شرکت‌ها چه میزان سود نقدی تقسیم کنند؟

گروه بورس- اعظم شریفی: دومین همایش سراسری دانشجویان حسابداری دانشگاه‌های کشور که در دانشکده دکتر شریعتی در تهران با حضور استادان ارشد و نخبگان رشته حسابداری و صدها تن از دانشجویان این رشته برگزار شد، فرصتی بود که خبرنگار ما این سوال روز بازارسرمایه را از برخی از استادان حاضر از این همایش جویا شود: «آیا تقسیم درصد بالایی از سود نقدی شرکت‌ها در مجامع به ویژه در شرایط حال بازار صحیح است یا خیر؟» دکتر ایرج نوروش، استاد باسابقه دانشگاه در این باره به خبرنگار ما گفت: «رونق بازار سرمایه در گذشته مانع از این بود که تقسیم سود سالانه شرکت‌ها، در کاهش شاخص اثر گذار باشد، اما اینکه اکنون شرکت‌هایی که طرح‌های توسعه ندارند، سود خود را با حالت دستوری تقسیم نکنند، عاقلانه نیست.»

وی در بخش دیگری از مصاحبه، گرایش شرکت‌های صنعتی را به ایجاد پرتفوی سرمایه‌گذاری از جمله دلایل ضعیف شدن این شرکت‌ها دانست و گفت: «در هیچ کجای دنیا تولید کنندگان به دنبال ایجاد سبدهای سرمایه‌گذاری نمی‌روند تا تحت تاثیر شرایط رکودی، با کاهش ارزش مواجه نشوند.» استاد دانشگاه تهران تاکید کرد: از سوی دیگر بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر سودهای تورمی اعلام می‌کنند یعنی از یکسو، سودی تقسیم نمی‌کنند و از سوی دیگر به سهامداران خود می‌گویند که می‌خواهیم افزایش سرمایه بدهیم که درنهایت منجر به افزایش سرمایه می‌شود. چون این سودها پوچ و توخالی است و شرکت توانایی تقسیم این سودها را ندارد، بنابراین بورس نباید اجازه افزایش سرمایه را به این شرکت‌ها بدهد.

استاندارد ۲۹برای ایران

دکتر نوروش توجه به استاندارد ۲۹ بین‌المللی که شامل گزارشگری مالی در شرایط تورمی حاد است را الزامی می‌داند و می‌گوید: «این استاندارد از جمله راهکارهای مناسب برای بیان واقعیت شرکت‌ها است.

به طور مشخص اجرای این استاندارد در کشوری است که خریدها و معاملات نسیه حتی برای یکی دو ماه مشمول بهره شود. همچنین حداقل حقوق براساس شاخص تورم از سوی دولت تعیین شود و نرخ‌های بهره و تسهیلات طی مدت کوتاهی تا ۱۰۰درصد افزایش یابد یا اینکه مردم جامعه ترجیح بدهند به غیر از ارزهای محلی، پول خود را به کالاهای فیزیکی تبدیل کنند، توصیه می‌شود.»این استاد دانشگاه تهران این شرایط راشامل حال کشور ما توصیف کرد و افزود: «توجه نکردن به این استاندارد که می‌تواند ما را با اثر یکباره ارزش واقعی دارایی‌های شرکت‌ها مواجه کند باعث کاهش P/E و ارزش سهام می‌شود، چرا که با افزایش سرمایه ارزش سهام اضافه نمی‌شود و سهامداران باید با اطلاع از نرخ اصلی ارزش سهام شرکت‌ها تصمیم‌گیری کنند.»

جای خالی ۲بند مهم

وی پیشنهاد کرد که برای ارائه صورت‌های مالی شفاف‌تر در مجامع عمومی فوق‌العاده، دو بند برای سرمایه‌گذاری‌ها وجود داشته باشد، یکی جریان‌های نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری‌ برای سرمایه‌گذاری جایگزین و دیگری جریان‌های نقدی حاصل از سرمایه‌گذاری‌ برای فعالیت‌های توسعه‌ای.

وی تاکید کرد: «در این حالت تنها مورد دوم توجیه مناسبی برای افزایش سرمایه و تقسیم نکردن سود بین سهامداران خواهد داشت چرا که می‌تواند دارایی شرکت را افزایش دهد.» وی در ادامه گفت‌وگو با خبرنگار ما، معرفی ابزارهای کم‌ریسک‌تر در بازار سرمایه را باعث استحکام بازار سرمایه دانست و افزود: «عرضه اوراق مشارکت و سهام ممتاز در بورس می‌تواند اعتبار و جذابیت بیشتری به بورس دهد. تضمین سودهای متفاوت از سوی شرکت‌ها برای فروش اوراق مشارکت آن شرکت‌ها می‌تواند قدرت سهام شرکت‌ها را افزایش دهد. چرا که براساس عملکردهای متفاوت، شرکت‌ها قادر به تضمین سودهای مختلف خواهند بود.»

همچنین دکتر ویدا مجتهدزاده نیز در این همایش به ارائه سخنرانی در روند تحول بورس اوراق بهادار پرداخت. وی در حاشیه این مراسم به خبرنگار ما گفت:‌ «بازار سرمایه ما کم عمق است و هنوز تفکرات علمی و تئوریک در بازار حکمفرما نیست. وی گفت: بسیاری از سهامداران به طور علمی نمی‌دانند چطور در بازار اقدام کنند، به همین دلیل براساس توان مالی ظاهری شرکت‌ها اقدام به تصمیم‌گیری در خرید و فروش سهام مختلف می‌کنند.

این استاد ارشد رشته حسابداری در گفت‌وگو با خبرنگار ما در خصوص کاهش شاخص در روز‌های اخیر گفت:‌ وقتی شرکت سود بیشتری تقسیم می‌کند، تصور عمومی و بازار سرمایه بر این است که نقدینگی شرکت پایین می‌آید. گاهی اوقات تصور سهامداران را نمی‌توان عوض کرد، دلیل افت شاخص تقسیم سود شرکت‌ها است، ولی این موضوع ربطی به ارزش سهام شرکت نخواهد داشت. وی تاکید کرد: تنها با ارائه سمینار‌ها و برگزاری همایش‌های مختلف می‌توان اطلاع‌رسانی مناسبی برای سهامداران صورت داد.

دکتر ناصر پرتوی، نیز در حاشیه دومین همایش سراسری دانشجویان حسابداری دانشگاه‌های کشور افزود: از عواملی که باعث می‌شود بازار ما پرتلاطم باشد، تعداد زیاد کارگزاران است. چرا که در حدود ۵۰کارگزار بیش از حد موردنیاز وجود دارند و این مساله باعث افزایش فروش سهام و کاهش قیمت خواهد شد.

بحران قیمت‌گذاری دولتی

دبیرکل انجمن حسابداران ایران قیمت‌گذاری نامناسب سهام عرضه شده از سوی دولت را از دیگر عوامل موثر عنوان کرد و خاطرنشان کرد: دولت با قیمت‌گذاری بالا، مانع از مالکیت عمومی می‌شود. در صورتی که اگر به فکر درآمدهای آنی نباشد و درازمدت برنامه‌‌ریزی کند، باید زمینه را برای سهامدار شدن عموم مردم تا سقف معین و در قیمت‌های پایین فراهم کند تا کشش برای افزایش قیمت در بازار وجود داشته باشد. این مساله در درازمدت به نفع بورس خواهد بود.یکی از مشکلات اقتصاد ما، نبود جامعیت است. چون مدیران ما با جامعیت عمل نمی‌کنند، بنابراین احتمال زیادی وجود دارد که با کاهش نرخ بهره، رانت‌خواری و فساد در دستگاه‌های مزبور ایجاد شده و در نهایت از افراد خاص بتوانند از این فرصت‌ها استفاده کنند. دکتر پرتوی در پایان تاکید کرد: به همین دلیل در اجرای خصوصی‌سازی و اصل ۴۴ باید از توانمندترین افراد در کشور که دارای علم و تجربه هستند، استفاده شود. این افراد فقط حسابداران رسمی هستند و لاغیر.

به گزارش خبرنگار ما در دومین همایش سراسری دانشجویان حسابداری دانشگاه‌های کشور که به عنوان حسابداری در عصر فناوری اطلاعات در دانشکده دکتر شریعتی برگزار شد، از بین ۲۳۵مقاله ارائه شده به این همایش، مقالات منتخب به وسیله استادان، دانشجویان مقاطع مختلف ارائه شد. بررسی عامل سود هر سهم در تغییرات قیمت سهام، کاربرد XBRL در سرعت‌بخشی و شفافیت گزارشگری مالی، حسابداری منابع انسانی، نقش سازه‌های غیرمالی در پیش‌بینی و خلق ارزش، سیستم تولید به هنگام و تاثیر آن بر حسابداری مدیریت، مدیریت کیفیت جامع و رویکرد ارزیابی متوازن و نگرانی‌های حرفه حسابداری از فناوری اطلاعات در دنیای امروز از جمله مقالاتی بود که در این همایش ارائه شد.

پرتوی نبود اطلاع‌رسانی شفاف را از دیگر عوامل افت شاخص دانست و افزود: به عقیده برخی کارشناسان چند سال گذشته بورس تهران با حباب قیمتی مواجه بود. امروز هم اگر برنامه‌ریزی درستی صورت نگیرد، دوباره این اتفاق می‌افتد. اما در صورت عملکرد صحیح می‌توانیم این حباب را پر کنیم. وی با بی‌تاثیر خواندن فضای اقتصادی و سیاسی در روند فعالیت شرکت‌ها گفت: مردم ما احساسی عمل می‌کنند و این عملکرد انتظارات تورمی ایجاد می‌کند.

چرا که حتی در طولانی مدت هم، این اتفاقات اثری بر ماهیت و نحوه عملکرد شرکت‌ها نخواهد داشت.

نتایج مثبت کاهش نرخ سود بانکی

دبیرکل انجمن حسابداری ایران که از موافقان کاهش نرخ سود بانکی است، انتقادکنندگان این طرح را به دو دسته تقسیم کرد و تاکید کرد: برخی این افراد با انتقاد کردن رشد می‌کنند و دسته دیگر افرادی هستند که وابستگی مستقیم یا غیرمستقیم به بانک‌ها دارند که به شکل طبیعی، باید مخالف کاهش نرخ سود تسهیلات باشند. وی با بیان اینکه در سال گذشته، وقتی سود بانک‌ها ۲درصد کاهش یافت شاهد تورم ۶/۱۳درصدی بودیم. در صورتی که اگر این اتفاق نمی‌افتاد، بدون شک تورم به بالای ۱۵درصد می‌رسید. پرتوی با بیان اینکه این کاهش نرخ سود در نهایت موجب ارزان شدن هزینه تولید در صنعت و کاهش بهای تمام شده کالا خواهد شد، خاطرنشان کرد.

ادامه دارد...