دوپینگ!؟
ورود یک جریان ۱۵۰۰میلیارد تومانی به بازار
گروه بورس- تصمیم دولت برای اعطای ۱۵۰۰میلیارد تومان تسهیلات به خریداران بلوک سهام دولتی با طرح دیدگاه‌های متفاوت از سوی کارشناسان بازار سرمایه روبه‌رو شده است. دولت در جلسه ستاد اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی که به ریاست محمود احمدی‌نژاد رییس جمهوری کشورمان برگزار شد، بانک‌های دولتی موظف کرده است که ۱۵۰۰میلیارد تومان تسهیلات را برای ترغیب خریداران بلوک‌های بزرگ سهام دولتی اعطا کنند.
این تسهیلات مشروط به گیرندگان در حالی پرداخت می‌شود که آنها حداقل ۳۰درصد مبلغ خرید را به صورت نقدی پرداخت کنند.
افزون بر این تصمیم در این نشست مزبور گزارشی از پیشرفت لایحه اجرایی شدن سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی در مجلس شورای اسلامی، چگونگی آماده‌سازی سهام شرکت‌های دولتی برای واگذاری، عرضه سهام بورس ایران در بورس‌های خارجی و نیز اقدامات انجام شده وزارت برای واگذاری شرکت‌های نفتی ارائه شده است.این تصمیم در شرایطی از سوی دولت اتخاذ شد که بسیاری از کارشناسان بازار سهام، با توجه به رکود حاکم بر بازار، بر این عقیده‌اند که دولت برای فروش دارایی‌های سرمایه‌ای و تامین منابع درآمدی بودجه تحت عنوان خصوصی‌سازی، چاره‌ای جز هدایت برنامه‌ای منابع بانک‌ها به بازار سرمایه نداشت و گرنه برنامه خصوصی‌سازی با اجرای اصل ۴۴ با موفقیت روبه‌رو نمی‌شد.
نظرخواهی امروز گروه بورس به ارزیابی دیدگاه همه‌جانبه کارشناسان درباره این تصمیم دولت اختصاص داد .
مخاطب تصمیم، شبه‌دولتی‌ها هستند
بهروز شهدایی در خصوص ارائه تسهیلات به خریداران و سرمایه‌گذاران گفت: مسلم است اولین گروهی که مورد هدف قرار دارند، شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند که ترکیب سهامداری آنها دولتی یا شبه‌دولتی است، بنابراین اجرای این موضوع باعث می‌شود که هزینه‌های دولت افزایش یابد.
وی افزود: دادن وام به این نوع سرمایه‌گذاری درنهایت جذب هزینه‌های دولتی شده و افزایش تورم را به دنبال خواهد داشت.
نگاه دولت
«شهدایی» در پاسخ به این پرسش که نگاه دولت به هدایت این منابع چگونه است، تصریح کرد: ارائه این نوع وام‌ها به طرح‌های کارآفرینی در عمل می‌تواند مفیدتر واقع شود و به فعالان بخش‌خصوصی امکان بهتری را برای سرمایه‌گذاری فراهم سازد.
دوپینگ بازار
وی با اشاره به این مطلب که نمی‌گویم که در بازار سهام به اندازه کافی ظرفیت‌سازی نشده است و نقدینگی کافی نداریم! خاطرنشان کرد: ولی مسلم است که برای مانایی فعالان در این بازار شرایطی را فراهم کنیم که خود افراد با تمایل و رغبت بدون دوپینگ کردن آنها وارد بازار شوند و بورس مطلوبیت لازم را برای آنها دارا باشد.وی معتقد است که عامل تشویقی برای بهبود بازار بسیار مفید است، اما نباید بورس را با دوپینگ جلو ببریم و امتیاز واهی دهیم.
مدیران بانکی که عوض شد
شهدایی اشاره کرد: باعث تعجب است که در گذشته این روش (ارائه تسهیلات از سوی بانک) مورد سوال بود، به طوری که هیات‌مدیره یک بانک خصوصی را نیز عوض کردند، اما امروز این راهکاری اقتصادی است برای امر
خصوصی‌سازی.
شهدایی یادآور شد: سابقه خصوصی‌سازی در کشور ما نشان می‌دهد شرکت‌هایی که از شرایط خوبی (حتی در زمان واگذاری آنها) برخوردار نیستند، اکنون به چه فلاکتی افتاده‌اند، مثل صدرا که در زمان خود بزرگ‌ترین خصوصی‌سازی تاریخ ایران شد.
فراهم کردن پول ارزان برای عده‌ای خاص
از سوی دیگر رییس شورای عالی انجمن حسابداران خبره نظر دیگری دارد.
وی معتقد است: تدوین این طرح پول ارزان را برای عده‌ای خاص فراهم می‌کند.
هوشنگ خستویی گفت: رونق بازار باید از محل پس‌انداز باشد، یعنی مازاد منابع هر فرد با تمایل شخصی او صرف خرید دارایی مالی شود.وی اضافه کرد: با چیدن استراتژی‌های موقت و کوتاه‌مدت نمی‌توان رونق بازار را زیاد کرد.چرا که رونق‌های مصنوعی اثری در فرآیند و روند آتی فعالیت بازار نخواهند گذاشت.
رفع ابهامات طرح
خستویی در ادامه نقاط مبهم را زیاد عنوان کرد و گفت: شناسایی واجدین شرایط، نرخ تسهیلات اعطایی، مجری طرح و منابع بانک‌ها برای اعطای تسهیلات از جمله این موارد هستند.
وی افزود: نمی‌توان تنها به بهانه رونق گرفتن بازار تمام معادلات بازار را برهم بزنیم.
وی شرایط بانک‌ها را در این طرح حساس خواند و گفت: باید مشخص شود که تسهیلات پرداختی بانک‌ها به افراد از چه طریقی تامین می‌شود؟ از وجوه دولتی یا از سپرده‌های بانک.
وی اضافه کرد: در صورت استفاده از سپرده‌های بانک قیمت تمام شده اعطای تسهیلات برای بانک‌ها بالا می‌رود.
همچنین در صورت استفاده از وجوه دولتی هم، هزینه‌های دولت افزایش می‌یابد.
وی تصریح کرد: بنابراین ضروری است قبل از شروع کار اجرایی، نقاط مبهم طرح را به طور شفاف و روشن رفع کنیم.
تدوین دستورالعمل اجرایی، شرط موفقیت طرح
یک کارشناس بازار سرمایه ضمن مثبت ارزیابی کردن این طرح گفت: در این طرح چون منابع جدیدی به شکل اعطای تسهیلات به خریداران واگذار می‌شود، قطعا اثر مثبتی هم بر بازار و هم بر خصوصی‌سازی خواهد گذاشت.
شاهین شایان آرانی تدوین یک دستورالعمل حرفه‌ای را شرط موفقیت طرح دانست و گفت: با تهیه و تدوین یک دستورالعمل حرفه‌ای و عادلانه می‌توان از ورود افراد سودجو که انگیزه‌های غیر اقتصادی دارند، جلوگیری کرد.
وی اضافه کرد: باید دقت کرد که تسهیلات در اختیار بخش خصوصی کارآمد و قوی قرار گیرد. چرا که ورود افراد فرصت طلب و بهره‌مندی آنها از تسهیلات ارزان نه تنها به خصوصی‌سازی کمکی نمی‌کنند بلکه ممکن است در طولانی مدت اثرهای زیان باری به دنبال داشته باشد.
کمک به رونق بورس
آرانی ضمن تاکید دوباره بر لزوم وجود برنامه مشخص برای این طرح گفت: ارائه تسهیلات هدفمند، رونق بازار را دوچندان خواهد کرد.
وی افزود: فراهم کردن تسهیلات برای خرید سهم دولتی باعث ورود هرچه بیشتر سرمایه‌های سرگردان به بازار می‌شود.
اعطای نرخ سوبسیدی به بانک‌ها
این کارشناس بازار در مورد وضعیت بانک‌ها در صورت اعطای تسهیلات به خریداران گفت: اگر از مراحل اولیه طرح با برنامه‌ریزی دقیق حرکت کنیم و شناسایی افراد واجد شرایط برای دریافت تسهیلات به شکل حرفه‌ای صورت پذیرد، بانک‌ها نه تنها متضرر نمی‌شوند، بلکه به صورت غیرمستقیم به آنها کمک هم می‌شود.
وی در تشریح دیدگاه خود گفت: چرا که با شناسایی درست افراد بانک‌ها منابع پولی خود را به جای مطمئن برای سرمایه‌گذاری می‌سپارند.
این در حالی است که وی معتقد است: به شرطی بانک‌ها می‌توانند در این طرح موفق باشند که مابه تفاوت تسهیلات واقعی و اعطایی را خود دولت بپردازند.
وی ادامه داد: به طور مثال اگر نرخ سود تسیهلات اعطایی بانک ۲۲درصد است و برطبق این طرح مکلف به اعطای تسهیلات ۱۵درصدی است، این تفاوت ۷درصدی را باید دولت به شکل سوبسید به بانک‌ها پرداخت کند.وی پرداخت این سوبسید از محل فروش سهام را ممکن دانست و گفت: دولت می‌تواند با درآمد حاصل از فروش سهام شرکت‌های دولتی این سوبسید را پرداخت کنند.
ورود دیگر ابزارهای کمکی
آرانی وارد کردن دیگر ابزارهای مالی و تشویقی را برای رونق بورس ضروری دانست و گفت: با توجه به شرایط موجود بازار، چاره‌ای جز حمایت از بازار و خصوصی‌سازی نداریم.
بنابراین باید ضمن بهره‌گیری از توان داخلی، از سرمایه‌های خارجی هم استفاده کنیم.وی افزود: خصوصی‌سازی در تمام دنیا با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی امکان‌پذیر شده، در ایران هم برای رسیدن به یک خصوصی‌سازی موفق ناچار به استفاده از سرمایه‌گذار خارجی هستیم.
ارسال نظر