صدور مجوز نخستین سبد مشارکت در بازار سهام

گروه بورس - سایت سازمان بورس اوراق بهادار دیروز به طور رسمی اعلام کرد که هیات مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار مجوز نخستین سبد مشارکت تاریخ بازار سرمایه کشور را صادر کرده است. سایت سنا اعلام کرد که این مجوز متعلق به بانک کارآفرین و با عنوان «سبد مشارکت کارآفرین» است و اوراق بهادار آن فقط اوراق مشارکت است که نرخ سود ثابت دارد. سرمایه این صندوق حداقل ۲۰۰ و حداکثر ۱۰۰۰میلیارد ریال اعلام شده است و به طور سرمایه باز (open end) اداره می‌شود.

بعد از انتشار این خبر نیز رییس سازمان بورس و اوراق بهادار کشور اعلام کرد: این سازمان از انتشار اوراق مشارکت شرکت‌های سهامی‌عام استقبال می‌کند.

دکتر علی صالح آبادی گفت: یکی از راه‌های تامین مالی شرکت‌ها، افزایش سرمایه است که به طور معمول از انتشار سهام و پذیره نویسی برای این منظور استفاده می‌شود.

وی افزود: اوراق مشارکت می‌تواند برای افزایش سرمایه مورد توجه شرکت‌ها قرار گیرد و سازمان بورس و اوراق بهادار برای صدور مجوز در این زمینه آمادگی کامل خود را اعلام می‌کند.دکتر صالح آبادی با اشاره به صدور مجوز تشکیل نخستین سبد مشارکت در تاریخ بازار سرمایه کشور تصریح کرد: سازمان بورس و اوراق بهادار به زودی پیشنهاد استفاده از ابزار مالی صکوک را با هدف تامین مالی شرکت‌ها به شورای عالی بورس ارائه می‌کند.

وی خاطرنشان کرد: هم‌اکنون مراحل صدور مجوز نخستین شرکت تامین سرمایه نیز در حال انجام است و با صدور این مجوز به زودی شاهد حضور نخستین شرکت تامین سرمایه در بازار سرمایه کشور خواهیم بود.

رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به مزایای شرکت‌های تامین سرمایه گفت: یکی از مهم‌ترین کارکردهای شرکت تامین سرمایه، تعهد پذیره نویسی است تا اگر شرکتی قصد افزایش سرمایه داشته باشد، برای تضمین فروش اوراق افزایش سرمایه، شرکت تامین سرمایه متعهد به پذیره‌نویسی اوراق گردد.

وی افزود: با توجه به اجرای سیاست‌های اصل ۴۴ قانون اساسی جمهوری اسلامی‌ایران و عرضه سهام شرکت‌های بزرگ در بازار بورس، در جهت فعال کردن جانب تقاضا و به منظور قیمت‌گذاری منطقی اوراق بهادار، شرکت‌های تامین سرمایه نقش مهم و اساسی ایفا خواهند کرد.صالح‌آبادی در پایان، مشاوره مالی، سرمایه‌گذاری، پرتفوی گردانی برای اشخاص، مشاوره ادغام و تملک شرکت‌ها و عرضه عمومی‌اوراق بهادار را به عنوان دیگر کارکردهای شرکت تامین سرمایه توصیف کرد.

ریسک مازاد

به دنبال انتشار خبر راه اندازی سبد اوراق مشارکت مدیر سرمایه‌گذاری بانک سامان در مورد سبد مشارکت بانک کارآفرین به خبرنگار ما گفت: انتشار اوراق مشارکت توسط یک موسسه خصوصی، دارای ریسک، مازاد نسبت به اوراق مشارکت دولتی است.ابوالفضل صمدی ضمن اشاره به رابطه مستقیم بین ریسک و بازده گفت: بنابراین سبدی که بانک منتشر می‌کند حداقل باید درصد سود بالاتری نسبت به اوراق مشارکت دولتی داشته باشد.وی تصریح کرد: در صورت بالاتر نبودن نرخ سود سبد، هیچ جذابیتی برای سرمایه‌گذار وجود نخواهد داشت.

سرمایه بدون محدودیت

وی با اشاره به نحوه فعالیت سبدهای Open end (سهام باز) گفت: مکانیزم این سبدها تشکیل یک پرتفوی از دارایی‌ها با یک سرمایه ثابت اولیه است.

ولی نکته‌ای که وجود دارد این است که محدودیت سرمایه در این سبد وجود ندارد. صمدی ارزش هر برگ سهم موجود در سبد را تابع نرخ بهره دانست و گفت: در پایان هر روز کاری ارزش روز پرتفوی مشخص می‌شود. مقدار این ارزش از تقسیم دارایی‌ها بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید.وی ضمن تاکید بر آزاد بودن ورود و خروج سرمایه در این سبد گفت: با نوسان روزانه نرخ بهره، ارزش برگ سهم مشخص می‌شود.

دارایی‌ ثابت با درآمد ثابت

وی با اشاره به مشخص نبودن نوع اوراق مشارکت موجود در سبد مشارکت بانک کارآفرین گفت: اگر تنها اوراق مشارکت در این سبد باشد، عنوان این سبد به Unit تغییر پیدا می‌کند. چراکه یک نوع دارایی ثابت با درآمد ثابت دارد.وی تاکید کرد: بنابراین اگر به دنبال تشویق افراد به سرمایه‌گذاری هستیم، باید جذابیت‌های این سبد را زیاد کنیم.

ابهام در نوع مشارکت

از سوی دیگر وی به وجود تناقض در کلمه مشارکت در سبد مشارکت کارآفرین اشاره کرد و تصریح کرد: مطابق تعاریف بانکداری اسلامی زمانی که از لفظ مشارکت استفاده می‌کنیم به مشخص نبودن نرخ ثابت برای بهره تاکید داریم.وی ضمن حرام دانستن نرخ بهره ثابت افزود: باید تعریف روشنی از مشارکت ارائه کنیم. در صورتی که منظور ما اوراق مشارکت باشد تعیین سود ثابت نوعی تناقض آشکار است.وی اضافه کرد: با توجه به مشخص نبودن نرخ سود و بازه زمانی برای تقسیم آن، با ابهام جدی در عملکرد این سبد روبه‌رو هستیم. نرخ سود اوراق‌ مشارکت منتشر شده بانک مرکزی ۵/۱۵درصد است. پس اگر این سبد به دنبال ایجاد جذابیت برای سرمایه‌گذاری است، حتما باید نرخ بالاتری از این رقم ارائه کند.

میزان بهره اوراق

صمدی با اشاره به نحوه احتمالی تعیین ارزش سبد مشارکت کارآفرین گفت: ابتدا سبدی از اوراق مشارکت‌های موجود با درصدهای متفاوت (مثل ایران‌خودرو، بانک مرکزی...) را تشکیل می‌دهند.

پس ارزش روز هر برگ سهم این سبد را براساس میزان بهره‌ای که تا آن تاریخ به آن اوراق تعلق گرفته است، محاسبه می‌کنند.

وی اضافه کرد: نباید هیچ نوع کمیسیون و هزینه‌ای برای خرید و فروش اوراق وجود داشته باشد.