و نیز پیش‌بینی صورت منابع و مصارف مالی در مقاطع سه ماهه را اطلاعاتی توصیف کرد که از شرکت‌های لیزینگ دریافت و به بازار منعکس می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اطلاعات دریافتی از بانک‌ها نیز شامل جزئیات سپرده‌های سرمایه‌گذاری و سود پرداختی به سپرده‌های سرمایه‌گذاری به‌تفکیک نوع سپرده کوتاه‌مدت، یک‌ساله، دوساله و... (سپرده‌های دریافتی در سال مالی قبل، برآورد سپرده‌های دریافتی در سال مالی جاری، مبلغ و نرخ سود سپرده‌های واقعی سال قبل، برآوردی سال‌جاری و علی‌الحساب پرداختی)، جدول تسهیلات اعطایی و درآمد حاصل از تسهیلات به‌تفکیک نوع تسهیلات (مسکن، خدمات، بازرگانی، خودرو و...) و جزئیات سایر درآمدها (شامل انواع کارمزدها و سایر درآمدها) است.
وی یادآور شد: علاوه بر این اطلاعات، اطلاعیه‌های خاص دیگری شامل اطلاعیه سهام شناور آزاد شرکت‌ها و اطلاعیه‌های شرکت برتر از نظر وضعیت اطلاعرسانی و حسب مورد، اطلاعیه توضیحی درخصوص شفاف‌سازی وضعیت معاملات و پیش‌بینی درآمد هر سهم یا توزیع‌سود موهوم براساس مفاد قانون تجارت و آیین‌نامه انضباطی سازمان برای اطلاع سهامداران منتشر می‌شود.
مداحی در تشریح این اطلاعیهها گفت: اطلاعیه سهام شناور آزاد با هدف ارزیابی ریسک شرکت‌ها و تغییرپذیری قیمت سهام آنها، در مقاطع ۳ ماهه به بازار منعکس می‌شود و شامل ارقام سهام شناور آزاد همه شرکت‌ها است. در شرکت‌های بزرگی که بخش عمده‌ای از سهام آنها شناور آزاد باشد، امکان دستکاری در قیمت به‌شدت کاهش می‌یابد و سرمایه‌گذار با اطمینان بیشتری می‌تواند برای سرمایه‌گذاری تصمیم بگیرد، اگرچه همین اصل در مورد شرکت‌های کوچک‌تر هم حاکم است، اما با توجه به میزان سرمایه کم این شرکت‌ها، امکان دستکاری قیمت در شرایط بالا بدون سهام شناور آزاد نیز وجود دارد و فهرست ۲۰ شرکت نخست نیز با عنوان اطلاعیه ۲۰ شرکت برتر از نظر وضعیت اطلاعرسانی، براساس به‌موقع بودن ارسال اطلاعات شرکت در مقاطع تعیین‌شده در آیین‌نامه افشای اطلاعات و لحاظ نمودنِ تعداد روزهای تاخیر در مقاطع سه ماهه اعلام می‌شود و معیار قابلیت اتکا با توجه به میزان نوسان و تغییرات در بودجه‌های ارسالی شرکت ارزیابی می‌شود.
وی افزایش نقش نظارتی سازمان بورس در مجامع شرکت‌ها را به عنوان سومین محور تشریح کرد و گفت: نماینده سازمان قبل از برگزاری مجمع با بررسی صورت‌های مالی، گزارش حسابرس، وضعیت اطلاعرسانی و سهام شناور آزاد و در صورت لزوم، طرح موارد بااهمیت با مدیران و حسابرس شرکت، با آمادگی و حساسیت بیشتری در مجمع حضور می‌یابد و در موارد لازم تذکراتی مبنی بر اطلاعرسانی مناسب‌تر به مدیران، تفکیک موضوع افزایش سرمایه از برنامه تقسیم سود، تاکید به لزوم توجه به توانایی پرداخت در زمان تصمیم‌گیری در خصوص تقسیم سود، ارائه هرچه سریع‌تر برنامه زمانبندی پرداخت سود، توجه به صورت‌های مالی تلفیقی و بندهای مندرج در گزارش حسابرس در زمان تصمیم‌گیری در خصوص تقسیم سود و جلوگیری از توزیع منافع موهوم به مجمع داده می‌شود که البته تصویب دستورالعمل نحوه برگزاری مجامع و حضور نماینده سازمان در مجمع، به رفع کاستی‌ها و برگزاری هرچه بهتر مجامع کمک می‌کند.
او با تاکید بر اینکه اظهارنظر حسابرسان به عنوان مرجع مستقل و معتمد بورس مورد‌توجه و تاکید سرمایهگذاران است، گفت: توسعه حوزه عمل حسابرسان معتمد بورس با هدف ارتقای کیفیت گزارشگری مالی، شفافیت اطلاعاتی و نقش اعتباردهی حسابرسان انجام شده است و سازمان بورس با بررسی گزارش‌های حسابرسان معتمد، در موارد ابهام، موضوع را برای بررسی بیشتر به «کمیته کنترل کیفیت خدمات موسسات حسابرسی» که یکی از چهار کمیته «هیات همکاری بورس و حرفه حسابداری» است گزارش می‌کند و پس از اخذ توضیح از حسابرس، رای کمیته برای اعمال و اقدامات بعدی اعلام می‌شود.
ارسال نظر